Ευφορία του Νότου, εφορία του Βορρά
Μαρία Κατσουνάκη, Η Καθημερινή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2011-11-20
«Για να ευημερούμε, πληρώνουμε πολύ υψηλούς φόρους, μέχρι και 67% του εισοδήματός μας», είπε πρόσφατα ο Ολε Κρίστιαν Μάντσεν. Τον 45χρονο Δανό σκηνοθέτη ελάχιστοι Ελληνες γνωρίζουν, αποκλειστικά σχεδόν σινεφίλ και θεατές του φετινού 52ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Πριν από λίγες ημέρες, λοιπόν, ο Δανός προσκεκλημένος εξέφρασε σε συνέντευξή του την απορία του για το γεγονός ότι ο μέχρι πρότινος πρωθυπουργός, Γ. Παπανδρέου, φιλοδοξούσε να μετατρέψει την Ελλάδα σε Δανία του Νότου. Ο Μάντσεν δεν θεωρεί τη χώρα του κατάλληλο πρότυπο και επιχειρηματολόγησε γι’ αυτό με σειρά παραδειγμάτων.
Θα σταθούμε όμως στην πρώτη επισήμανση, συμπληρώνοντάς τη και με άλλες πληροφορίες, όπως ότι το κράτος έχει άμεση πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς, είναι άτεγκτο με τους φοροπαραβάτες και υπάρχει χωριστό, υπουργείο Φορολογίας. Βέβαια, όπως δεν συγκρίνεται το ύψος των καταβαλλόμενων (κυρίως αυτό) φόρων ανάμεσα στα δύο κράτη, εξίσου δεν συγκρίνονται το εύρος και η ποιότητα των κοινωνικών παροχών που απολαμβάνουν οι Δανοί και οι Ελληνες πολίτες.
Αυτός είναι, άραγε, ο λόγος που χιλιάδες φυσικά και νομικά πρόσωπα (14.700 αναφέρει η «Κ», 15/11) οφείλουν 37 δισ. ευρώ στο Δημόσιο; Για τον ίδιο λόγο ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρηματίες αποκρύπτουν εισοδήματα από την εφορία και δεν καταβάλλουν εισφορές εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ ο καθένας; Την τελευταία εβδομάδα, δημοσιεύτηκαν στον Τύπο ηχηρά ονόματα με ηχηρές οφειλές. Η σύλληψη γνωστού μεγαλοεπιχειρηματία και οι επικείμενες διώξεις που ετοιμάζουν ΣΔΟΕ και Οικονομική Αστυνομία, μας βοηθούν να κάνουμε μια σύντομη επανάληψη στο ίδιο τροπάριο, που επανέρχεται εδώ και μήνες, εδώ και χρόνια. Ελπίζοντας, σε κάθε επανάληψη, ότι τα φορολογικά αδικήματα θα αρχίσουν να τιμωρούνται με συνέπεια και συνέχεια και όχι αποσπασματικά και με επικοινωνιακό στόχο.
Το τεστ για το πολιτικό σύστημα είναι εξαιρετικά κρίσιμο. Ο θυμός από τη συνεχή ματαίωση, εκείνων που περιμένουν κάθε φορά ότι «κάτι θα αλλάξει» και η νομιμότητα δεν θα λειτουργεί επιλεκτικά και κατ’ εξαίρεση, αυξάνεται και βαθαίνει. Ποιοι όμως «θυμώνουν» και γιατί; Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν ήδη μια πρώτη αντίφαση. Σε ποσοστό 70% οι ερωτώμενοι αποδέχονται την κυβέρνηση Παπαδήμου, προτάσσοντας την επιθυμία τους να μην πτωχεύσει η χώρα, αλλά ενισχύουν και με 30% την αντιμνημονιακή Αριστερά, υποδηλώνοντας ότι για την κρίση «φταίνε οι άλλοι» και αυτοί «πρέπει να πληρώσουν». Και τα δύο ποσοστά περιλαμβάνουν απ’ όλα. Και έντιμους πολίτες που ουδέποτε εξαπάτησαν την εφορία και μαχητικά αντιμνημονιακούς που, ενώ δηλώνουν φτωχοί στην εφορία, διάγουν βίο εντελώς αναντίστοιχο με τα δηλωθέντα.
Η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα είναι σχεδόν εθιμική. Διατρέχει όλη την κοινωνία, υποστηρίζεται θερμά από τη γενικευμένη ανομία των πελατειακών σχέσεων και την παροχή υψηλής προστασίας σε περιπτώσεις μεγαλοοφειλετών.
Οπως εύστοχα δηλώνει ο Δανός σκηνοθέτης: «Για να ευημερούμε, πληρώνουμε». Ο κρατικός μηχανισμός της χώρας του λειτουργεί χωρίς αποσιωπήσεις. Παρακολουθεί, ελέγχει, διασταυρώνει. Οι εφορίες κάνουν τη δουλειά τους και οι πολίτες δεν αναλώνουν χρόνο και χρήμα για να επινοήσουν τον ασφαλέστερο τρόπο διαφυγής και εξαπάτησης. Ο Μάντσεν ζει σε ένα κράτος το οποίο εισπράττει έως και το 67% από το εισόδημα των πολιτών. Εμείς ζούμε σε μια χώρα όπου η παραοικονομία υπολογίζεται σε 60 δισ. ευρώ.
Θα σταθούμε όμως στην πρώτη επισήμανση, συμπληρώνοντάς τη και με άλλες πληροφορίες, όπως ότι το κράτος έχει άμεση πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς, είναι άτεγκτο με τους φοροπαραβάτες και υπάρχει χωριστό, υπουργείο Φορολογίας. Βέβαια, όπως δεν συγκρίνεται το ύψος των καταβαλλόμενων (κυρίως αυτό) φόρων ανάμεσα στα δύο κράτη, εξίσου δεν συγκρίνονται το εύρος και η ποιότητα των κοινωνικών παροχών που απολαμβάνουν οι Δανοί και οι Ελληνες πολίτες.
Αυτός είναι, άραγε, ο λόγος που χιλιάδες φυσικά και νομικά πρόσωπα (14.700 αναφέρει η «Κ», 15/11) οφείλουν 37 δισ. ευρώ στο Δημόσιο; Για τον ίδιο λόγο ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρηματίες αποκρύπτουν εισοδήματα από την εφορία και δεν καταβάλλουν εισφορές εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ ο καθένας; Την τελευταία εβδομάδα, δημοσιεύτηκαν στον Τύπο ηχηρά ονόματα με ηχηρές οφειλές. Η σύλληψη γνωστού μεγαλοεπιχειρηματία και οι επικείμενες διώξεις που ετοιμάζουν ΣΔΟΕ και Οικονομική Αστυνομία, μας βοηθούν να κάνουμε μια σύντομη επανάληψη στο ίδιο τροπάριο, που επανέρχεται εδώ και μήνες, εδώ και χρόνια. Ελπίζοντας, σε κάθε επανάληψη, ότι τα φορολογικά αδικήματα θα αρχίσουν να τιμωρούνται με συνέπεια και συνέχεια και όχι αποσπασματικά και με επικοινωνιακό στόχο.
Το τεστ για το πολιτικό σύστημα είναι εξαιρετικά κρίσιμο. Ο θυμός από τη συνεχή ματαίωση, εκείνων που περιμένουν κάθε φορά ότι «κάτι θα αλλάξει» και η νομιμότητα δεν θα λειτουργεί επιλεκτικά και κατ’ εξαίρεση, αυξάνεται και βαθαίνει. Ποιοι όμως «θυμώνουν» και γιατί; Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν ήδη μια πρώτη αντίφαση. Σε ποσοστό 70% οι ερωτώμενοι αποδέχονται την κυβέρνηση Παπαδήμου, προτάσσοντας την επιθυμία τους να μην πτωχεύσει η χώρα, αλλά ενισχύουν και με 30% την αντιμνημονιακή Αριστερά, υποδηλώνοντας ότι για την κρίση «φταίνε οι άλλοι» και αυτοί «πρέπει να πληρώσουν». Και τα δύο ποσοστά περιλαμβάνουν απ’ όλα. Και έντιμους πολίτες που ουδέποτε εξαπάτησαν την εφορία και μαχητικά αντιμνημονιακούς που, ενώ δηλώνουν φτωχοί στην εφορία, διάγουν βίο εντελώς αναντίστοιχο με τα δηλωθέντα.
Η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα είναι σχεδόν εθιμική. Διατρέχει όλη την κοινωνία, υποστηρίζεται θερμά από τη γενικευμένη ανομία των πελατειακών σχέσεων και την παροχή υψηλής προστασίας σε περιπτώσεις μεγαλοοφειλετών.
Οπως εύστοχα δηλώνει ο Δανός σκηνοθέτης: «Για να ευημερούμε, πληρώνουμε». Ο κρατικός μηχανισμός της χώρας του λειτουργεί χωρίς αποσιωπήσεις. Παρακολουθεί, ελέγχει, διασταυρώνει. Οι εφορίες κάνουν τη δουλειά τους και οι πολίτες δεν αναλώνουν χρόνο και χρήμα για να επινοήσουν τον ασφαλέστερο τρόπο διαφυγής και εξαπάτησης. Ο Μάντσεν ζει σε ένα κράτος το οποίο εισπράττει έως και το 67% από το εισόδημα των πολιτών. Εμείς ζούμε σε μια χώρα όπου η παραοικονομία υπολογίζεται σε 60 δισ. ευρώ.
