To σύστημα δεν επιτρέπει μια δίκαιη και ισχυρή συμφωνία για το κλίμα

Ο αυθόρμητος Ούγκο Τσάβες σε μία ουσιαστική και άκρως επίκαιρη ομιλία στη Διάσκεψη της Κοπεγχάγης τόνισε ότι "τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει το κλίμα αν δεν αλλάξει το σύστημα" αναδεικνύοντας τη δική του πολιτική ότι είναι ο καπιταλισμός που πρέπει να αλλάξει. Ενώ τη φράση του ότι αν "ο πλανήτης ήταν τράπεζα, θα τον είχαμε σώσει" την επανέλαβαν με παραλλαγές πολλοί, μεταξύ των οποίων και ο Κ. Μπράουν, όχι όμως και το ευφυολόγημά του ότι "οι πολλές τράπεζες υπερθερμαίνουν τον πλανήτη".

Οι περισσότεροι βέβαια δεν ασπάζονται τα παραπάνω, δεν εστιάζουν στο πολιτικό ζήτημα, συμφωνούν όμως ότι πρέπει να αλλάξουν πολλά, εμείς οι ίδιοι και τα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης, που εν πολλοίς έχουμε υιοθετήσει. Και καταλαβαίνουμε πολύ καλά ότι αυτά δεν αφορούν τους φτωχούς και τις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά τις πλούσιες χώρες, που είναι μόλις το 20% και ρυπαίνουν κατά το 60%. Γι’ αυτό και η συμφωνία, για να είναι δίκαιη και ισχυρή, πρέπει και τη μείωση των εκπομπών να περιορίσει και τη βοήθεια προς τις αναπτυσσόμενες χώρες να εξασφαλίσει.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και στο Μπαλί έτσι και στην Κοπεγχάγη, μπορούμε να πούμε ότι είναι η επισπεύδουσα, έχει μία ολοκληρωμένη πρόταση και για την ουσιαστική μείωση των εκπομπών και για τη βοήθεια (ίσως όχι επαρκή) προς τις αναπτυσσόμενες χώρες και οι ηγέτες των κρατών της την υποστήριξαν, ορισμένοι με σθένος και σαφήνεια (Μέρκελ, Μπράουν), άλλοι με αοριστίες ή ευχολόγια (Παπανδρέου, Σαρκοζί).

Όμως η δανική προεδρία δεν φαίνεται αξιόπιστη, το σχέδιο της συμβιβαστικής πρότασης αναζητείτο ακόμη και την Πέμπτη το βράδυ. Η παραίτηση της υπουργού Χέντεγκαρντ από τη θέση της προέδρου της διάσκεψης δεν έγινε βέβαια για διαδικαστικούς λόγους, αλλά από την πλήρη αδυναμία να ξεπεράσουν και να επιλύσουν ουσιαστικά προβλήματα. Μεταξύ αυτών και η σκληρή στάση προς την ψυχή της διάσκεψης τα απλά της μέλη, που ήρθαν από όλο τον κόσμο, και τις ΜΚΟ. Αφού μόνο τα μισά από αυτά κατάφεραν μετά πολύωρη αναμονή στο ψύχος να πάρουν διαπίστευση, για να βρίσκουν στη συνέχεια τις βασικές αίθουσες συσκέψεων απροσπέλαστες.

Ανάμεσα σε όλα αυτά η κ. Κλίντον "ενθουσίασε" με την πρότασή της για 100 δισ. δολάρια βοήθεια στις αναπτυσσόμενες χώρες μέχρι το 2020, αφήνοντας απέξω το ουσιαστικότερο μέρος της συμφωνίας, που είναι η επίτευξη της μείωσης των εκπομπών. Όπως επίσης και τη στείρα στάση των ΗΠΑ απέναντι στο Κιότο και σήμερα την ανεδαφική τους πρόταση για 17% μείωση με βάση το 2005, στην ουσία 4% με βάση το 1990, όταν η επιστημονική κοινότητα και ο ΟΗΕ και η Ε.Ε. μιλούν για την ανάγκη μείωσης τουλάχιστον κατά 25% μέχρι το 2020.

Φοβάμαι ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης θα συμβιβαστούν και πάλι, ξεχνώντας "τους Δαναούς και δώρα φέροντας" και θα θυσιάσουν το δάσος για το δέντρο. Είναι γνωστό το δόγμα των Αμερικανών για κατευθυνόμενη αναπτυξιακή βοήθεια, σήμερα πράσινη, γιατί βγάζουν τα πολλαπλάσια από την πώληση των σχετικών. Καμία συμβολή στον κόσμο χωρίς να έχουν κέρδος, ενώ ο πρόεδρος Ομπάμα και η παρέμβασή του αναμένονται ως σωτήρας αύριο.

Ενώ γράφεται αυτό το κείμενο, δεν μένουν ούτε εικοσιτέσσερις ώρες πριν τη λήξη της Διάσκεψης. Είναι Πέμπτη βράδυ και όλα εδώ στο Μπέλα Σέντερ είναι στάσιμα και παγωμένα, εκτός από τη δεξίωση στα βασιλικά ανάκτορα, που προσέτρεξαν οι περισσότεροι ηγέτες, έχοντας τις τσέπες άδειες για το Περιβάλλον.

Ο κόσμος όμως όλος αγωνιά, κάποιοι έξω αγωνίζονται και τα παιδιά φοβάμαι ότι δεν θα ονειρεύονται. "Ο Βασιλιάς ή οι Βασιλιάδες είναι γυμνοί!" και η Δημοκρατία μας ανίσχυρη και αφυδατωμένη.

Το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα πλήττονται και πάλι, καίρια και μόνο στα λόγια των πολιτικών έχουν στοιχειώσει.

* Η Μίνα Ξηροτύρη - Αικατερινάρη είναι τέως βουλευτής και συμμετέχει στην ελληνική αντιπροσωπεία στην Κοπεγχάγη.