Γερμανία: Η «άνετη» Μέρκελ στα χρόνια της κρίσης

Όλα τα βλέμματα αυτή την εβδομάδα ήταν στραμμένα στη γερμανική Βουλή και στην απόφασή της για την ενίσχυση του προσωρινού ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης EFSF. Μια απόφαση που ήταν εξ αρχής δεδομένη, καθώς όλα τα κόμματα πλην της Αριστεράς είχαν ταχθεί υπέρ, μία απόφαση που είχε συστατικά θρίλερ καθώς εντός των κυβερνώντων κομμάτων υπήρχαν δηλωμένοι και αδήλωτοι αντάρτες.

Τελικά το επίμαχο νομοσχέδιο πέρασε με 523 ψήφους υπέρ, σε σύνολο 620 βουλευτών, ενώ παρά τους φόβους της η καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ κατάφερε να κερδίσει και την κυβερνητική της πλειοψηφία. Τέλος καλό, όλα καλά για τη γερμανική κυβέρνηση συνασπισμού; Μια θετική απάντηση θα ήταν πρόωρη.

Η Μέρκελ απέφυγε την Πέμπτη μια κυβερνητική κρίση, αλλά εξακολουθεί να ηγείται μιας βαθιά διχασμένης κυβέρνησης, που έχει χάσει τη στήριξη και την εμπιστοσύνη της κοινής γνώμης, σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις του τελευταίου χρόνου, ενώ έχει συμπληρώσει μόλις δύο χρόνια στην εξουσία. Το μόνο πλεονέκτημα της Μέρκελ σʼ αυτή τη φάση είναι η επιδεικτική άνεσή της, κι αυτό το χαρτί θα συνεχίζει να παίζει κατά τα φαινόμενα.

Μπορεί γύρω της να γκρεμίζονται χώρες και χρηματιστήρια, περιμένοντας από την καγκελάριο της ισχυρής Γερμανίας να πει δυο ξεκάθαρες κουβέντες, ωστόσο η Μέρκελ επιμένει ότι θα κάνει τα πάντα «βήμα- βήμα», μετρώντας προσεκτικά τις επιπτώσεις κάθε βήματος. Για τους πρώην συναδέλφους της φυσικούς μπορεί η Μέρκελ να κάνει το σωστό, οι πολιτικοί της φίλοι και εχθροί όμως με κάθε καθυστέρηση της καγκελαρίου τρέχουν να καταπιούν Λεξοτανίλ.

Την Πέμπτη στη Βουλή ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Πράσινων την κατηγόρησε για πολλοστή φορά ότι με τις καθυστερήσεις και τις παλινωδίες της βαθαίνει την κρίση στην Ευρωζώνη και κάνει την αντιμετώπισή της πιο ακριβή για τους Γερμανούς φορολογούμενους. Κι αυτή την εκτίμηση τη μοιράζονται πάρα πολλοί, δεξιοί κι αριστεροί, σε Ευρώπη, Ασία και Αμερική. Το στοίχημα της Μέρκελ είναι να κρατήσει αυτή την κυβέρνηση περίπου ζωντανή μέχρι το 2013, όταν λήγει κανονικά η θητεία της.

Αυτή τη στιγμή δεν έχει την πολυτέλεια να ελπίζει στην επανεκλογή της, αλλά δεν θέλει και να ακολουθήσει το παράδειγμα του προκατόχου της Γκέρχαρντ Σρέντερ και να προκαλέσει πρόωρες εκλογές, παραδεχόμενη ότι δεν μπορεί να κυβερνήσει άλλο με τους Φιλελεύθερους (FDP) και τους Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) της Βαυαρίας, αλλά ούτε και με το ίδιο της το κόμμα (CDU).

Ο μικρός κυβερνητικός της εταίρος, ο Φίλιπ Ρέσλερ του FDP, κατάφερε να κάψει τα χαρτιά του πριν συμπληρώσει εξάμηνο στη θέση του αντικαγκελάριου. Ο πρόεδρος του κόμματος των «καλύτερα αμειβόμενων», του κόμματος που καυχιέται ότι ξέρει από οικονομία της αγοράς περισσότερο από κάθε άλλο στη Γερμανία, πέτυχε να εκδιώξει σε χρόνο ρεκόρ την εκλογική πελατεία του, αφενός με την αδυναμία του να υλοποιήσει τις προεκλογικές υποσχέσεις για μείωση της φορολογίας, αφετέρου με την «ερασιτεχνική» αντιμετώπιση του ελληνικού προβλήματος και την "τόλμη" του να βάλει στο στόμα του τη λέξη «χρεωκοπία».

Εάν υπάρχει κάποιος στη Γερμανία που τρέμει περισσότερο από κάθε άλλο, μήπως διαλυθεί η Ευρωζώνη, είναι αυτοί που ψηφίζουν παραδοσιακά FDP. Μέσα σʼ αυτό το σκηνικό της κρίσης άρχισε να λάμπει το αστέρι του Περ Στάινμπρικ, ενός Σοσιαλδημοκράτη της δεξιάς πτέρυγας, που διετέλεσε υπουργός Οικονομιών στην κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού της Μέρκελ. Ο Στάινμπρικ στήνει αυτές τις μέρες το προφίλ του για να γίνει ο επόμενος -υποψήφιος- καγκελάριος της Γερμανίας: φτιάχνει μια εικόνα ικανού διαχειριστή της κρίσης, που λέει τα πράγματα με το όνομά τους.

Στην πραγματικά συναρπαστική συζήτηση στη Βουλή την Πέμπτη ο Στάινμπρικ ανέλαβε να κηρύξει τη μάχη ενάντια στον «αχαλίνωτο καπιταλισμό που θέτει σε κίνδυνο τα ιδανικά της δημοκρατίας», ενώ κάλεσε τη Μέρκελ να προχωρήσει επιτέλους στη ρύθμιση των αγορών, στην επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, αλλά να εισηγηθεί και προγράμματα ενίσχυσης της πραγματικής οικονομίας για την Ελλάδα, «η οποία κάποια στιγμή αναγκαστικά θα προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους της».

Το πρόβλημα που θα έχει να αντιμετωπίσει ο Στάινμπρικ στην πορεία του προς την εξουσία είναι η μνήμη των Γερμανών. Όλα αυτά που ζητά τώρα τα ζητούσε και ως υπουργός Οικονομικών στην κρίση της Lehman Brothers, αλλά δεν τα επέβαλε.

Σε εντελώς διαφορετικό μήκος κύματος κινείται εντός και εκτός της Βουλής το κόμμα της αριστεράς, το οποίο συνυπογράφει τις επιθέσεις του Στάινμπρικ ενάντια στον «αχαλίνωτο καπιταλισμό». "Η Αριστερά" του Γκρέγκορ Γκίζι προτείνει μια διαφορετική αντιμετώπιση της κρίσης και καταψήφισε τις προάλλες τον μηχανισμό στήριξης, επειδή «έχει στηθεί για να σώσει τις τράπεζες κι όχι την Ελλάδα», επειδή «καταστρέφει την Ελλάδα και πετάει στα σκουπίδια τα λεφτά των φορολογουμένων».

Στα συνθήματά της η γερμανική Αριστερά του 2011 θυμίζει το ΚΚΕ εσωτερικού του 1980. Λέει «ναι στην Ευρώπη των λαών, όχι στην Ευρώπη των τραπεζών».