Tο «όχι» αγγίζει την Eλλάδα

«Είναι η πρώτη φορά που αισθάνομαι τέτοια απειλή για την Ελλάδα». Ο άνθρωπος που ξεστομίζει αυτή τη δυσοίωνη φράση υπηρετεί στην Κομισιόν εδώ και περίπου 25 χρόνια και, περιέργως, δεν αναφέρεται στην υπόθεση του βασικού μετόχου ή στην κακοδιαχείριση των κονδυλίων του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.

Οι Γάλλοι πανηγυρίζουν στο Παρίσι την υπερψήφιση του «όχι». H ψήφος τους μπορεί να αποτελέσει απαρχή δεινών και για την Ελλάδα

Μιλάει κυρίως για τις συνέπειες στην Ελλάδα των δύο βροντερών «όχι», του γαλλικού και του ολλανδικού, στο Ευρωσύνταγμα - αποτελέσματα που το λιγότερο που εγγυώνται είναι μια διετής κρίση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όσοι ερμήνευσαν τα αποτελέσματα της Γαλλίας και της Ολλανδίας από την Αθήνα, είδαν το οφθαλμοφανές - ότι ενδέχεται η Τουρκία να βρει κλειστές τις πόρτες της Ένωσης και άρα να τα βάλει μαζί μας και ότι μάλλον θα γίνει πολύ πιο δύσκολη η διαπραγμάτευση για το Δ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Όσοι, όμως, βλέπουν τα πράγματα από τις Βρυξέλλες - ή από το Βερολίνο, το Παρίσι, το Άμστερνταμ - αντιλαμβάνονται ότι η Ένωση έχει φθάσει σε σημείο καμπής, όπου τα «θύματα» μπορεί να είναι πολύ περισσότερα από την Τουρκία ή την ενοποιητική διαδικασία.

«Σύγκρυο». H προσεκτική - και λίγο πιο βαθιά από τις ευθείες αναλύσεις των γκάλοπ - ανάγνωση των κινήτρων του «όχι» μπορεί σταδιακά να αποκαλύψει τις απειλές για την Ελλάδα. Όπως λέει χαρακτηριστικά αξιωματούχος της E.E., «οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν πια να δίνουν λεφτά για τις άλλες χώρες, δεν θέλουν ταραξίες που να χαλάνε τη... σούπα, ασφαλώς δεν θέλουν και την Τουρκία». Επισημαίνει, ωστόσο, πως στην πραγματικότητα δεν ήθελαν ούτε τη διεύρυνση με τις 10 νέες χώρες. Φυσικά, είσοδος των βαλκανικών χωρών ή της Άγκυρας, που μόλις προχθές υποστήριξε ο κ. Μολυβιάτης, τους φέρνει - αυτή τη στιγμή τουλάχιστον - σύγκρυο και παραβιάζει κάποιες αόρατες, μέχρι πρότινος, «κόκκινες γραμμές».

Κάπου εδώ, όπως λέει στέλεχος της αρμόδιας για τη διεύρυνση Διεύθυνσης της Κομισιόν, η υπόθεση αρχίζει να... ακουμπά και την Ελλάδα. Διότι οι Ευρωπαίοι, σημειώνει, μπορεί να απεχθάνονται την είσοδο της Τουρκίας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αντιμετωπίζουν την Ελλάδα ως εποικοδομητικό - στην υπόθεση της Ευρώπης - εταίρο. «Τώρα που άνοιξε το κουτί της Πανδώρας, σας αντιμετωπίζουν περίπου όπως εσείς αντιμετωπίζετε κάποιες υπό ανάπτυξη βαλκανικές χώρες. Εσείς, θα δεχόσασταν - υπό τις συνθήκες οικονομικής δυσπραγίας που επικρατούν στην Ευρώπη - να θέσετε σε κίνδυνο το νόμισμά σας για χάρη τους; Να παραχωρήσετε τμήμα του προϋπολογισμού σας; Να συναποφασίζετε για όλα τα μεγάλα ζητήματα;».

«Μαύρο πρόβατο». Ο ίδιος παραδέχεται ότι με την επιτυχή ελληνική προεδρία και τους Ολυμπιακούς στη συνέχεια, η Ελλάδα θα μπορούσε να πολεμήσει για μια θέση στην Ευρώπη. Αντ’ αυτού, όμως, ήρθαν οι υποθέσεις της απογραφής, του βασικού μετόχου, της κατασπατάλησης των κοινοτικών κονδυλίων, της πίεσης για ακόμη περισσότερα χρήματα από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, της υπεράσπισης της τουρκικής ένταξης, των... καβγάδων για το όνομα της FYROM.

Εξ ου και άρχισαν να εμφανίζονται στην ευρωπαϊκό Τύπο δημοσιεύματα που παρουσιάζουν και πάλι την Ελλάδα ως το «μαύρο πρόβατο» της Ευρώπης. Ειδικά για την απογραφή, το περιοδικό «Εκόνομιστ» που είναι γνωστό για τις συντηρητικές απόψεις του, έγραψε χαρακτηριστικά πριν από λίγες ημέρες, «καρφώνοντας» την κυβέρνηση Καραμανλή, πως «μια κυβέρνηση που υπονομεύει την προκάτοχό της υπονομεύει τη θέση της χώρας στην Ένωση».

Φυσικά, δεν πρόκειται για κάποιο ιδιότυπο κύμα ανθελληνισμού που αίφνης ενέσκηψε στην Ένωση. Όπως λένε όμως στις Βρυξέλλες, είναι πολύ λογικό να αντιδρά ο Ολλανδός που εγκατέλειψε το ισχυρό νόμισμά του για χάρη του ευρώ, όταν ακούει πως μια χώρα όπως η Ελλάδα που επίσης έχει ευρώ, ομολογεί ανερυθρίαστα πως κορόιδεψε τους υπαλλήλους της Γιούροστατ, πως έχει πολύ υψηλά ελλείμματα - υπονομευτικά, βεβαίως, για το ενιαίο νόμισμα - και πως αντιμετωπίζει την Ευρώπη σαν μια μεγάλη τσέπη απο την οποία αντλεί χρήματα χωρίς να έχει υποχρεώσεις απέναντί της.

Ξαναμοιράζεται η τράπουλα στην Ευρώπη

Μετά το "όχι" των Γάλλων και των Ολλανδών, η τράπουλα στην Ένωση ξαναμοιράζεται. Και στο απυρόβλητο δεν θα είναι, όπως όλα δείχνουν, ούτε καν το ευρώ. H Ολλανδία, για παράδειγμα, νιώθει πολύ εγγύτερα στη Βρετανία ή τη Σουηδία - χώρες που δεν θέλουν να μετέχουν στο ενιαίο νόμισμα - από ό,τι νιώθει απέναντι στην Ελλάδα και την Πορτογαλία. Και η υπεράσπιση των «κεκτημένων» που έχουν επιτύχει διάφοροι ευρωπαϊκοί λαοί - είτε πρόκειται για τους Γάλλους είτε για τους Γερμανούς είτε για τους Αυστριακούς - ενδέχεται να γίνει με τον «εξοβελισμό» (ουσιαστικό ή και πραγματικό) των πιο αδύναμων: αυτών που δεν έχουν ισχυρό κράτος πρόνοιας, ανθηρή οικονομία, λυμένα προβλήματα με τους γείτονες.

Και «αδύναμοι» στη σημερινή συγκυρία της Ευρώπης, δεν είναι μόνο οι Τούρκοι, οι Βούλγαροι και οι Ρουμάνοι. Είναι και οι Έλληνες και οι Πορτογάλοι και κάποιες άλλες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας...

Στις Βρυξέλλες, ήδη έχουν αρχίσει να γράφονται και να αναλύονται τα σενάρια της «επόμενης ημέρας». Σενάρια αυτού του τύπου γράφονται και σε αρκετές πρωτεύουσες - με γνώμονα, φυσικά, τα συμφέροντα κάθε χώρας. Μόνο στην Ελλάδα η κυβέρνηση, διά στόματος κ. Μολυβιάτη, σπεύδει να συστήσει... υπομονή μέχρι τα τέλη του 2006, οπότε θα ληφθούν οι αποφάσεις.