«Αν μια χελώνα δεν έχει το καβούκι της, θεωρείται άστεγη ή γυμνή;», George Carlin

Στην Ελλάδα του 2012, με την οικονομική κρίση στο ζενίθ, με τις έντονες κοινωνικές αντιθέσεις και με το μεταναστευτικό πρόβλημα σε «άνθιση», αυξήθηκε δραματικά η συγκέντρωση των αστέγων κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα, καταδεικνύοντας μια διαχεόμενη παρακμή μέσα στη κοινωνία. Όλο και συχνότερα αντικρίζουμε συμπολίτες μας, οι οποίοι διαβιούν στο δρόμο, σε ανεπαρκείς ή ακατάλληλες συνθήκες στέγασης, βιώνοντας την πιο ακραία μορφή φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. Με καταρρακωμένη την αξιοπρέπειά τους, προκαλούν άλλοτε τον οίκτο κι άλλοτε το θυμό των περαστικών καθώς και ένα μεγάλο ερωτηματικό. Γιατί ;

Αναμφίβολα, η ραγδαία αύξηση της ανεργίας που οφείλεται στην κρίση και στο αντιπαραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης, διογκώνει αυτό το κοινωνικό πρόβλημα και η καθημερινή επιβίωση αποτελεί πλέον ζητούμενο. Τώρα, η χώρα αδυνατεί να περιθάλψει τους ανήμπορους και να ενισχύσει τα οικονομικά αδύναμα στρώματα , καθώς η ανεπαρκής κοινωνική, στεγαστική και προνοιακή πολιτική, τους ανάγκασε να κοιμούνται στους δρόμους με το ενδεχόμενο να μη ξυπνήσουν αύριο.

Οι άστεγοι είναι οι πρωταγωνιστές στους «Άθλιους» της εποχής μας, αποτελούν τα θύματα του άμαχου πληθυσμού του «(δι)κομματικού πολέμου» και της αποτυχημένης ασκούμενης πολιτικής του. Το κράτος τους εξαθλιώνει και καταρρακώνει την αξιοπρέπειά τους. Αυτός είναι ο πολιτισμός του 2012, αυτό είναι το όραμα της Ε.Ε., αυτή είναι η κοινωνική φροντίδα; Η γενέτειρα χώρα της δημοκρατίας και του ανθρωπισμού κατάντησε αδιάφορη όσο ποτέ για τους αδύναμους πολίτες.

Η ελληνική κοινωνία αποδεικνύει σε κάθε ευκαιρία πόσο βαθιά αλληλέγγυα είναι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η μαζική συμμετοχή των πολιτών σε κάθε εκστρατεία για τη συγκέντρωση ρούχων και τροφής για τους άστεγους της πόλης. Αυτές οι προσπάθειες πρέπει να ενταθούν και να θεσμοθετηθούν. Προς τη σωστή κατεύθυνση- αλλά ωστόσο ανεπαρκείς- είναι και οι παρεμβάσεις του Υπουργείου Υγείας. Διαρκή, ωστόσο, μέτρα λαμβάνει ο Δήμος Αθηναίων με χώρους φιλοξενίας που λειτουργούν σαν «καταφύγια», ενώ οι εργαζόμενοι του δήμου σε άψογη συνεργασία με δεκάδες εθελοντές και ΜΚΟ, συνεχίζουν συντονισμένα σε ομάδες εργασίας, την πρωτόγνωρη εκστρατεία ενημέρωσης και βοήθειας στους δρόμους. Επίσης, σχετικά κονδύλια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Κοινωνικού Ταμείου της Ε.Ε. μπορούν να διατεθούν προς τους σκοπούς αυτούς. Τέλος, η θωράκιση των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων πρέπει να είναι ουσιαστική ώστε να γίνονται παρεμβάσεις προτού κάποιος βρεθεί στο απόλυτο αδιέξοδο. Επιβάλλεται οι τράπεζες να διαθέσουν ένα πολύ μικρό μέρος των ακινήτων που έχουν στην κατοχή τους για τη στέγαση των αστέγων, επιδεικνύοντας στην πράξη την κοινωνική ευθύνη που τους αναλογεί.

Τη λύση πρέπει να τη δώσουν πρώτα οι πολίτες. Οι εγγενείς οικονομικές αδυναμίες τις χώρας αποτελούν φραγμό στην ακμή του έθνους και μας αναγκάζει να αφυπνισθούμε. Να ενδιαφερθούμε εμείς για τον συνάνθρωπό μας. Να απαιτήσουμε να ενεργοποιηθεί περεταίρω η τοπική αυτοδιοίκηση, οι κοινωνικοί και ιδιωτικοί φορείς και να δραστηριοποιηθεί περισσότερο η Εκκλησία. Ας αφήσουμε την πολυθρόνα και την εγωκεντρική κουλτούρα και ας ενεργοποιηθούμε. Χρειάζεται ωριμότητα, πρωτοβουλία και δράση σε αυτές τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες, καθώς ζούμε όλοι «κάτω από τον ίδιο ουρανό…». Ο ατομικισμός και το «δε βαριέσαι» μας αποξένωσε. Ας αγωνιστούμε, οι συγκυρίες το απαιτούν.

Οι εκατοντάδες άστεγοι περιμένουν τη ζεστασιά και τη φροντίδα που τους στέρησε η ζωή. Ως ελάχιστη ένδειξη ευθύνης προς το συνάνθρωπό μας ας γίνουν μέρος της σκέψης και της καθημερινότητάς μας. Σταθερός προσανατολισμός είναι ότι ο άστεγος αποτελεί μια ανθρώπινη ύπαρξη που βρίσκεται σε καταστολή.

Ως νέοι της Δημοκρατικής Αριστεράς, επιδιώκουμε σταθερά, η ασκούμενη πολιτική να στοχεύει όχι στο «κουκούλωμα-μπάλωμα» του προβλήματος και της συντήρησης του, αλλά στην ουσιαστική καταπολέμηση των αιτιών του. Στόχος μας είναι η συγκεκριμενοποίηση των προϋποθέσεων, των όρων και των στοιχείων που πρέπει να απαρτίζουν ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας των οικονομικά αδύναμων στρωμάτων, με δεδομένο ότι στη χώρα μας, με την παρούσα οικονομική κρίση το 1/3 του λαού βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας.«Είναι καλύτερα να ανάψεις ένα κερί, παρά να διαμαρτύρεσαι για το σκοτάδι».

-----

Ο Χρόνης Διαμαντόπουλος είναι δημοσιογράφος, μέλος της γραμματείας νέων της Δημοκρατικής Αριστεράς