Ανοιχτός διάλογος με τις λαϊκές δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ

Τον κίνδυνο διάσπασης της πολιτικής ενότητας, της συλλογικότητας και της λειτουργίας του ΣΥΝ κρούει ο Φώτης Κουβέλης, από τη στιγμή που, όπως λέει, αλλοιώνονται βασικά χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας του κόμματος. Τρεις εβδομάδες πριν από το συνέδριο, ο Φ. Κουβέλης θέτει και πάλι “κόκκινη γραμμή” στα ζητήματα που σχετίζονται με τον ΣΥΡΙΖΑ, αντιπαρέρχεται την κριτική που γίνεται στην Ανανεωτική Πτέρυγα και επαναλαμβάνει την έντονη διαφωνία του για την απουσία του Αλ. Τσίπρα από τη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ τονίζει ότι θα πρέπει να υπάρξει ανοιχτός διάλογος με τις λαϊκές δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ που διαφωνούν με τα μέτρα εκτιμώντας ότι οι αποφάσεις που έλαβε η κυβέρνηση δεν θα έχουν αποτέλεσμα και θα οδηγήσουν τη χώρα σε έναν φαύλο κύκλο. Ο Φ. Κουβέλης μιλάει στην “Αυγή” της Κυριακής για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, για τις κινητοποιήσεις, αλλά και για τη στάση που τηρεί ως κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ...

* Γιατί η μη συμμετοχή του Αλ. Τσίπρα στο συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών περιθωριοποιεί και ωθεί σε αυτοεκτόπιση την αριστερά; Δεν προσπάθησε η κυβέρνηση να βάλει όλες τις πολιτικές δυνάμεις στο κάδρο της συνευθύνης;

Η κυβέρνηση έχει τις δικές της τεράστιες ευθύνες, διότι η σύσκεψη αποφασίστηκε αφού ήδη είχαμε τη δημιουργία τετελεσμένων γεγονότων. Αναφέρομαι στο γεγονός ότι είχαν ψηφιστεί τα οικονομικά μέτρα και μάλιστα με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, αλλά και στην πρωτοφανή κοινοβουλευτική μεθόδευση αλλαγής ψηφισμένου νομοσχεδίου, που τη χαρακτήρισα κοινοβουλευτική εκτροπή. Αυτό, όμως, σε καμία περίπτωση δεν σήμαινε ότι δεν έπρεπε να πάει ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας στη σύσκεψη και εκεί όχι μόνο να καταγγείλει, αλλά να πει τις θέσεις και τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Να τις πει και μέσα και έξω από τη σύσκεψη.

Η άρνηση αυτή δίνει την εικόνα μιας αριστεράς που φυγομαχεί, δεν έχει εμπιστοσύνη στις θέσεις της και αντοχή στον διάλογο, ειδικά την κρίσιμη στιγμή που περνά η χώρα με την επιβολή των μονόπλευρων οικονομικών μέτρων. Η άρνηση συμμετοχής στη σύσκεψη δίνει επιχειρήματα σε όσους επιδιώκουν να καλλιεργηθεί η εικόνα μιας αριστεράς που υποτιμά την έκρηξη της βίας και την αφήνει εκτεθειμένη στις επιθέσεις των αντιπάλων της.

* Παρότι στη σύσκεψη συμμετείχε και ο υπουργός Οικονομικών; Δεν συμβόλιζε κάτι αυτό;

Βεβαίως. Ήταν και αυτό ένα στοιχείο που θα μπορούσε να αναδειχτεί, με συστηματική αναφορά στην τεράστια ευθύνη της κυβέρνησης για την οικονομική πολιτική που ακολουθεί σε σχέση με την κρίση. Στο τόξο της χωρίς περιεχόμενο συναίνεσης μπαίνεις όταν δεν έχεις προτάσεις. Γι’ αυτό υποστήριξα ότι και εκεί και έξω από τη σύσκεψη θα μπορούσαν να ειπωθούν με σαφήνεια οι απόψεις και οι προτάσεις μας. Αυτό σε τίποτα δεν θα μας ζημίωνε, αντίθετα θα αναδείκνυε τον ΣΥΡΙΖΑ ως μια υπεύθυνη δύναμη, που έχει τις απόψεις της και μπορεί επί της ουσίας να αντιπαρατίθεται στην ασκούμενη κυβερνητική πολιτική με τις δικές της θέσεις και προτάσεις.

* Το τελευταίο διάστημα ο ΣΥΝ ή και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν λειτουργούν ως ομοσπονδία τάσεων ή συνιστωσών από τη στιγμή που σε όλα τα μεγάλα θέματα υπάρχουν εντελώς αποκλίνουσες απόψεις με αποτέλεσμα κανείς να μην ξέρει ποια είναι η κεντρική θέση;

Το ζήτημα του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι διαδικαστικό, όπως και τα προβλήματα που υπάρχουν στο εσωτερικό του ΣΥΝ δεν είναι διαδικαστικά. Είναι βαθύτατα πολιτικά, έχουν σχέση με διαφορετικές απόψεις και θέσεις και δεν είναι δυνατόν τα υπαρκτά πολιτικά ζητήματα να θεωρούν κάποιοι ότι μπορούν να τα αντιμετωπίσουν με διαδικαστικές ρυθμίσεις. Υπάρχει ρήγμα στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, αυτό καταγράφεται κάθε μέρα με τη διαφορετικότητα όσο και με την αντιπαλότητα των διαφορετικών απόψεων και θέσεων, αλλά και ενεργειών.

* Το ρήγμα δεν είναι αντίστοιχο και στον ΣΥΝ;

Υπάρχουν εσωκομματικά προβλήματα, τα οποία είναι βαθιά πολιτικά. Αυτά θα κληθεί το συνέδριο να τα αντιμετωπίσει, δεν είμαι, όμως, βέβαιος σε ποιο βαθμό θα το επιτύχει. Φοβάμαι ότι μπορεί να κυριαρχήσει ως μόνη διάθεση και επιδίωξη η αριθμητική επικυριαρχία της μιας τάσης πάνω στην άλλη. Εκείνο που όμως προέχει είναι η αντιμετώπιση των ουσιαστικών πολιτικών ζητημάτων που έχουν σχέση με τη φυσιογνωμία, τον χαρακτήρα και την πολιτική του κόμματος. Και τούτο ανεξάρτητα από την άποψη που είχα ότι το συνέδριο δεν δικαιολογείται στην παρούσα φάση. Είναι μία διαδικασία εσωστρέφειας, αναντίστοιχη προς την πολιτική και κοινωνική κρισιμότητα των πραγμάτων.

* Μιας και είμαστε στον χώρο των διαφωνιών, λένε πολλοί ότι ο Φώτης Κουβέλης δεν μπορεί να παραμένει κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, τονίζουν δε τη λέξη “εκπρόσωπος”, από τη στιγμή που διαφωνεί στα κεντρικά ζητήματα. Τι απαντάτε;

Δεν ξέρω αν επανέρχεται το ζήτημα αυτό. Το είχε θέσει ένα μέρος των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ και το απέρριψε η Κοινοβουλευτική Ομάδα. Η πολιτική μου παρουσία δεν προσδιορίζεται παρά μόνο με όρους πολιτικούς. Έχω τις διαφωνίες μου και τις απόψεις μου σε αρκετά ζητήματα, αλλά νομίζω ότι υπηρετώ, από τη θέση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου, την αποτελεσματικότητα -μαζί με τους άλλους βουλευτές που και αυτοί έχουν τις ιδιαίτερες αλλά και διαφορετικές τους απόψεις- της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.

* Λίγες εβδομάδες πριν από το συνέδριο και με δεδομένη την αντίθεσή σας στην πραγματοποίησή του, περιμένετε κάτι από αυτό;

Ίδωμεν. Αναμένω την αντιστοίχηση των μελών και των στελεχών του κόμματος με την κρισιμότητα των στιγμών. Η ωριμότητα, αν υπάρχει, είναι εκείνη που θα προσδιορίσει την αποτελεσματικότητα αυτού του συνεδρίου.

* Το ζήτημα του ΣΥΡΙΖΑ είναι κομβικό. Τι κατά τη γνώμη σας πρέπει να αποφασίσει το συνέδριο για τον ΣΥΡΙΖΑ;

Την αποσαφήνιση των σχέσεων ΣΥΝ - ΣΥΡΙΖΑ. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να διολισθήσει ο ΣΥΝ στη διαμόρφωση ενός ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος έχει έντονους εσωτερικούς ανταγωνισμούς, σε κόμμα ή σε σχήμα το οποίο θα έχει δομές κόμματος. Για μένα αυτά είναι κόκκινες γραμμές.

* Μιας και λέτε για κόκκινες γραμμές, σχεδόν καθημερινά ακούγεται η λέξη διάσπαση. Τη φοβάστε;

Ναι, ακούγεται, είναι γεγονός. Ο ΣΥΝ είναι το σπίτι μας, είναι το κόμμα που επιλέξαμε πριν από χρόνια, αλλά στη βάση συγκεκριμένων πολιτικών χαρακτηριστικών, στη βάση συγκεκριμένης φυσιογνωμίας που πρέπει να έχει ως κόμμα της σύγχρονης δημοκρατικής ανανεωτικής αριστεράς. Στον βαθμό που τα χαρακτηριστικά του ΣΥΝ -αριστερός ευρωπαϊσμός, εμμονή στον δημοκρατικό δρόμο για τον σοσιαλισμό, αριστερός ριζοσπαστικός μεταρρυθμισμός- αλλοιώνονται, τότε πράγματι κινδυνεύει να υπάρξει διάσπαση της πολιτικής ενότητας, της συλλογικότητας και της λειτουργίας του κόμματος.

* Τα επώδυνα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση θα είναι τουλάχιστον αποτελεσματικά ή πολύ σύντομα θα χρειαστεί να ληφθούν και άλλα;

Αμφιβάλλω. Πέρα από την άνιση κατανομή των βαρών σε εκείνους που δεν ευθύνονται για την οικονομική κρίση, φοβάμαι ότι δεν θα έχουν αποτελέσματα και θα βρεθεί η χώρα σε έναν φαύλο κύκλο. Οι κοινωνικές ανισότητες θα μεγαλώσουν, η χώρα κινδυνεύει να βρεθεί σε βαθιά ύφεση, μεγάλα κοινωνικά στρώματα θα μετατοπιστούν στο οικονομικό περιθώριο.

* Το ΠΑΣΟΚ επαναλαμβάνει ότι τα μέτρα είναι έξω από την ψυχή του, αλλά είναι μονόδρομος. Μήπως τελικά το ΠΑΣΟΚ έχει αλλάξει ψυχή και έχει μεταλλαχθεί;

Πέρα από τις δηλώσεις για το αν τα μέτρα ανταποκρίνονται στην ψυχή του ή στον πολιτικό - ιδεολογικό του χαρακτήρα, εκείνο που καταγράφεται στην πολιτική είναι ο πολιτικός χαρακτήρας και οι συνέπειες των μέτρων. Οι συνέπειες είναι εκείνες που κρίνουν τον ιδεολογικοπολιτικό χαρακτήρα ενός κόμματος και εν προκειμένω του ΠΑΣΟΚ.

* Εκ του αποτελέσματος μήπως αυτοί που προεκλογικά ήταν ιδιαιτέρως καχύποπτοι ή και επικριτικοί προς το ΠΑΣΟΚ δικαιώνονται τώρα και στην κριτική που κάνανε προς την Ανανεωτική Πτέρυγα ότι έκλεινε το μάτι ή ότι είχε διαφορετική στάση απέναντι στο ΠΑΣΟΚ;

Η Ανανεωτική Πτέρυγα ποτέ δεν μίλησε με τον τρόπο που θέτετε το ερώτημά σας για το ΠΑΣΟΚ. Μίλησε και εξακολουθεί να μιλά για την ανάγκη εναλλακτικής προγραμματικής και πολιτικής πρότασης υποστηρίζοντας την ανάγκη ύπαρξης ανοιχτού διαλόγου και επικοινωνίας, ακριβώς για να διαμορφωθεί αυτή η εναλλακτική πρόταση εξουσίας με τους πολίτες του δημοκρατικού σοσιαλιστικού χώρου, με τους πολίτες της αριστερής - πολιτικής οικολογίας, με ανένταχτους δημοκράτες. Όσοι τότε θέλησαν να απαντήσουν στην Ανανεωτική Πτέρυγα με αυτόν τον εξαιρετικά αβάσιμο και ευτελή λόγο έχουν διαψευστεί από τα ίδια τα γεγονότα.

* Πιστεύετε ότι η πολιτική της κυβέρνησης θα αποδεσμεύσει είτε κόσμο είτε στελέχη του ΠΑΣΟΚ και ποια πολιτική πρέπει να έχει ο χώρος σας απέναντι σε αυτούς;

Ο ανοιχτός διάλογος είναι η απάντηση. Ο ανοιχτός διάλογος με τις λαϊκές δυνάμεις που ακολούθησαν και έδωσαν αυτό το εκλογικό ποσοστό στο ΠΑΣΟΚ ελπίζοντας ότι θα τηρήσει τις προεκλογικές του υποσχέσεις. Γι’ αυτό λίγο πριν σας είπα ότι θα πρέπει να οικοδομείται καθημερινά μια σχέση διαλόγου και εμπιστοσύνης με αυτόν τον κόσμο του ΠΑΣΟΚ. Δεν πρέπει να οχυρώνεται ο ΣΥΝ σε απολυτότητες και αλαζονείες της άποψης. Η πολιτική του ΣΥΝ πρέπει να αγκαλιάζει όλον αυτόν τον κόσμο. Θα τον πείθει, όμως, στον βαθμό που και οι δικές του θέσεις έχουν ουσιαστικό περιεχόμενο, διότι όσο χρήσιμος είναι ο καταγγελτικός λόγος άλλο τόσο πρέπει να προβάλλεις τις δικές σου προτάσεις για τη διέξοδο από το αδιέξοδο.

* Ως προς τις κινητοποιήσεις, αυξάνεται συνεχώς η συμμετοχή του κόσμου...

Οι αντιδράσεις του κόσμου θα έχουν διάρκεια και ενδεχομένως να γίνουν πιο έντονες στον βαθμό που ο πολίτης θα ζει κάθε μέρα και περισσότερο τα αποτελέσματα και τις συνέπειες των μέτρων. Εδώ βρίσκεται η μεγάλη ευθύνη της αριστεράς. Αυτή την αγανάκτηση και αυτόν τον θυμό να μπορέσει να τον μετατρέψει σε αγωνιστικό δημοκρατικό κίνημα με συγκεκριμένους στόχους και διεκδικήσεις προκειμένου να αλλάξει η πολιτική.

* Δεδομένου ότι διανύουμε έτος αυτοδιοικητικών εκλογών, ισχύει η παλαιότερη πρότασή σας για συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων στη Θεσσαλονίκη ή ακόμα και στην Αθήνα;

Μίλησα σε μια άλλη χρονική στιγμή για το αυτοδιοικητικό και το πολιτικό πεδίο της Θεσσαλονίκης υπογραμμίζοντας ότι πρέπει να αλλάξει. Όχι γενικά και αόριστα, αλλά στη βάση δημοκρατικών προγραμματικών θέσεων και δεσμεύσεων και στη βάση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που μπορεί να έχει η τοπική κοινωνία. Οι χειρισμοί που γίνονται δυσχεραίνουν αυτή τη μεγάλη δημοκρατική σύνθεση που πρέπει να γίνει στη Θεσσαλονίκη, πέρα από πρόσωπα, όπως λαθεμένα κάποιοι υποστήριξαν, για να αλλάξει αυτό το γκρίζο τοπίο.

Στις άλλες περιπτώσεις, με κυρίαρχο τον ρόλο των αυτοδιοικητικών τοπικών κινήσεών μας, πρέπει να υπάρξουν διαδικασίες όχι εκχώρησης των αυτοδιοικητικών μας απόψεων και θέσεων, αλλά συνθέσεων με φερέγγυα πρόσωπα και προγράμματα, προκειμένου ο χώρος της τοπικής αυτοδιοίκησης να κερδηθεί από τη σύγχρονη δημοκρατική αυτοδιοικητική άποψη. Δεν θα ωφελήσουν οι περιχαρακώσεις, οι αυτοπεριορισμοί στην αλαζονεία της πολιτικής άποψης και στη βεβαιότητα ότι με τις περιχαρακώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της αυτοδιοίκησης.