Μηνύµατα της πλατείας

Με επαίνους υποδέχθηκαν, στο σύνολό τους σχεδόν, τα µέσα ενηµέρωσης τους «Αγανακτισµένους» πολίτες. Θαυµάζουν την επιµονή τουςνα πληµµυρίζουν επί µέρες το Σύνταγµακαι τις άλλες πλατείες· να διαµαρτύρονται χωρίς βία, χωρίς κοµµατικές σηµαίες, κρατώνταςµερικές ελληνικές µόνο,γιατί κόπηκαν οι µισθοί τους, οι πόροι στη σχολή τους, στον παιδικό σταθµό, στο νοσοκοµείο, γιατί έχασαν τη δουλειά τους, γιατί δεν βρίσκουν δουλειά, γιατί η ζωή τους όλη υποβαθµίζεται· να κινητοποιούνται κατά χιλιάδες διεκδικώντας ένα καλύτερο αύριο. Και είναι µια εικόνα νεανικής ενέργειας, συλλογικότητας, αλληλεγγύης αυτή που µεταδίδεται από τις πλατείες. Μπορεί, όπως υπόσχονται µε ενθουσιασµό κάποιοι από τους συµµετέχοντες, αυτό το κίνηµα να αλλάξει τα πράγµατα;

Είναι ακόµα νωρίς. ∆εν µπορεί όµως να µην παρατηρήσει κανείς ότι αυτοί οινέοι «Αγανακτισµένοι», που τόσο επιδιώκουν ναδιαφέρουν στο ύφοςκαι στον τρόπο που διαµαρτύρονται από τα κόµµατα και τα συνδικάτα, µοιράζονται µαζί τους έναν µεγάλο κοινό τόπο: απαιτώντας να φύγουν τοΜνηµόνιο, η τρόικα, η κυβέρνηση, οι «κλέφτες» πολιτικοί, µοιάζει να φαντάζονται ότιέτσι η συµφορά θα περάσει, θα ζήσουµεπάλι καλύτερα, όπως πριν… Προφανώς δεν περιορίζεται στα κόµµατα και στα συνδικάτα η άρνηση να καταλάβουµε πώς έφτασε το κράτος µας στη χρεοκοπία, πώς και γιατί συρρικνώνεταιτο παραγωγικό µας σύστηµα, καταστρέφοντας θέσεις απασχόλησης αντί να δηµιουργεί περισσότερες και καλύτερες. Μπορούν έτσι να διαµαρτύρονται µαζίο εκπαιδευτικός που αντιστέκεται στην αξιολόγηση,ο επαγγελµατίας που αποφεύγει να κόβει αποδείξεις, ο σπουδαστής που µπαίνει στο Μετρό χωρίς εισιτήριο και να µην αντιλαµβάνονται ότι µε τις πρακτικές τους βλάπτουν ο ένας τον άλλον και το κοινωνικό σύνολο. Μπορεί µια εργαζόµενη µητέρα να δηλώνει «Aγανακτισµένη» γιατί µε τον µειωµένο τηςµισθό δεν θα έχει να πληρώσει φροντιστήριο για τα παιδιά της και να µην της περνά καν από το µυαλό η ιδέα ότι αυτή η παιδεία, την οποία στηρίζουν οι οικογένειες κυνηγώντας τον µέγιστο βαθµό µόνο – όχι την αληθινή µόρφωση – και γι’ αυτό χρειάζονται τα φροντιστήρια, είναι συστατικό της κρίσης. Και µπορούν όλοι µαζί να ξορκίζουν τη φτώχεια όταν οι φτωχοί γεµίζουν άλλους δρόµους, δεν έρχονται κοντά τους.

Αυτά είναι άνευ σηµασίας, θα αντέτεινε ένας «Αγανακτισµένος», επιµένοντας ότι πολιτικοί και µεγαλοεπιχειρηµατίες «τα φάγανε». Θα χρειαζόταν πολύωρη συζήτηση, µε επιχειρήµατα και στατιστικές, για να τεκµηριωθεί πέρα από κάθε αµφιβολία και για τον πιο δύσπιστο ότι µεγάλο µέρος των εισοδηµάτων και της απασχόλησης που είχαµε µέχρι το 2009 στηριζόταν σε δανεικά που πλέον δεν δίνονται, ότι και όλα τα κέρδη των τραπεζών και των µεγάλων επιχειρήσεων, όλες τιςπεριουσίες των πλουσίων και αν κατάσχαµε γιανα τα αποκαταστήσουµε, δεν φτάνουν· ότι τόσα χρόνια που λέγαµε πως έχουµε ανάπτυξη και τα δάνεια έρρεαν άφθονα, τις εισοδηµατικές ανισότητες, από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, δεν τις αντιµετωπίσαµε, ούτε τη φοροδιαφυγή ούτε τη διαφθορά· προπάντων δεν στηρίξαµε την παραγωγική µας βάση, δεν τη διευρύναµε, δεν τη βελτιώσαµε, τίποτα δεν κάναµε συνεπώς ενάντια στην ανεργία των νέων για να δηµιουργηθούν περισσότερες, καλύτερες θέσεις απασχόλησης. Με ευθύνη των πολιτικών, οπωσδήποτε, αλλά και µε την ανοχή των πολιτών, κάποτε καιµε ευθεία συµµετοχή τους (όσων παίρνουν ήδίνουν «φακελάκια» π.χ., όσων εµπόδισαν µια παραγωγική επένδυση), από µικροσυµφέροντα, αδιαφορία, άγνοια.

Από την κρίση του χρέουςδεν θα µας βγάλει η Ευρωπαϊκή Ενωση (η οποία, ύστερα από συνεχείς αµφιταλαντεύσεις, έµοιαζε χτες να καταλήγει στο επιπλέον δάνειο που απαιτείται για να µη χρεοκοπήσουµε, µε επιπλέον βαρείς όρους βέβαια)· δεν θα µας βγάλει η τρόικα, δεν θα µας βγάλει η όποια ελληνική κυβέρνηση, χωρίς να αλλάξουν ευρύτατες οικονοµικές και κοινωνικές πρακτικές, κατανοµές του παραγόµενου εισοδήµατος, πλούτου, ισχύος που οδήγησαν στην κρίση. Τόσο πιο επώδυνη και µακρόσυρτη θα είναι η πορεία όσο οι αλλαγές υπαγορεύονται από τα πάνω και µόνο. ∆εν αρκούν νόµοι και διατάγµατα για να πετύχουν «διαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις», µε πολύ µεγαλύτερο κόστος επιβαρύνεται η κοινωνία χωρίς την ενεργό συµµετοχή, τη συλλογική έκφραση πρωτοβουλιών των πολιτών. Ελειψαν στον πρώτο χρόνο του Μνηµονίου, αλλά στις πλατείες µαζί µε την κατανοητή οργή βλέπουµε κάποια πρώτα ψήγµατα αυτοοργάνωσης. Ας µην περιφρονήσουµε το µάζεµα των σκουπιδιών στην κοινωνία που, στη µεγαλύτερη κλίµακα, τριάντα χρόνια τώρα αδυνατεί να το διαχειριστεί. Σηµειώθηκαν και µερικά αρνητικά. Σε κάθε περίπτωση, ο δρόµος είναι µακρύς.