Λάθος το αντι-ΣΥΝ κλίμα στο ΣΥΡΙΖΑ
Δημήτρης Παπαδημούλης, Αγγελιοφόρος της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2009-11-08
Λιμάνια, νέοι έκτακτοι φόροι, απόσυρση της απόσυρσης ΙΧ...Θεωρείτε ότι η κυβέρνηση άρχισε πολύ νωρίς να αποδεικνύεται ασυνεπής προς τις προεκλογικές δεσμεύσεις της;
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ διαθέτει ακόμη πίστωση χρόνου, αλλά βρίσκεται ενώπιον διλημμάτων και αντιφάσεων που έχει προκαλέσει η ίδια. Από τη μία είναι οι πιέσεις της Κομισιόν, απολύτως προβλέψιμες. Από την άλλη, είναι οι προεκλογικές της δεσμεύσεις.
Ζούμε αντεστραμμένο, έστω και με διαφορετική ορολογία, το 2004. Τότε, η ΝΔ, μέσω της «απογραφής» εμφάνισε ελλείμματα και χρέη πολύ υψηλότερα όσα ισχυριζόταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Τώρα, το ΠΑΣΟΚ, δεν επιλέγει την «απογραφή», αλλά την «καταγραφή». Ο δε κ. Προβόπουλοςσιωπούσε προεκλογικά όταν ο κ. Παπαθανασίου έλεγε ότι το έλλειμμα είναι στο 6% και θα πάει το πολύ στο 8%, και ο ίδιος, αφού διασφάλισε την παραμονή του από το ΠΑΣΟΚ, μας μιλά τώρα για έλλειμμα 12,5%.
Δεν έχω την απαίτηση η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να εφαρμόσει το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Οφείλει όμως να τιμήσει τις προεκλογικές της δεσμεύσεις. Ο σημερινός Πρωθυπουργός έχει πει «λεφτά υπάρχουν –το θέμα είναι που πηγαίνουν». Να είναι συνεπής με τους λόγους του. Με στήριξη των ανέργων και ενεργές πολιτικές απασχόλησης. Με αυξήσεις πραγματικά πάνω από τον πληθωρισμό στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Με δημοσιονομικό νοικοκύρεμα στα έσοδα, με ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα και περιορισμό της φοροδιαφυγής και παραοικονομίας. Με τον περιορισμό δαπανών που δεν είναι κοινωνικές, αλλά εξυπηρετούν το κόμμα και όχι το δημόσιο συμφέρον.
Είναι στη σωστή κατεύθυνση τα μέτρα αναδιανομής του εισοδήματος του κ. Παπακωνσταντίνου;
Οι αποφάσεις της κυβέρνησης είναι ένα δειλό και ανεπαρκές βήμα αναδιανομής και κυρίως είναι εφάπαξ. Πριν τις εκλογές, μιλούσαν για 2,5 δις. Μετά τις εκλογές για 1,6 δις και τελικά δίνουν λιγότερο από 1 δις. Κυρίως όμως, δεν είναι κάτι σταθερό και μόνιμο. Χρειάζονται σταθερά και πιο γενναία μέτρα αναδιανομής, ενταγμένα στο φορολογικό σύστημα και πιο ισχυρό κοινωνικό κράτος.
Η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο δείκτη κοινωνικών ανισοτήτων στην Ευρώπη, μαζί με την Εσθονία και την Πορτογαλία. Υπάρχει μεγάλη ανεργία και φτώχια. Οι κοινωνικές δαπάνες δεν πάνε κατά κανόνα σε αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη.
Ποια είναι τα σχόλιά σας για τον κυβερνητικό προϋπολογισμό;
Το Προσχέδιο ακολουθεί την πεπατημένη. Την πληρώνουν κυρίως οι ασθενέστεροι και οι έντιμοι φορολογούμενοι. Η Κομισιόν ζητά να μειωθούν τα ελλείμματα, να μπει σε μια πορεία συμπίεσης το χρέος. Το από πού θα βρει τα έσοδα η ελληνική κυβέρνηση –αν θα τα πάρει από τους πλούσιους ή από τους φτωχούς, από τη φοροκλοπή, τη φοροδιαφυγή και τις σκανδαλώδεις φοροαπαλλαγές ή από τα μόνιμα υποζύγια του προϋπολογισμού- είναι θέμα δικό της. Το ποιες δαπάνες θα κόψει –τις πελατειακές και τις εξοπλιστικές δαπάνες ή τις δαπάνες για το κοινωνικό κράτος, είναι επίσης δική της επιλογή.
Με επίκαιρη ερώτησή μου στη Βουλή ζήτησα επιτέλους και στην Ελλάδα να μπορεί η Βουλή να συζητά ουσιαστικά και να τροποποιεί τον συζητούμενο προϋπολογισμό. Σήμερα κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό. Αυτό είναι αναχρονισμός και έλλειμμα δημοκρατίας. Πρέπει επίσης να πάψει να θεωρείται ανταρσία το να ψηφίζει ο βουλευτής της πλειοψηφίας την τροποποίηση ενός κονδυλίου του σχεδίου προϋπολογισμού που έρχεται στη Βουλή.
Επίσης, πρέπει να αλλάξει και ο τρόπος με τον οποίο παρακολουθείται η εκτέλεση του προϋπολογισμού. Να συσταθεί ένα «γραφείο παρακολούθησης της εκτέλεσης του προϋπολογισμού» από τη Βουλή, που δεν θα επιτρέπει στους κυβερνώντες να κάνουν «κόλπα» με τα δημόσια λογιστικά.
Σύντομα έρχεται η επέτειος του Πολυτεχνείου και μετά εκείνη της δολοφονίας Γρηγορόπουλου. Ο Αλέξης Τσίπρας τελευταία παίρνει σαφείς αποστάσεις από έναν ενδεχόμενο «νέο Δεκέμβρη» και καταδικάζει ευθέως τις έκνομες ενέργειες. «Στερνή σας γνώση να την είχατε πρώτα» στο ΣΥΝ και το ΣΥΡΙΖΑ;
Οι σαφείς και καθαρές δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα απέναντι στην τρομοκρατία και τη χρήση βίας, εκφράζουν τη συνισταμένη του συλλογικού μας προβληματισμού. Αποδεικνύουν έμπρακτα την ικανότητά μας να διδασκόμαστε από την εμπειρία της δράσης μας αλλά και από τις επιδιώξεις των αντιπάλων μας. Και φυσικά στεναχωρούν και ενοχλούν όσους προσπάθησαν να ξεμπερδέψουν με τον «ενοχλητικό» ΣΥΡΙΖΑ, συκοφαντώντας τον ως δήθεν ανεκτικό στη βία και τάχατες προστάτη των κουκουλοφόρων.
Η συζήτηση για τη μορφή του ΣΥΡΙΖΑ φουντώνει ξανά. Ποια είναι για σας η «κόκκινη γραμμή» ανάμεσα στη συμμαχική λειτουργία και την αυτονομία των συνιστωσών, όσον αφορά τις δομές; Τι απαντάτε σε όσους μιλάνε για ένα ΣΥΡΙΖΑ στη λογική του «ΣΥΝ πάρτα όλα»;
Κάνουν σοβαρό λάθος όσοι καλλιεργούν ένα αδιέξοδο αντι-ΣΥΝ κλίμα, μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Το εκλογικό αποτέλεσμα και η μετεκλογική πορεία, μας βοηθά να συζητήσουμε όλα τα προβλήματα που υπάρχουν, σε καλύτερο κλίμα. Πριν απ’ όλα, χρωστάμε να μείνουμε συνεπείς στο πρόγραμμα και την πολιτική που προβάλλαμε προεκλογικά και υλοποιεί η κοινοβουλευτική μας ομάδα, με την πολιτική της «αριστερής προγραμματικής αντιπολίτευσης». Απαιτείται εξωστρέφεια και άνοιγμα στην κοινωνία. Οι πολίτες που μας έδωσαν το 4,6% δεν θα συγχωρήσουν ένα νέο κύκλο εσωστρέφειας και επανάληψη των ίδιων λαθών και αντιπαραθέσεων, ερήμην της κοινωνίας.
Ο Συνασπισμός, το κόμμα μου, πρέπει να γίνει ακόμη πιο ισχυρό και αποτελεσματικό πολιτικό κέντρο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, η πολιτική μας συμμαχία, πρέπει να διευρυνθεί προς το χώρο της οικολογίας, των αριστερών σοσιαλιστών και των ανένταχτων της αριστεράς. Να γίνει δηλαδή στην πράξη ένα πιο πλατύ και όχι πιο στενό σχήμα από το κόμμα του Συνασπισμού. Όλοι γνωρίζουν ότι ο ΣΥΝ είναι η κύρια δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ. Η προσπάθεια να «κοντύνει» ο ρόλος του με αυθαίρετες διοικητικές ρυθμίσεις κορυφής είναι επιζήμια και αδιέξοδη. Πρέπει και μπορεί να μειωθεί ο συγκεντρωτισμός και ο παραγοντισμός στην κορυφή του ΣΥΡΙΖΑ, προς όφελος της αποκέντρωσης, της συμμετοχής και της δημοκρατίας. Οτιδήποτε οδηγεί στη μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ, αμέσως ή εμμέσως, σε κόμμα ή «ιδιότυπο κόμμα», δεν βοηθάει. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να εξελιχθεί σε μια ευρύτερη πολιτική συμμαχία της αριστεράς, αξιοποιώντας τις θετικές εμπειρίες της γερμανικής και πορτογαλικές αριστεράς.
Ποια είναι, αντίστοιχα, η «κόκκινη γραμμή» σε ζητήματα ιδεολογίας, ειδικά όσον αφορά τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό και τις πολιτικές συμμαχιών;
Τα πράγματα είναι απολύτως σαφή. Τα 15000 μέλη του ΣΥΝ έχουν κόμμα και κάρτα μέλους, δεν ψάχνουν για καινούργια. Δεσμεύονται από τις ιδρυτικές αρχές, το καταστατικό και το πρόγραμμα του ΣΥΝ και δρουν μέσα στο κοινό συναινετικό πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ, μαζί με όσες άλλες δυνάμεις και πρόσωπα συμφωνούν με αυτό.
Αν δεν συμφωνήσουν όλοι στην Πανελλαδική Συνάντηση, θεωρείτε λογικό να πορευτεί το σχήμα μόνο με κάποιους αφήνοντας «εκτός» ορισμένες συνιστώσες;
Ας μην προτρέχουμε κι ας μην προδικάζουμε. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η πολιτική μας συμμαχία αποτελεί προϊόν εθελοντικής και όχι υποχρεωτικής σύμπραξης.
Στην Πανελλαδική Συνάντηση αναμένεται να δώσει το «παρών» μετά από αρκετούς μήνες σιωπής, και ο Αλέκος Αλαβάνος. Ποιες απαντήσεις, διευκρινίσεις ή ό,τι άλλο θα θέλατε να τον δείτε να δίνει σχετικά με όσα έγιναν από τον περασμένο Ιούνιο και μετά; Θα μπορούσε να έχει έναν ρόλο στο «νέο ΣΥΡΙΖΑ»; Και ποιον;
Πιστεύω ότι ο Αλέκος Αλαβάνος, μετά από μια πολύμηνη σιωπή, θα βρει τον τρόπο να συμβάλλει στη συλλογική προσπάθεια και του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ, ανεξάρτητα από πόστα και αξιώματα. Δεν περισσεύει κανείς.
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ διαθέτει ακόμη πίστωση χρόνου, αλλά βρίσκεται ενώπιον διλημμάτων και αντιφάσεων που έχει προκαλέσει η ίδια. Από τη μία είναι οι πιέσεις της Κομισιόν, απολύτως προβλέψιμες. Από την άλλη, είναι οι προεκλογικές της δεσμεύσεις.
Ζούμε αντεστραμμένο, έστω και με διαφορετική ορολογία, το 2004. Τότε, η ΝΔ, μέσω της «απογραφής» εμφάνισε ελλείμματα και χρέη πολύ υψηλότερα όσα ισχυριζόταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Τώρα, το ΠΑΣΟΚ, δεν επιλέγει την «απογραφή», αλλά την «καταγραφή». Ο δε κ. Προβόπουλοςσιωπούσε προεκλογικά όταν ο κ. Παπαθανασίου έλεγε ότι το έλλειμμα είναι στο 6% και θα πάει το πολύ στο 8%, και ο ίδιος, αφού διασφάλισε την παραμονή του από το ΠΑΣΟΚ, μας μιλά τώρα για έλλειμμα 12,5%.
Δεν έχω την απαίτηση η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να εφαρμόσει το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Οφείλει όμως να τιμήσει τις προεκλογικές της δεσμεύσεις. Ο σημερινός Πρωθυπουργός έχει πει «λεφτά υπάρχουν –το θέμα είναι που πηγαίνουν». Να είναι συνεπής με τους λόγους του. Με στήριξη των ανέργων και ενεργές πολιτικές απασχόλησης. Με αυξήσεις πραγματικά πάνω από τον πληθωρισμό στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Με δημοσιονομικό νοικοκύρεμα στα έσοδα, με ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα και περιορισμό της φοροδιαφυγής και παραοικονομίας. Με τον περιορισμό δαπανών που δεν είναι κοινωνικές, αλλά εξυπηρετούν το κόμμα και όχι το δημόσιο συμφέρον.
Είναι στη σωστή κατεύθυνση τα μέτρα αναδιανομής του εισοδήματος του κ. Παπακωνσταντίνου;
Οι αποφάσεις της κυβέρνησης είναι ένα δειλό και ανεπαρκές βήμα αναδιανομής και κυρίως είναι εφάπαξ. Πριν τις εκλογές, μιλούσαν για 2,5 δις. Μετά τις εκλογές για 1,6 δις και τελικά δίνουν λιγότερο από 1 δις. Κυρίως όμως, δεν είναι κάτι σταθερό και μόνιμο. Χρειάζονται σταθερά και πιο γενναία μέτρα αναδιανομής, ενταγμένα στο φορολογικό σύστημα και πιο ισχυρό κοινωνικό κράτος.
Η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο δείκτη κοινωνικών ανισοτήτων στην Ευρώπη, μαζί με την Εσθονία και την Πορτογαλία. Υπάρχει μεγάλη ανεργία και φτώχια. Οι κοινωνικές δαπάνες δεν πάνε κατά κανόνα σε αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη.
Ποια είναι τα σχόλιά σας για τον κυβερνητικό προϋπολογισμό;
Το Προσχέδιο ακολουθεί την πεπατημένη. Την πληρώνουν κυρίως οι ασθενέστεροι και οι έντιμοι φορολογούμενοι. Η Κομισιόν ζητά να μειωθούν τα ελλείμματα, να μπει σε μια πορεία συμπίεσης το χρέος. Το από πού θα βρει τα έσοδα η ελληνική κυβέρνηση –αν θα τα πάρει από τους πλούσιους ή από τους φτωχούς, από τη φοροκλοπή, τη φοροδιαφυγή και τις σκανδαλώδεις φοροαπαλλαγές ή από τα μόνιμα υποζύγια του προϋπολογισμού- είναι θέμα δικό της. Το ποιες δαπάνες θα κόψει –τις πελατειακές και τις εξοπλιστικές δαπάνες ή τις δαπάνες για το κοινωνικό κράτος, είναι επίσης δική της επιλογή.
Με επίκαιρη ερώτησή μου στη Βουλή ζήτησα επιτέλους και στην Ελλάδα να μπορεί η Βουλή να συζητά ουσιαστικά και να τροποποιεί τον συζητούμενο προϋπολογισμό. Σήμερα κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό. Αυτό είναι αναχρονισμός και έλλειμμα δημοκρατίας. Πρέπει επίσης να πάψει να θεωρείται ανταρσία το να ψηφίζει ο βουλευτής της πλειοψηφίας την τροποποίηση ενός κονδυλίου του σχεδίου προϋπολογισμού που έρχεται στη Βουλή.
Επίσης, πρέπει να αλλάξει και ο τρόπος με τον οποίο παρακολουθείται η εκτέλεση του προϋπολογισμού. Να συσταθεί ένα «γραφείο παρακολούθησης της εκτέλεσης του προϋπολογισμού» από τη Βουλή, που δεν θα επιτρέπει στους κυβερνώντες να κάνουν «κόλπα» με τα δημόσια λογιστικά.
Σύντομα έρχεται η επέτειος του Πολυτεχνείου και μετά εκείνη της δολοφονίας Γρηγορόπουλου. Ο Αλέξης Τσίπρας τελευταία παίρνει σαφείς αποστάσεις από έναν ενδεχόμενο «νέο Δεκέμβρη» και καταδικάζει ευθέως τις έκνομες ενέργειες. «Στερνή σας γνώση να την είχατε πρώτα» στο ΣΥΝ και το ΣΥΡΙΖΑ;
Οι σαφείς και καθαρές δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα απέναντι στην τρομοκρατία και τη χρήση βίας, εκφράζουν τη συνισταμένη του συλλογικού μας προβληματισμού. Αποδεικνύουν έμπρακτα την ικανότητά μας να διδασκόμαστε από την εμπειρία της δράσης μας αλλά και από τις επιδιώξεις των αντιπάλων μας. Και φυσικά στεναχωρούν και ενοχλούν όσους προσπάθησαν να ξεμπερδέψουν με τον «ενοχλητικό» ΣΥΡΙΖΑ, συκοφαντώντας τον ως δήθεν ανεκτικό στη βία και τάχατες προστάτη των κουκουλοφόρων.
Η συζήτηση για τη μορφή του ΣΥΡΙΖΑ φουντώνει ξανά. Ποια είναι για σας η «κόκκινη γραμμή» ανάμεσα στη συμμαχική λειτουργία και την αυτονομία των συνιστωσών, όσον αφορά τις δομές; Τι απαντάτε σε όσους μιλάνε για ένα ΣΥΡΙΖΑ στη λογική του «ΣΥΝ πάρτα όλα»;
Κάνουν σοβαρό λάθος όσοι καλλιεργούν ένα αδιέξοδο αντι-ΣΥΝ κλίμα, μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Το εκλογικό αποτέλεσμα και η μετεκλογική πορεία, μας βοηθά να συζητήσουμε όλα τα προβλήματα που υπάρχουν, σε καλύτερο κλίμα. Πριν απ’ όλα, χρωστάμε να μείνουμε συνεπείς στο πρόγραμμα και την πολιτική που προβάλλαμε προεκλογικά και υλοποιεί η κοινοβουλευτική μας ομάδα, με την πολιτική της «αριστερής προγραμματικής αντιπολίτευσης». Απαιτείται εξωστρέφεια και άνοιγμα στην κοινωνία. Οι πολίτες που μας έδωσαν το 4,6% δεν θα συγχωρήσουν ένα νέο κύκλο εσωστρέφειας και επανάληψη των ίδιων λαθών και αντιπαραθέσεων, ερήμην της κοινωνίας.
Ο Συνασπισμός, το κόμμα μου, πρέπει να γίνει ακόμη πιο ισχυρό και αποτελεσματικό πολιτικό κέντρο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, η πολιτική μας συμμαχία, πρέπει να διευρυνθεί προς το χώρο της οικολογίας, των αριστερών σοσιαλιστών και των ανένταχτων της αριστεράς. Να γίνει δηλαδή στην πράξη ένα πιο πλατύ και όχι πιο στενό σχήμα από το κόμμα του Συνασπισμού. Όλοι γνωρίζουν ότι ο ΣΥΝ είναι η κύρια δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ. Η προσπάθεια να «κοντύνει» ο ρόλος του με αυθαίρετες διοικητικές ρυθμίσεις κορυφής είναι επιζήμια και αδιέξοδη. Πρέπει και μπορεί να μειωθεί ο συγκεντρωτισμός και ο παραγοντισμός στην κορυφή του ΣΥΡΙΖΑ, προς όφελος της αποκέντρωσης, της συμμετοχής και της δημοκρατίας. Οτιδήποτε οδηγεί στη μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ, αμέσως ή εμμέσως, σε κόμμα ή «ιδιότυπο κόμμα», δεν βοηθάει. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να εξελιχθεί σε μια ευρύτερη πολιτική συμμαχία της αριστεράς, αξιοποιώντας τις θετικές εμπειρίες της γερμανικής και πορτογαλικές αριστεράς.
Ποια είναι, αντίστοιχα, η «κόκκινη γραμμή» σε ζητήματα ιδεολογίας, ειδικά όσον αφορά τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό και τις πολιτικές συμμαχιών;
Τα πράγματα είναι απολύτως σαφή. Τα 15000 μέλη του ΣΥΝ έχουν κόμμα και κάρτα μέλους, δεν ψάχνουν για καινούργια. Δεσμεύονται από τις ιδρυτικές αρχές, το καταστατικό και το πρόγραμμα του ΣΥΝ και δρουν μέσα στο κοινό συναινετικό πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ, μαζί με όσες άλλες δυνάμεις και πρόσωπα συμφωνούν με αυτό.
Αν δεν συμφωνήσουν όλοι στην Πανελλαδική Συνάντηση, θεωρείτε λογικό να πορευτεί το σχήμα μόνο με κάποιους αφήνοντας «εκτός» ορισμένες συνιστώσες;
Ας μην προτρέχουμε κι ας μην προδικάζουμε. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η πολιτική μας συμμαχία αποτελεί προϊόν εθελοντικής και όχι υποχρεωτικής σύμπραξης.
Στην Πανελλαδική Συνάντηση αναμένεται να δώσει το «παρών» μετά από αρκετούς μήνες σιωπής, και ο Αλέκος Αλαβάνος. Ποιες απαντήσεις, διευκρινίσεις ή ό,τι άλλο θα θέλατε να τον δείτε να δίνει σχετικά με όσα έγιναν από τον περασμένο Ιούνιο και μετά; Θα μπορούσε να έχει έναν ρόλο στο «νέο ΣΥΡΙΖΑ»; Και ποιον;
Πιστεύω ότι ο Αλέκος Αλαβάνος, μετά από μια πολύμηνη σιωπή, θα βρει τον τρόπο να συμβάλλει στη συλλογική προσπάθεια και του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ, ανεξάρτητα από πόστα και αξιώματα. Δεν περισσεύει κανείς.
