Λύση με την ταχεία ενοποίηση

Οι διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ένωση όλο και περισσότερο μοιάζουν με τις σχέσεις μιας τρίτης χώρας - μη μέλους με την Ένωση. Είναι ένας πολύ ολισθηρός δρόμος, που μπορεί να οδηγήσει σε ανυπέρβλητα αδιέξοδα και ανεπιθύμητες εξελίξεις. Η ελληνική κυβέρνηση στην προσπάθεια εξασφάλισης των δόσεων συμπεριφέρεται όλο και περισσότερο σιωπηρά σε όλα τα άλλα θέματα και η στάση των κοινοτικών αρχών όλο και λιγότερο διαφέρει από τη στάση έναντι άλλων - υποψηφίων προς ένταξη χωρών.

ΕΙΝΑΙ Η “ΔΙΜΕΡΗΣ” όψη του γενικότερου προβλήματος που έχει προκληθεί από τη δημοσιονομική κρίση μιας σειράς χωρών της Ευρωζώνης. Αυτά καθαυτά τα μεγέθη του χρέους δεν είναι απειλητικά για τη ζώνη του ευρώ. Σε αναλογία προς το ΑΕΠ, το συνολικό χρέος των χωρών της Ευρωζώνης είναι μικρότερο από εκείνο των ΗΠΑ, του Ην. Βασιλείου και της Ιαπωνίας! Τότε προς τι η τόσο μεγάλη πίεση των αγορών και η αναστάτωση των ευρωπαϊκών οργάνων;

Η ΔΥΣΧΕΡΕΙΑ ελέγχου των εξελίξεων είναι πολιτική. Η βορειοευρωπαϊκή νοοτροπία της επιβολής μιας “σιδηράς” δημοσιονομικής πειθαρχίας συναντιέται και συγκρούεται με την εγκατεστημένη νοοτροπία στον Νότο υπέρ του συνεχούς δανεισμού - που με κάποιο τρόπο θα εξοφληθεί με ευνοϊκούς όρους, κάποτε στο μέλλον. Πέραν της έντασης που αποσταθεροποιεί την Ένωση, επιβάλλονται εκβιαστικά περιοριστικές πολιτικές που δεν μπορούν τελικά να παρακάμψουν τη συνεισφορά πολλών δισ. από τις πλουσιότερες χώρες της ζώνης. Αυτό ζούμε επί ένα χρόνο. Το πολιτικό πρόβλημα της Ένωσης: η νομισματική Ένωση χωρίς την πολιτική δεν είναι βιώσιμη. Από τότε που ξέσπασε η κρίση, οι ηγεσίες στην Ε.Ε. προσπαθούν να βρουν λύση χωρίς να λύσουν το πολιτικό πρόβλημα. Δεν φαίνεται να μπορούν.

Η ΠΙΟ λογική πρόβλεψη είναι ότι αν δεν γίνουν τολμηρά βήματα ενοποίησης της οικονομικής και δημοσιονομικής (άρα και της φορολογικής) πολιτικής, δεν θα υπάρξει σταθεροποίηση, ούτε πραγματική ανάκαμψη στις χώρες της ζώνης που πλήττονται από την κρίση. Το συμπέρασμα από τα δέκα χρόνια ευρώ είναι, σύμφωνα με τα στοιχεία, ότι η νομισματική ένωση χωρίς κοινή οικονομική πολιτική -συνυπευθυνότητα και αλληλεγγύη- οδηγεί σε επιδείνωση κρίσιμα μεγέθη.

ΑΥΤΟ -το πολιτικό πρόβλημα της αναβαλλόμενης ενοποίησης- είναι το μείζον θέμα και για την Ελλάδα. Δυστυχώς φαίνεται κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση να το έχουν ξεχάσει. Επιδίδονται όλοι σε μελέτες οικονομικών στοιχείων και διαγράμματα, λες και η επεξεργασία των οικονομικών στοιχείων πρέπει να γίνεται σε αυστηρά κομματικά όρια. Δεν είναι αυτή η κύρια δουλειά των πολιτικών κομμάτων. Αυτό που έχουν υποχρέωση είναι να διατυπώνουν τις εναλλακτικές πολιτικές τους, σε επαφή βεβαίως με την πραγματικότητα.

Η ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ επιμονή ότι μπορεί να υπάρξει λύση για το ελληνικό έλλειμμα και το χρέος στο υπάρχον πολιτικό πλαίσιο δεν φαίνεται να δικαιώνεται. Οι τεχνικές αντιμετώπισης με την συμπεφωνημένη (ή μη) αναδιάρθρωση έχουν πολλές αρνητικές πλευρές, ενώ οι θετικές πλευρές τους κολλούν σε πολιτικά εμπόδια στις ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες. Εγγύηση για τα μεγάλα δάνεια της Ε.Ε. δεν μπορεί να είναι η επιβολή μακροχρόνιας ύφεσης. Εγγύηση για την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας δεν μπορεί να είναι ο συνεχής δανεισμός για την κάλυψη των ελλειμμάτων που προκαλεί το πελατειακό κράτος.

ΠΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ διέξοδος και οπωσδήποτε ασφαλής είναι τα γρήγορα βήματα προς την πολιτική ενοποίηση - μακριά από εκβιασμούς, αλλά με τον σχεδιασμό κοινών πολιτικών ανάπτυξης και δημοσιονομικής διαχείρισης. Αν η Ελλάδα -κυβέρνηση και δυνάμεις της αντιπολίτευσης- κινηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση, θα βρουν απρόσμενους συμμάχους.