Διχάζει το μεταναστευτικό
Τάσος Παππάς, Κυριακάτικη Αυγή, Δημοσιευμένο: 2010-01-24
Η πρόταση του ΛΑΟΣ να γίνει δημοψήφισμα για την κύρωση του νομοσχεδίου για τους μετανάστες έχει μεγάλη απήχηση στην ελληνική κοινωνία.
Οπως προκύπτει από τη δημοσκόπηση της GPO για λογαριασμό του «Mega», περίπου το 60% των πολιτών τάσσεται υπέρ. Προκαλεί πάντως εντύπωση ότι η τάση είναι πλειοψηφική σε όλα τα κομματικά ακροατήρια.
Σ’ό,τι αφορά τους ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας και του ΛΑΟΣ αυτό είναι φυσιολογικό, όμως την ίδια στάση επιλέγουν και οι οπαδοί των κομμάτων της λεγόμενης προοδευτικής παράταξης. Αυτό δεν σημαίνει ότι προεξοφλείται το αποτέλεσμα στην περίπτωση που προκριθεί η λύση του δημοψηφίσματος, ωστόσο οι ηγεσίες είναι σε προφανή δυσαρμονία με τη βάση τους. Οι λόγοι είναι πολλοί:
Ησυζήτηση διεξάγεται με άναρχο τρόπο με ευθύνη της κυβέρνησης. Τον τόνο δίνουν οι κραυγές, η ισοπέδωση, οι δίκες προθέσεων, η καχυποψία, η δαιμονοποίηση από την πλευρά των επικριτών και η εξιδανίκευση από την πλευρά των υποστηρικτών του νομοσχεδίου. Σ’ αυτό το κλίμα δεν υπάρχουν περιθώρια για νηφάλιες προσεγγίσεις. Η κυβέρνηση δίνει την εντύπωση ότι επιχειρεί να περάσει μία ρύθμιση στα γρήγορα για να ξεμπερδεύει. Θέματα όμως που πολώνουν και διχάζουν τους πολίτες δεν αντιμετωπίζονται με τη λογική του «ψεκάζω, σκουπίζω, τελειώνω».
Οφόβος για την απώλεια της εθνικής ταυτότητας που διακατέχει σημαντικά στρώματα του πληθυσμού, κυρίως αυτά που βιώνουν την παγκοσμιοποίηση ως εισβολή που απειλεί τα ιερά και τα όσια της φυλής, έχει ενισχυθεί και σε τέτοιες καταστάσεις οι θεωρίες που κατασκευάζουν «εχθρούς προ των πυλών» έχουν απήχηση. Η αφήγηση περί «καθαρού ελληνικού λαού και αδιάσπαστης συνέχειας» αντέχει στο χρόνο και όσοι την αμφισβητούν χαρακτηρίζονται «χυδαίοι κοσμοπολίτες». Δείγμα γραφής είχαμε πρόσφατα από τον Καλαβρύτων Αμβρόσιο: «Η απόφαση της κυβέρνησης δυναμιτίζει την εθνική μας συνοχή και την καθαρότητα της φυλής μας... Δεν έχουμε δικαίωμα να μολύνουμε το αίμα μας με επίφαση τη νεωτερικότητα».
Για πολλούς ανθρώπους η αιτία για την υψηλή ανεργία, την αύξηση της εγκληματικότητας και την πληβειοποίηση τμημάτων της κοινωνίας είναι η παρουσία των ξένων, οι οποίοι μας παίρνουν τις δουλειές, ρέπουν προς παραβατικές συμπεριφορές και ταυτοχρόνως αρνούνται να ενσωματωθούν, προτιμώντας την γκετοποίηση. Δεν έχει καμιά σημασία τι λένε οι σχετικές έρευνες, σημασία έχουν οι πεποιθήσεις που έχουν διαμορφωθεί από ποικίλους ιδεολογικούς μηχανισμούς οι οποίοι δρουν με μανιχαϊκές συνταγές, δημοφιλείς και αποτελεσματικές σε περίοδο γενικευμένης ανασφάλειας και ικανές να επηρεάσουν ακόμη και ανθρώπους με ευρύχωρο πνεύμα.
Το γεγονός ότι οι περισσότεροι μετανάστες είναι μουσουλμάνοι έχει παίξει οπωσδήποτε ρόλο. Η ισλαμοφοβία έχει το μερίδιό της στο σχηματισμό της συγκεκριμένης εικόνας. Οι ρίζες της βρίσκονται βεβαίως στην ασίγαστη διαμάχη με τον προαιώνιο αντίπαλο, την Τουρκία, αλλά "ποτίστηκαν" τα τελευταία χρόνια από τον εξτρεμιστικό φονταμενταλισμό των ισλαμικών ομάδων που διακηρύσσουν το στόχο της καταστροφής της Δύσης μετερχόμενες κάθε μέσο και ενοχοποιώντας συλλήβδην κρατικές ελίτ και πολίτες.
Η ιδέα του δημοψηφίσματος είναι ελκυστική. Το αίτημα διατυπώνεται σε μια περίοδο απαξίωσης του πολιτικού συστήματος και ραγδαίας υποχώρησης του κομματικού φαινομένου με αποδέκτη μια κυβέρνηση που έχει κάνει σημαία της τη διαβούλευση. Στην αντίφαση αυτή πατάνε οι οπαδοί της «δημοψηφισματικής δημοκρατίας», λέγοντας ότι δεν μπορείς να ενθαρρύνεις τη συμμετοχή στο πλαίσιο του Διαδικτύου και να την αρνείσαι σε μαζικότερη κλίμακα, ότι δεν μπορείς να την περιορίζεις στη συμβουλευτική της διάσταση και να την απορρίπτεις στην αποφασιστική εκδοχή της.
Ομως ακόμη και στην περίπτωση που γίνει δημοψήφισμα και καταψηφιστεί η πρόταση της κυβέρνησης, το πρόβλημα θα παραμένει. Η Ελλάδα, όπως και οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης, είναι πολυπολιτισμική κοινωνία και αυτό δεν πρόκειται ν’ αλλάξει όσο δεν θεραπεύονται οι αιτίες που κάνουν τους ανθρώπους να εγκαταλείπουν τις πατρίδες τους. Ετσι η προσοχή μας πρέπει να στραφεί στη σωστή διαχείριση αυτής της αύξουσας πολλαπλότητας η οποία «συνεπάγεται όχι την αφομοίωση των άλλων στην κουλτούρα της πλειονότητας, αλλά το σεβασμό των μειονοτήτων και την ενσωμάτωσή τους σ’ ένα πλαίσιο νόμων και πολιτειακών αξιών κοινών για όλους» (Τ. Τοντορόφ, «Ο φόβος των βαρβάρων», εκδόσεις «Πόλις»).
Οπως προκύπτει από τη δημοσκόπηση της GPO για λογαριασμό του «Mega», περίπου το 60% των πολιτών τάσσεται υπέρ. Προκαλεί πάντως εντύπωση ότι η τάση είναι πλειοψηφική σε όλα τα κομματικά ακροατήρια.
Σ’ό,τι αφορά τους ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας και του ΛΑΟΣ αυτό είναι φυσιολογικό, όμως την ίδια στάση επιλέγουν και οι οπαδοί των κομμάτων της λεγόμενης προοδευτικής παράταξης. Αυτό δεν σημαίνει ότι προεξοφλείται το αποτέλεσμα στην περίπτωση που προκριθεί η λύση του δημοψηφίσματος, ωστόσο οι ηγεσίες είναι σε προφανή δυσαρμονία με τη βάση τους. Οι λόγοι είναι πολλοί:
Ησυζήτηση διεξάγεται με άναρχο τρόπο με ευθύνη της κυβέρνησης. Τον τόνο δίνουν οι κραυγές, η ισοπέδωση, οι δίκες προθέσεων, η καχυποψία, η δαιμονοποίηση από την πλευρά των επικριτών και η εξιδανίκευση από την πλευρά των υποστηρικτών του νομοσχεδίου. Σ’ αυτό το κλίμα δεν υπάρχουν περιθώρια για νηφάλιες προσεγγίσεις. Η κυβέρνηση δίνει την εντύπωση ότι επιχειρεί να περάσει μία ρύθμιση στα γρήγορα για να ξεμπερδεύει. Θέματα όμως που πολώνουν και διχάζουν τους πολίτες δεν αντιμετωπίζονται με τη λογική του «ψεκάζω, σκουπίζω, τελειώνω».
Οφόβος για την απώλεια της εθνικής ταυτότητας που διακατέχει σημαντικά στρώματα του πληθυσμού, κυρίως αυτά που βιώνουν την παγκοσμιοποίηση ως εισβολή που απειλεί τα ιερά και τα όσια της φυλής, έχει ενισχυθεί και σε τέτοιες καταστάσεις οι θεωρίες που κατασκευάζουν «εχθρούς προ των πυλών» έχουν απήχηση. Η αφήγηση περί «καθαρού ελληνικού λαού και αδιάσπαστης συνέχειας» αντέχει στο χρόνο και όσοι την αμφισβητούν χαρακτηρίζονται «χυδαίοι κοσμοπολίτες». Δείγμα γραφής είχαμε πρόσφατα από τον Καλαβρύτων Αμβρόσιο: «Η απόφαση της κυβέρνησης δυναμιτίζει την εθνική μας συνοχή και την καθαρότητα της φυλής μας... Δεν έχουμε δικαίωμα να μολύνουμε το αίμα μας με επίφαση τη νεωτερικότητα».
Για πολλούς ανθρώπους η αιτία για την υψηλή ανεργία, την αύξηση της εγκληματικότητας και την πληβειοποίηση τμημάτων της κοινωνίας είναι η παρουσία των ξένων, οι οποίοι μας παίρνουν τις δουλειές, ρέπουν προς παραβατικές συμπεριφορές και ταυτοχρόνως αρνούνται να ενσωματωθούν, προτιμώντας την γκετοποίηση. Δεν έχει καμιά σημασία τι λένε οι σχετικές έρευνες, σημασία έχουν οι πεποιθήσεις που έχουν διαμορφωθεί από ποικίλους ιδεολογικούς μηχανισμούς οι οποίοι δρουν με μανιχαϊκές συνταγές, δημοφιλείς και αποτελεσματικές σε περίοδο γενικευμένης ανασφάλειας και ικανές να επηρεάσουν ακόμη και ανθρώπους με ευρύχωρο πνεύμα.
Το γεγονός ότι οι περισσότεροι μετανάστες είναι μουσουλμάνοι έχει παίξει οπωσδήποτε ρόλο. Η ισλαμοφοβία έχει το μερίδιό της στο σχηματισμό της συγκεκριμένης εικόνας. Οι ρίζες της βρίσκονται βεβαίως στην ασίγαστη διαμάχη με τον προαιώνιο αντίπαλο, την Τουρκία, αλλά "ποτίστηκαν" τα τελευταία χρόνια από τον εξτρεμιστικό φονταμενταλισμό των ισλαμικών ομάδων που διακηρύσσουν το στόχο της καταστροφής της Δύσης μετερχόμενες κάθε μέσο και ενοχοποιώντας συλλήβδην κρατικές ελίτ και πολίτες.
Η ιδέα του δημοψηφίσματος είναι ελκυστική. Το αίτημα διατυπώνεται σε μια περίοδο απαξίωσης του πολιτικού συστήματος και ραγδαίας υποχώρησης του κομματικού φαινομένου με αποδέκτη μια κυβέρνηση που έχει κάνει σημαία της τη διαβούλευση. Στην αντίφαση αυτή πατάνε οι οπαδοί της «δημοψηφισματικής δημοκρατίας», λέγοντας ότι δεν μπορείς να ενθαρρύνεις τη συμμετοχή στο πλαίσιο του Διαδικτύου και να την αρνείσαι σε μαζικότερη κλίμακα, ότι δεν μπορείς να την περιορίζεις στη συμβουλευτική της διάσταση και να την απορρίπτεις στην αποφασιστική εκδοχή της.
Ομως ακόμη και στην περίπτωση που γίνει δημοψήφισμα και καταψηφιστεί η πρόταση της κυβέρνησης, το πρόβλημα θα παραμένει. Η Ελλάδα, όπως και οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης, είναι πολυπολιτισμική κοινωνία και αυτό δεν πρόκειται ν’ αλλάξει όσο δεν θεραπεύονται οι αιτίες που κάνουν τους ανθρώπους να εγκαταλείπουν τις πατρίδες τους. Ετσι η προσοχή μας πρέπει να στραφεί στη σωστή διαχείριση αυτής της αύξουσας πολλαπλότητας η οποία «συνεπάγεται όχι την αφομοίωση των άλλων στην κουλτούρα της πλειονότητας, αλλά το σεβασμό των μειονοτήτων και την ενσωμάτωσή τους σ’ ένα πλαίσιο νόμων και πολιτειακών αξιών κοινών για όλους» (Τ. Τοντορόφ, «Ο φόβος των βαρβάρων», εκδόσεις «Πόλις»).
