Ύποπτες εκστρατείες κάθαρσης
Γρηγόρης Καλφέλης, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2005-02-07
Το φαινόμενο της διαφθοράς των δικαστών ανθεί, ανεξαιρέτως, σε όλες τις δυτικές δημοκρατίες. Ας μην ξεχνάμε, υποκριτικά, το εξής για παράδειγμα γεγονός: Το 1995, η Ένωση για την προστασία των φορολογουμένων του Παρισιού κατέφυγε στην εισαγγελική αρχή για να καταγγείλει τη διεφθαρμένη διαχείριση των δημοτικών ακινήτων από τον Αλέν Ζιπέ.
H εν λόγω Εισαγγελία μέσα σε λίγες μέρες αποφάσισε, ύποπτα, ότι δεν συντρέχουν λόγοι για να ξεκινήσει δικαστική έρευνα. Ύστερα από 8 χρόνια, ο Ζιπέ καταδικάσθηκε πανηγυρικά γι’ αυτήν την υπόθεση και όλοι σήμερα ερευνούν κάτω από ποιες συνθήκες η γαλλική εισαγγελική αρχή είχε προσπαθήσει να κουκουλώσει εσπευσμένα την εν λόγω εκρηκτική περίπτωση.
Επομένως, δεν είμαστε η μόνη καπιταλιστική χώρα στην οποία ενδημούν παράξενα κρούσματα «δικαστικής διαφθοράς», όπως υπονοούν πονηρά κάποιοι δημοσιογραφικοί κύκλοι, που επιθυμούν (μέσω παράνομων κασετών) να πλημμυρίσουν την κοινωνία με έναν «ηθικιστικό λόγο», ο οποίος θα συγκαλύπτει τα πραγματικά προβλήματα αυτού του τόπου.
Από το ίδιο «σταυροφορικό πνεύμα» διαπνέονται, κατά τη γνώμη μου, και τα πυροσβεστικά μέτρα που εξήγγειλε ο υπουργός της Δικαιοσύνης κατά της δικαστικής διαφθοράς. Όλα σχεδόν εμφορούνται από την ιδεολογία της καταστολής. Όμως, με τη μετατροπή του αδικήματος της δωροδοκίας των δικαστών σε κακούργημα δεν λύνεται μακροπρόθεσμα το δομικό τούτο πρόβλημα.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει, δυστυχώς, να αναφέρουμε ότι ένα τμήμα του δικαστικού μας σώματος δεν έχει κατακτήσει ακόμη την «κουλτούρα της αντίστασης» ή τη συνείδηση της αυτονομίας που πρέπει να έχει απέναντι στην πολιτική (τη θρησκευτική ή την οικονομική) εξουσία.
Όμως, η παραπάνω κουλτούρα δεν κυοφορείται αιφνιδίως - μόνο - με κατασταλτικά μέτρα, όπως αφελώς νομίζουν μερικοί. Έρχεται σιγά σιγά, με την κατάλληλη μορφωτική (και θεσμική) διαπαιδαγώγηση.
Υπάρχει, μάλιστα, ένα κτυπητό παράδειγμα που μπορεί να αποσαφηνίσει καλύτερα τις παραπάνω παρατηρήσεις μου. Έτσι, στις 28 Ιουνίου 2004, ακόμη και οι ακροδεξιοί δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών (όπως ο Antonin Scalia), που τάσσονταν αναφανδόν υπέρ του πολέμου στο Ιράκ, αντιστάθηκαν γενναία στον Μπους και με μία θεμελιώδη απόφαση τού ξεκαθάρισαν το εξής: «Ότι, η εμπόλεμη κατάσταση δεν μπορεί να εκλαμβάνεται ως μια λευκή επιταγή προς τον πρόεδρο της Αμερικής για να κάνει ό,τι θέλει». («Washington Post», 4/7/2004). Με αυτόν τον τρόπο έσωσαν από τον πλήρη εξευτελισμό τους μελλοθανάτους του Γκουαντάναμο!
Από την άλλη μεριά, ο σημερινός υπουργός της Δικαιοσύνης έχει ένα μειωμένο νομιμοποιητικό status για να προωθεί αυτά τα μέτρα, αφού πριν από λίγο καιρό είχε προσπαθήσει να επιβάλει εντελώς άστοχα στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου την άσκηση ενός ενδίκου μέσου (στην εύφλεκτη υπόθεση του Χρηματιστηρίου).
Τέλος, είναι απαραίτητο να κάνουμε και την ακόλουθη παρατήρηση: είναι επικίνδυνο μια «δημοσιογραφική ελίτ» να καθορίζει, με τη γνωστή ανορθόδοξη μεθοδολογία της, την πολιτικοκοινωνική ατζέντα αυτού του τόπου (αφού σταματήσαμε, απαράδεκτα, να μιλάμε για τη φτώχεια ή το ευρωπαϊκό Σύνταγμα και αναλωνόμαστε στις διεφθαρμένες ιστορίες των παπάδων).
Όπως λέει όμως, εύστοχα, η Chantal Mouffe, όταν εκλείπουν οι διακριτές πολιτικές ταυτότητες της Αριστεράς και της Δεξιάς, τότε «το πολιτικό στοιχείο» εκδηλώνεται (στην ανταγωνιστική του διάσταση) μέσα από άλλους διαύλους. Μέσα, δηλαδή, από τις αποκαλύψεις των σκανδάλων κ.λπ. («Το δημοκρατικό παράδοξο»).
Αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα και στον τόπο μας, αλλά οπωσδήποτε ευθύνονται καταλυτικά και τα πολιτικά κόμματα (όπως το ΠΑΣΟΚ). Γιατί; Γιατί δεν προχώρησαν έγκαιρα στον διαχωρισμό της Εκκλησίας από το Κράτος ή γιατί δεν σταμάτησαν τον ακατανόητο διορισμό της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από την εκάστοτε κυβέρνηση, ώστε να μην αναπτύσσονται «εξαρτησιακά σύνδρομα» σε αυτό το Σώμα.
Ποιο είναι το συμπέρασμα από όλα αυτά; Όταν τα υπαρκτά φαινόμενα της διαφθοράς δεν αντιμετωπίζονται πολιτικά, τότε επιτήδειοι δημοσιογράφοι τα προσεγγίζουν σκανδαλοθηρικά και ηθικολογικά και έτσι εκμαυλίζεται ακόμη περισσότερο η αποδυναμωμένη δημόσια σφαίρα. Όμως πρέπει να τρέμουμε για έναν μελλοντικό κόσμο στον οποίον θα κυριαρχεί ένας «ηθικιστικός λόγος» και δεν θα υπάρχουν αντιπαλότητες ή συγκρούσεις! (Τζ. Γκρέι).
H εν λόγω Εισαγγελία μέσα σε λίγες μέρες αποφάσισε, ύποπτα, ότι δεν συντρέχουν λόγοι για να ξεκινήσει δικαστική έρευνα. Ύστερα από 8 χρόνια, ο Ζιπέ καταδικάσθηκε πανηγυρικά γι’ αυτήν την υπόθεση και όλοι σήμερα ερευνούν κάτω από ποιες συνθήκες η γαλλική εισαγγελική αρχή είχε προσπαθήσει να κουκουλώσει εσπευσμένα την εν λόγω εκρηκτική περίπτωση.
Επομένως, δεν είμαστε η μόνη καπιταλιστική χώρα στην οποία ενδημούν παράξενα κρούσματα «δικαστικής διαφθοράς», όπως υπονοούν πονηρά κάποιοι δημοσιογραφικοί κύκλοι, που επιθυμούν (μέσω παράνομων κασετών) να πλημμυρίσουν την κοινωνία με έναν «ηθικιστικό λόγο», ο οποίος θα συγκαλύπτει τα πραγματικά προβλήματα αυτού του τόπου.
Από το ίδιο «σταυροφορικό πνεύμα» διαπνέονται, κατά τη γνώμη μου, και τα πυροσβεστικά μέτρα που εξήγγειλε ο υπουργός της Δικαιοσύνης κατά της δικαστικής διαφθοράς. Όλα σχεδόν εμφορούνται από την ιδεολογία της καταστολής. Όμως, με τη μετατροπή του αδικήματος της δωροδοκίας των δικαστών σε κακούργημα δεν λύνεται μακροπρόθεσμα το δομικό τούτο πρόβλημα.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει, δυστυχώς, να αναφέρουμε ότι ένα τμήμα του δικαστικού μας σώματος δεν έχει κατακτήσει ακόμη την «κουλτούρα της αντίστασης» ή τη συνείδηση της αυτονομίας που πρέπει να έχει απέναντι στην πολιτική (τη θρησκευτική ή την οικονομική) εξουσία.
Όμως, η παραπάνω κουλτούρα δεν κυοφορείται αιφνιδίως - μόνο - με κατασταλτικά μέτρα, όπως αφελώς νομίζουν μερικοί. Έρχεται σιγά σιγά, με την κατάλληλη μορφωτική (και θεσμική) διαπαιδαγώγηση.
Υπάρχει, μάλιστα, ένα κτυπητό παράδειγμα που μπορεί να αποσαφηνίσει καλύτερα τις παραπάνω παρατηρήσεις μου. Έτσι, στις 28 Ιουνίου 2004, ακόμη και οι ακροδεξιοί δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών (όπως ο Antonin Scalia), που τάσσονταν αναφανδόν υπέρ του πολέμου στο Ιράκ, αντιστάθηκαν γενναία στον Μπους και με μία θεμελιώδη απόφαση τού ξεκαθάρισαν το εξής: «Ότι, η εμπόλεμη κατάσταση δεν μπορεί να εκλαμβάνεται ως μια λευκή επιταγή προς τον πρόεδρο της Αμερικής για να κάνει ό,τι θέλει». («Washington Post», 4/7/2004). Με αυτόν τον τρόπο έσωσαν από τον πλήρη εξευτελισμό τους μελλοθανάτους του Γκουαντάναμο!
Από την άλλη μεριά, ο σημερινός υπουργός της Δικαιοσύνης έχει ένα μειωμένο νομιμοποιητικό status για να προωθεί αυτά τα μέτρα, αφού πριν από λίγο καιρό είχε προσπαθήσει να επιβάλει εντελώς άστοχα στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου την άσκηση ενός ενδίκου μέσου (στην εύφλεκτη υπόθεση του Χρηματιστηρίου).
Τέλος, είναι απαραίτητο να κάνουμε και την ακόλουθη παρατήρηση: είναι επικίνδυνο μια «δημοσιογραφική ελίτ» να καθορίζει, με τη γνωστή ανορθόδοξη μεθοδολογία της, την πολιτικοκοινωνική ατζέντα αυτού του τόπου (αφού σταματήσαμε, απαράδεκτα, να μιλάμε για τη φτώχεια ή το ευρωπαϊκό Σύνταγμα και αναλωνόμαστε στις διεφθαρμένες ιστορίες των παπάδων).
Όπως λέει όμως, εύστοχα, η Chantal Mouffe, όταν εκλείπουν οι διακριτές πολιτικές ταυτότητες της Αριστεράς και της Δεξιάς, τότε «το πολιτικό στοιχείο» εκδηλώνεται (στην ανταγωνιστική του διάσταση) μέσα από άλλους διαύλους. Μέσα, δηλαδή, από τις αποκαλύψεις των σκανδάλων κ.λπ. («Το δημοκρατικό παράδοξο»).
Αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα και στον τόπο μας, αλλά οπωσδήποτε ευθύνονται καταλυτικά και τα πολιτικά κόμματα (όπως το ΠΑΣΟΚ). Γιατί; Γιατί δεν προχώρησαν έγκαιρα στον διαχωρισμό της Εκκλησίας από το Κράτος ή γιατί δεν σταμάτησαν τον ακατανόητο διορισμό της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από την εκάστοτε κυβέρνηση, ώστε να μην αναπτύσσονται «εξαρτησιακά σύνδρομα» σε αυτό το Σώμα.
Ποιο είναι το συμπέρασμα από όλα αυτά; Όταν τα υπαρκτά φαινόμενα της διαφθοράς δεν αντιμετωπίζονται πολιτικά, τότε επιτήδειοι δημοσιογράφοι τα προσεγγίζουν σκανδαλοθηρικά και ηθικολογικά και έτσι εκμαυλίζεται ακόμη περισσότερο η αποδυναμωμένη δημόσια σφαίρα. Όμως πρέπει να τρέμουμε για έναν μελλοντικό κόσμο στον οποίον θα κυριαρχεί ένας «ηθικιστικός λόγος» και δεν θα υπάρχουν αντιπαλότητες ή συγκρούσεις! (Τζ. Γκρέι).
