Ουγγαρία: Η καταστροφή έχει μορφή καστανοκόκκινης λάσπης...

Η καταστροφή ήρθε με τη μορφή της καστανοκόκκινης λάσπης. Από την αρχή της εβδομάδας η δυτική Ουγγαρία παλεύει μʼ έναν εφιάλτη, που μπορεί να πάρει τις διαστάσεις της μεγαλύτερης περιβαλλοντικής καταστροφής στην Ευρώπη μετά το Τσέρνομπιλ. Τα νερά από το σπασμένο φράγμα της χαβούζας αποβλήτων ενός εργοστασίου αλουμινίου πλημμύρισαν το βράδυ της Δευτέρας τον τόπο γύρω από την κωμόπολη του Κολοντάρ, κουβαλώντας τοξική λάσπη. Τόσο τοξική που έχει μολύνει ό,τι έχει ακουμπήσει και που όταν στεγνώσει θα μολύνει και τον αέρα. Ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί όλες οι αναλύσεις, για το πόσο υδράργυρο περιέχει για παράδειγμα αυτό το κακό. Αλλά είναι βέβαιο ότι τα επόμενα χρόνια ο Ασωπός μπροστά στο Κολοντάρ θα είναι απλό ...πλημμέλημα. Η ζωή μέσα στα ρυάκια δίπλα στο Κολοντάρ έσβησε με συνοπτικές διαδικασίες, τα σπαρτά «κάηκαν» από την τοξική λάσπη, τα πηγάδια μολύνθηκαν, το χώμα αρχίζει να ρουφάει δηλητήριο. Όσοι είχαν την ατυχία να βραχούν από τα κόκκινα νερά και δεν έσπευσαν αμέσως στο νοσοκομείο έπαθαν βαρύτατα εγκαύματα, καθώς αυτή η λάσπη χώνεται στο δέρμα και προχωρά καίγοντάς το μέχρι το κόκαλο. Ο απολογισμός των θυμάτων που υπέκυψαν το πρώτο τριήμερο ήταν δυο μικρά κοριτσάκια, μια γριά γυναίκα και δύο άνδρες, ενώ μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές αγνοούνταν έξι ηλικιωμένοι, που μπορεί να έχουν θαφτεί κάτω από τη λάσπη. Τουλάχιστον 120 άτομα είναι στα νοσοκομεία, πολλά με επικίνδυνα τραύματα και με το δηλητήριο να τους κατατρώει το σώμα. Οι κάτοικοι της περιοχής και τα σωστικά συνεργεία προσπαθούν να μαζέψουν τη λάσπη πριν φτάσει στους παραποτάμους του Δούναβη κι από κει στο ποτάμι που διασχίζει τη μισή Ευρώπη. Πάντως, ήδη την Πέμπτη το βράδυ εντοπίστηκε στον Δούναβη το πρώτο μολυσμένο νερό.

Στο Κολοντάρ οι ντόπιοι μαζεύουν ό,τι έχει απομείνει αμόλυντο απʼ το βιος τους και παίρνουν τον δρόμο της εσωτερικής προσφυγιάς, μάλλον για πάντα. Θα περάσουν χρόνια για να καθαρίσει η γη σʼ αυτή την περιοχή, για να βγει καθαρό χορτάρι που να μη σκοτώνει τα ζώα, για να καλλιεργηθούν και πάλι ακίνδυνα τρόφιμα. Κι είναι αμφίβολο εάν μπορούν να καθαριστούν τα σπίτια, ώστε να φιλοξενήσουν και πάλι τους ιδιοκτήτες τους, χωρίς να τους αργοσκοτώνουν. Το πιθανότερο είναι ότι θα πρέπει να κατεδαφιστούν. Άλλωστε ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτωρ Όρμπαν δήλωσε την Πέμπτη ότι «δεν έχει νόημα» να ξαναχτιστούν εδώ τα χωριά.

Κι ενώ οι άνθρωποι παλεύουν με τον εφιάλτη του παρόντος και του μέλλοντος, θέλουν ταυτόχρονα να μάθουν ποιος φταίει. Η εταιρεία που έφτιαξε «χάρτινο» φράγμα για να μαζεύει τα απόβλητα του εργοστασίου της, οι τοπικές αρχές που έπρεπε να έχουν εντοπίσει τον κίνδυνο, η κυβέρνηση που δεν επόπτευσε τους εποπτεύοντες- είτε από αμέλεια είτε από διαφθορά; Ή όλα ήταν νόμιμα, άρα φταίνε τα στάνταρτ και πρέπει να γίνουν πιο αυστηρά, ώστε να μη δηλητηριαστεί το σύμπαν όταν η επόμενη βροχή σπάσει το φράγμα του επόμενου ντεπό αποβλήτων στο επόμενο χημικό εργοστάσιο;

Οι ιδιοκτήτες του εργοστασίου δηλώνουν ότι δεν έκαναν καμία παρατυπία, ότι ακολούθησαν πιστά τα κοινοτικά πρότυπα, ενώ ο πρωθυπουργός της χώρας επιβεβαίωσε ότι οι εγκαταστάσεις αποβλήτων της εταιρείας είχαν ελεγχθεί μόλις προ δεκαπενθημέρου, χωρίς να εντοπιστούν προβλήματα. Παραδέχθηκε δε ότι οι αρχές δεν ήταν προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν ένα τέτοιο ατύχημα.

Η οργάνωση για την προστασία περιβάλλοντος WWF, πάντως, θεωρεί ότι για τον εφιάλτη στην Ουγγαρία ευθύνεται και η Ευρωπαϊκή Ένωση, που διατηρεί «πολύ χαμηλά» τα στάνταρτ ασφαλείας για τη χημική βιομηχανία στην Ανατολική Ευρώπη, πολλές περιοχές της οποίας έχουν γίνει βιομηχανικές χωματερές.