Η κρίση των οίκων
Η ευρωζώνη σε πρόγραμμα απεξάρτησης από τις εταιρείες αξιολόγησης
Αντώνης Τριφύλλης, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2011-08-09
Η «πατροκτόνος» κίνηση υποβάθμισης των ΗΠΑ από τη Standard and Poor’s θα βάλει επιτέλους σε κίνηση τη διαδικασία αποτοξίνωσης των αγορών από τις εταιρείες αξιολόγησης ή θα συνεχίσει η ένοχη απραξία θεσμών και κρατών; Η κατάσχεση των εγγράφων της καλής εταιρείας στην Ιταλία ως ύποπτης για χειραγώγηση της αγοράς των ιταλικών ομολόγων είναι σημάδι ότι κάτι κινείται.
Από την αδυναμία των τριών εταιρειών να προβλέψουν την κατάρρευση της αγοράς ακινήτων των ΗΠΑ και λίγο μετά της Lehman μέχρι τις γελοιότητες της υποβάθμισης της Πορτογαλίας σε σκουπίδι τη στιγμή που η ΕΕ ψήφιζε το πρόγραμμα διάσωσής της οδήγησαν στη διαδικασία νομοθετικής ρύθμισης για τις εταιρείες αξιολόγησης στην ευρωζώνη. Ο επίτροπος κ. Μπαρνιέ υποσχέθηκε ότι το φθινόπωρο θα περάσει σχετική οδηγία.
Ο πρόεδρος της μεγαλύτερης εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων για αγορά ομολόγων PIMCO, Μοχάμεντ Ελ Εριάν, σε άρθρο του στους «Financial Times», έδειξε τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η ΕΕ για να φρενάρει τον κατήφορο στον οποίο οδηγούν οι εταιρείες την παγκόσμια οικονομία. Είναι ο πλέον ενδιαφερόμενος για τη σωστή λειτουργία της αγοράς ομολόγων, αφού διαχειρίζεται τεράστια κεφάλαια επενδυτών. Είπε το αυτονόητο. Οι επενδυτές πρέπει να στηριχτούν σε δικές τους αναλύσεις, να πάψουν να εξαρτώνται από τις αξιολογήσεις τρίτων. Το ζήτημα είναι απλό. Οι ενδιαφερόμενοι (η Κίνα, η Νορβηγία, τα εμιράτα του πετρελαίου, ασφαλιστικά ταμεία και θεσμικοί φορείς) έχουν εναποθέσει το έργο της αξιολόγησης σε τρίτους. Και φτηνότερο είναι να απευθύνονται στις τρεις γνωστές εταιρείες και εναποθέτουν την ευθύνη της σωστής ανάλυσης σε άλλους. Αυτό πρέπει να σταματήσει. Κάθε ενδιαφερόμενος χρειάζεται με δικά του μέσα να κάνει την αξιολόγηση, απεξαρτώμενος από τις εταιρείες που δείχνουν καθαρά ότι έχουν ξεφύγει από το έργο τους. Το διατύπωσε καθαρά ο οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν. Λίγο πριν ανακοινώσει την αξιολόγησή της για τις ΗΠΑ, η εταιρεία έθεσε υπόψη της αμερικανικής διοίκησης το σκεπτικό της υποβάθμισης. Οι κυβερνητικοί διαπίστωσαν ότι υπήρχε ένα λάθος 2 τρισ. στους υπολογισμούς. Ζήτησαν λοιπόν να αναβληθεί η δημοσίευση του πανικού ώσπου να διευκρινισθεί το ζήτημα. Η S&P αναγνώρισε το λάθος, αλλά δημοσίευσε την ιστορική της απόφαση μετά το κλείσιμο των χρηματιστηρίων την Παρασκευή το απόγευμα. Η δικαιολογία ήταν ότι, ναι μεν έγινε λάθος, αλλά η υποβάθμιση στηρίζεται σε πολιτικά κριτήρια και ότι τα 2,5 τρισ. λιτότητας που αποφάσισε το Κογκρέσο είναι λίγα, χρειάζονταν 4 τρισ.!
Η εταιρεία, προφανώς, είτε είχε «διαρρεύσει» σε κύκλους την απόφασή της, είτε έμπαινε στον χώρο της πολιτικής επιλογής. Ή και τα δύο. Αλλά ο νομπελίστας κεϊνσιανός οικονομολόγος εξήγησε ότι και αυτή η προσέγγιση είναι λάθος, αφού η λιτότητα που ευαγγελίζονται οι νεοσυντηρητικοί και οι οίκοι είναι φαρμάκι και όχι φάρμακο, και η φορολόγηση των υψηλών εισοδημάτων λύνει το πρόβλημα χρέους.
Είναι πλέον φανερό ότι οι οίκοι αξιολόγησης έχουν ξεφύγει από το έργο τους, επιλέγουν μια από τις πολιτικές διεξόδους του προβλήματος χρέους ως μη όφειλαν και ρίχνουν λάδι στη φωτιά. Μαζί με τα γυμνά CDS και την αρρύθμιστη αγορά των παραγώγων, απειλούν να διαλύσουν το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα αντί να το διαφυλάξουν, όπως υποτίθεται ότι είναι η δουλειά τους.
Αν όλα αυτά έχουν κάποια αξία, τότε η ΕΕ πρέπει να προχωρήσει σε ριζοσπαστικές κινήσεις. Να απαγορευτεί η ενασχόληση των οίκων με την αγορά κρατικών ομολόγων. Η κίνηση είναι απλή. Οι κυβερνήσεις να μη δίνουν πλέον στοιχεία, αρνούμενοι κάθε είδους συνεργασία με αυτές. Σε ό,τι αφορά τους επενδυτές, να στηριχθούν σε ίδιες δυνάμεις και το πολύ πολύ να δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός οίκος αξιολόγησης, που επικουρικά θα συνδράμει τους διαχειριστές υπό την εποπτεία της ΕΚΤ στο πρότυπο του οίκου της Κίνας. Ταυτόχρονα πρέπει να απαγορευτούν τα γυμνά CDS στην επικράτεια της ευρωζώνης. Αλλά και να αρθούν οι περιορισμοί που επιβάλλονται στα κρατικά ή άλλα κεφάλαια να τοποθετούνται με βάση τον βαθμό αξιολόγησης των αναξιόπιστων μεν, αλλά παντοδύναμων οίκων, που τροφοδοτούν τα κερδοσκοπικά κεφάλαια με αφορμές για αρπαχτές εις βάρος των λαών του πλανήτη. Η αντικειμενικότητά τους με τις κινήσεις τους τα τελευταία χρόνια έχει τρωθεί ανεπανόρθωτα με δικά τους λάθη και υπερφίαλη διαχείριση. Και δεν μπορεί πλέον να αποτελούν άλλοθι για τους διαχειριστές που δεν επιθυμούν να αναλάβουν την ευθύνη των επιλογών τους απέναντι στους πελάτες τους.
Του
Από την αδυναμία των τριών εταιρειών να προβλέψουν την κατάρρευση της αγοράς ακινήτων των ΗΠΑ και λίγο μετά της Lehman μέχρι τις γελοιότητες της υποβάθμισης της Πορτογαλίας σε σκουπίδι τη στιγμή που η ΕΕ ψήφιζε το πρόγραμμα διάσωσής της οδήγησαν στη διαδικασία νομοθετικής ρύθμισης για τις εταιρείες αξιολόγησης στην ευρωζώνη. Ο επίτροπος κ. Μπαρνιέ υποσχέθηκε ότι το φθινόπωρο θα περάσει σχετική οδηγία.
Ο πρόεδρος της μεγαλύτερης εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων για αγορά ομολόγων PIMCO, Μοχάμεντ Ελ Εριάν, σε άρθρο του στους «Financial Times», έδειξε τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η ΕΕ για να φρενάρει τον κατήφορο στον οποίο οδηγούν οι εταιρείες την παγκόσμια οικονομία. Είναι ο πλέον ενδιαφερόμενος για τη σωστή λειτουργία της αγοράς ομολόγων, αφού διαχειρίζεται τεράστια κεφάλαια επενδυτών. Είπε το αυτονόητο. Οι επενδυτές πρέπει να στηριχτούν σε δικές τους αναλύσεις, να πάψουν να εξαρτώνται από τις αξιολογήσεις τρίτων. Το ζήτημα είναι απλό. Οι ενδιαφερόμενοι (η Κίνα, η Νορβηγία, τα εμιράτα του πετρελαίου, ασφαλιστικά ταμεία και θεσμικοί φορείς) έχουν εναποθέσει το έργο της αξιολόγησης σε τρίτους. Και φτηνότερο είναι να απευθύνονται στις τρεις γνωστές εταιρείες και εναποθέτουν την ευθύνη της σωστής ανάλυσης σε άλλους. Αυτό πρέπει να σταματήσει. Κάθε ενδιαφερόμενος χρειάζεται με δικά του μέσα να κάνει την αξιολόγηση, απεξαρτώμενος από τις εταιρείες που δείχνουν καθαρά ότι έχουν ξεφύγει από το έργο τους. Το διατύπωσε καθαρά ο οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν. Λίγο πριν ανακοινώσει την αξιολόγησή της για τις ΗΠΑ, η εταιρεία έθεσε υπόψη της αμερικανικής διοίκησης το σκεπτικό της υποβάθμισης. Οι κυβερνητικοί διαπίστωσαν ότι υπήρχε ένα λάθος 2 τρισ. στους υπολογισμούς. Ζήτησαν λοιπόν να αναβληθεί η δημοσίευση του πανικού ώσπου να διευκρινισθεί το ζήτημα. Η S&P αναγνώρισε το λάθος, αλλά δημοσίευσε την ιστορική της απόφαση μετά το κλείσιμο των χρηματιστηρίων την Παρασκευή το απόγευμα. Η δικαιολογία ήταν ότι, ναι μεν έγινε λάθος, αλλά η υποβάθμιση στηρίζεται σε πολιτικά κριτήρια και ότι τα 2,5 τρισ. λιτότητας που αποφάσισε το Κογκρέσο είναι λίγα, χρειάζονταν 4 τρισ.!
Η εταιρεία, προφανώς, είτε είχε «διαρρεύσει» σε κύκλους την απόφασή της, είτε έμπαινε στον χώρο της πολιτικής επιλογής. Ή και τα δύο. Αλλά ο νομπελίστας κεϊνσιανός οικονομολόγος εξήγησε ότι και αυτή η προσέγγιση είναι λάθος, αφού η λιτότητα που ευαγγελίζονται οι νεοσυντηρητικοί και οι οίκοι είναι φαρμάκι και όχι φάρμακο, και η φορολόγηση των υψηλών εισοδημάτων λύνει το πρόβλημα χρέους.
Είναι πλέον φανερό ότι οι οίκοι αξιολόγησης έχουν ξεφύγει από το έργο τους, επιλέγουν μια από τις πολιτικές διεξόδους του προβλήματος χρέους ως μη όφειλαν και ρίχνουν λάδι στη φωτιά. Μαζί με τα γυμνά CDS και την αρρύθμιστη αγορά των παραγώγων, απειλούν να διαλύσουν το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα αντί να το διαφυλάξουν, όπως υποτίθεται ότι είναι η δουλειά τους.
Αν όλα αυτά έχουν κάποια αξία, τότε η ΕΕ πρέπει να προχωρήσει σε ριζοσπαστικές κινήσεις. Να απαγορευτεί η ενασχόληση των οίκων με την αγορά κρατικών ομολόγων. Η κίνηση είναι απλή. Οι κυβερνήσεις να μη δίνουν πλέον στοιχεία, αρνούμενοι κάθε είδους συνεργασία με αυτές. Σε ό,τι αφορά τους επενδυτές, να στηριχθούν σε ίδιες δυνάμεις και το πολύ πολύ να δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός οίκος αξιολόγησης, που επικουρικά θα συνδράμει τους διαχειριστές υπό την εποπτεία της ΕΚΤ στο πρότυπο του οίκου της Κίνας. Ταυτόχρονα πρέπει να απαγορευτούν τα γυμνά CDS στην επικράτεια της ευρωζώνης. Αλλά και να αρθούν οι περιορισμοί που επιβάλλονται στα κρατικά ή άλλα κεφάλαια να τοποθετούνται με βάση τον βαθμό αξιολόγησης των αναξιόπιστων μεν, αλλά παντοδύναμων οίκων, που τροφοδοτούν τα κερδοσκοπικά κεφάλαια με αφορμές για αρπαχτές εις βάρος των λαών του πλανήτη. Η αντικειμενικότητά τους με τις κινήσεις τους τα τελευταία χρόνια έχει τρωθεί ανεπανόρθωτα με δικά τους λάθη και υπερφίαλη διαχείριση. Και δεν μπορεί πλέον να αποτελούν άλλοθι για τους διαχειριστές που δεν επιθυμούν να αναλάβουν την ευθύνη των επιλογών τους απέναντι στους πελάτες τους.
Του
