Μερικές προτάσεις για την αντιμετώπιση της αύξησης της τιμής του πετρελαίου
Γιάννης Μπασιάκος, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2005-07-17
Πριν από καιρό είχα γράψει σ’ αυτή τη στήλη ένα σημείωμα για το ρόλο της ανάπτυξης στην καταπολέμηση της ανεργίας. Σε μια από τις προτάσεις, έθετα το ζήτημα της έρευνας για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σήμερα, με τις τιμές του πετρελαίου να έχουν φτάσει στα ύψη, αλλά και με τις ανόητες προτάσεις της κυβέρνησης για το φόρο στο πετρέλαιο θέρμανσης, βρίσκω χρήσιμο να εξειδικεύσω λίγο περισσότερο τις συγκεκριμένες θέσεις.
1. Ηλιακή ενέργεια: Στον τομέα αυτό έχουμε ήδη αρκετή παράδοση. Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες γυαλίζουν στις ταράτσες της συντριπτικής πλειοψηφίας των σπιτιών στη χώρα μας, εξοικονομώντας χιλιάδες κιλοβατώρες ηλεκτρικού. Κι όμως το κοντόφθαλμο κράτος, επί ΠΑΣΟΚ, κατάργησε τη σχετική φοροαπαλλαγή. Καιρός να επανέλθει, μαζί με μια αντίστοιχη φορολογική βοήθεια για τους χρήστες φυσικού αερίου. Είναι επίσης τεχνικά δυνατόν να συνδυαστούν τα συστήματα ηλιακών θερμοσιφώνων με τα συστήματα κεντρικής θέρμανσης. Το όφελος βρίσκεται στο ότι η ενέργεια που χρειάζεται για να ανεβεί η θερμοκρασία του νερού κατά π.χ. πέντε βαθμούς είναι λιγότερη όταν η αρχική θερμοκρασία είναι δεκαπέντε βαθμοί από ό,τι όταν είναι πέντε. Οι σύντροφοί μας πανεπιστημιακοί του Πολυτεχνείου ας κάνουν τη σχετική μελέτη και ας δημοσιεύσουν τα σχετικά νούμερα, μαζί με οικονομοτεχνικά στοιχεία που θα αποδεικνύουν το συμφέρον της μετατροπής. Κατόπιν οι βουλευτές μας μπορούν να επιδιώξουν την καθιέρωση φοροαπαλλαγών που θα κάνουν το σύστημα πιο ελκυστικό για τους καταναλωτές. Ένας άλλος τομέας είναι τα φωτοβολταϊκά (παραγωγή ρεύματος από το ηλιακό φως). Υπάρχουν ήδη μονάδες παραγωγής φωτοβολταϊκών στην Κρήτη και τη Μακεδονία (αν δεν κάνω λάθος). Υπάρχουν επίσης ευρωπαϊκά προγράμματα που συγχρηματοδοτούν το κόστος εγκατάστασης φωτοβολταϊκών μονάδων σε δημόσια κτίρια (υπουργεία, δημαρχεία, σχολεία, νοσοκομεία κ.ά.). Τι περιμένουμε για να αναδείξουμε τέτοιες πρωτοβουλίες σε μείζονα θέματα; Η εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση λαμπτήρων τύπου νέον, ήδη πριν από χρόνια, αποτέλεσε επιλογή των (ιδιωτικών) εταιρειών παροχής ηλεκτρικού ρεύματος στις ΗΠΑ. Μέσω εκπτωτικών κουπονιών, ενθάρρυναν τους πελάτες τους καταναλωτές να αντικαταστήσουν τους λαμπτήρες πυρακτώσεως. Ο επιχειρηματικός λόγος ήταν ότι το κόστος των κουπονιών ήταν κατά πολύ μικρότερο από το κόστος κατασκευής μιας νέας μονάδας παραγωγής ρεύματος. Τι κάνει εδώ η ΔΕΗ και το υπουργείο Ανάπτυξης; Αλλά τι κάνουμε και μεις για να αναδείξουμε το θέμα;
2. Εναλλακτικά καύσιμα: Στην "Ελευθεροτυπία" της περασμένης Κυριακής διάβασα ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ για έναν ερευνητή από το Πανεπιστήμιο της Κρήτης που παρουσίαζε ως εναλλακτικό καύσιμο (αντί ντήζελ) τα χρησιμοποιημένα μαγειρικά λάδια και κυρίως το ελαιόλαδο. Σήμερα στην Ελλάδα χιλιάδες λιόδεντρα μένουν χωρίς φροντίδα και ο καρπός τους σαπίζει. Η δε Ε.Ε. επιδοτεί την καταστροφή τους. Μήπως ο αγαπητός φίλος (και εξάδελφος) υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης Ευ. Μπασιάκος πρέπει να αναθέσει σε μια ερευνητική ομάδα να μελετήσει αν είναι οικονομικά προσοδοφόρο να παράγεται ελαιόλαδο χαμηλής ποιότητας με μαζικές μεθόδους για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια ως καύσιμο; Θα χρειαστεί να συγκροτήσει μια ομάδα με οικονομολόγους, γεωπόνους και την ομάδα από την Κρήτη. Δεν μου φαίνεται πολύ δύσκολο. Αν το σύστημα λειτουργήσει, τα οφέλη θα είναι πολλαπλά: και στο κόστος του πετρελαίου, και στην ανάπτυξη της υπαίθρου και στην καταπολέμηση της ανεργίας και στην χρηματοδότηση της έρευνας στα πανεπιστήμια.
3. Αιολική ενέργεια: Σήμερα το κόστος εγκατάστασης ενός αιολικού πάρκου είναι μεγάλο, εν μέρει εξ αιτίας των αντιρρήσεων των τοπικών κοινωνιών. Πόσο δύσκολο είναι να γίνει μια καταγραφή σε πανεθνικό επίπεδο των τοποθεσιών που συγκεντρώνουν το μέγιστο των προτερημάτων (ισχυροί ή σταθεροί άνεμοι, εύκολη προσέγγιση της τοποθεσίας, γειτνίαση με το δίκτυο της ΔΕΗ κ.ά.); Κατόπιν να αποκλειστούν οι περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και τέλος σε συνεννόηση με τις τοπικές κοινωνίες και με κατάλληλα αντισταθμιστικά οφέλη (π.χ. φτηνό ρεύμα) να επιλεγούν οι περιοχές όπου είναι δυνατόν να αναπτυχθούν γρήγορα και χωρίς προβλήματα τα αιολικά πάρκα. Επιπλέον, θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί η έρευνα για συστήματα διαχείρισης και αποθήκευσης της παραγόμενης ισχύος, καθώς και παραγωγής όλων των σχετικών μηχανημάτων: τουρμπίνες, μετασχηματιστές, ανορθωτές κ.λπ. Έτσι θα είναι δυνατόν να δημιουργηθεί ένας κατ’ εξοχήν ανταγωνιστικός βιομηχανικός τομέας που θα έχει το βλέμμα του στραμένο προς το μέλλον, αφού έτσι κι αλλιώς εκεί πάνε τα πράγματα.
1. Ηλιακή ενέργεια: Στον τομέα αυτό έχουμε ήδη αρκετή παράδοση. Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες γυαλίζουν στις ταράτσες της συντριπτικής πλειοψηφίας των σπιτιών στη χώρα μας, εξοικονομώντας χιλιάδες κιλοβατώρες ηλεκτρικού. Κι όμως το κοντόφθαλμο κράτος, επί ΠΑΣΟΚ, κατάργησε τη σχετική φοροαπαλλαγή. Καιρός να επανέλθει, μαζί με μια αντίστοιχη φορολογική βοήθεια για τους χρήστες φυσικού αερίου. Είναι επίσης τεχνικά δυνατόν να συνδυαστούν τα συστήματα ηλιακών θερμοσιφώνων με τα συστήματα κεντρικής θέρμανσης. Το όφελος βρίσκεται στο ότι η ενέργεια που χρειάζεται για να ανεβεί η θερμοκρασία του νερού κατά π.χ. πέντε βαθμούς είναι λιγότερη όταν η αρχική θερμοκρασία είναι δεκαπέντε βαθμοί από ό,τι όταν είναι πέντε. Οι σύντροφοί μας πανεπιστημιακοί του Πολυτεχνείου ας κάνουν τη σχετική μελέτη και ας δημοσιεύσουν τα σχετικά νούμερα, μαζί με οικονομοτεχνικά στοιχεία που θα αποδεικνύουν το συμφέρον της μετατροπής. Κατόπιν οι βουλευτές μας μπορούν να επιδιώξουν την καθιέρωση φοροαπαλλαγών που θα κάνουν το σύστημα πιο ελκυστικό για τους καταναλωτές. Ένας άλλος τομέας είναι τα φωτοβολταϊκά (παραγωγή ρεύματος από το ηλιακό φως). Υπάρχουν ήδη μονάδες παραγωγής φωτοβολταϊκών στην Κρήτη και τη Μακεδονία (αν δεν κάνω λάθος). Υπάρχουν επίσης ευρωπαϊκά προγράμματα που συγχρηματοδοτούν το κόστος εγκατάστασης φωτοβολταϊκών μονάδων σε δημόσια κτίρια (υπουργεία, δημαρχεία, σχολεία, νοσοκομεία κ.ά.). Τι περιμένουμε για να αναδείξουμε τέτοιες πρωτοβουλίες σε μείζονα θέματα; Η εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση λαμπτήρων τύπου νέον, ήδη πριν από χρόνια, αποτέλεσε επιλογή των (ιδιωτικών) εταιρειών παροχής ηλεκτρικού ρεύματος στις ΗΠΑ. Μέσω εκπτωτικών κουπονιών, ενθάρρυναν τους πελάτες τους καταναλωτές να αντικαταστήσουν τους λαμπτήρες πυρακτώσεως. Ο επιχειρηματικός λόγος ήταν ότι το κόστος των κουπονιών ήταν κατά πολύ μικρότερο από το κόστος κατασκευής μιας νέας μονάδας παραγωγής ρεύματος. Τι κάνει εδώ η ΔΕΗ και το υπουργείο Ανάπτυξης; Αλλά τι κάνουμε και μεις για να αναδείξουμε το θέμα;
2. Εναλλακτικά καύσιμα: Στην "Ελευθεροτυπία" της περασμένης Κυριακής διάβασα ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ για έναν ερευνητή από το Πανεπιστήμιο της Κρήτης που παρουσίαζε ως εναλλακτικό καύσιμο (αντί ντήζελ) τα χρησιμοποιημένα μαγειρικά λάδια και κυρίως το ελαιόλαδο. Σήμερα στην Ελλάδα χιλιάδες λιόδεντρα μένουν χωρίς φροντίδα και ο καρπός τους σαπίζει. Η δε Ε.Ε. επιδοτεί την καταστροφή τους. Μήπως ο αγαπητός φίλος (και εξάδελφος) υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης Ευ. Μπασιάκος πρέπει να αναθέσει σε μια ερευνητική ομάδα να μελετήσει αν είναι οικονομικά προσοδοφόρο να παράγεται ελαιόλαδο χαμηλής ποιότητας με μαζικές μεθόδους για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια ως καύσιμο; Θα χρειαστεί να συγκροτήσει μια ομάδα με οικονομολόγους, γεωπόνους και την ομάδα από την Κρήτη. Δεν μου φαίνεται πολύ δύσκολο. Αν το σύστημα λειτουργήσει, τα οφέλη θα είναι πολλαπλά: και στο κόστος του πετρελαίου, και στην ανάπτυξη της υπαίθρου και στην καταπολέμηση της ανεργίας και στην χρηματοδότηση της έρευνας στα πανεπιστήμια.
3. Αιολική ενέργεια: Σήμερα το κόστος εγκατάστασης ενός αιολικού πάρκου είναι μεγάλο, εν μέρει εξ αιτίας των αντιρρήσεων των τοπικών κοινωνιών. Πόσο δύσκολο είναι να γίνει μια καταγραφή σε πανεθνικό επίπεδο των τοποθεσιών που συγκεντρώνουν το μέγιστο των προτερημάτων (ισχυροί ή σταθεροί άνεμοι, εύκολη προσέγγιση της τοποθεσίας, γειτνίαση με το δίκτυο της ΔΕΗ κ.ά.); Κατόπιν να αποκλειστούν οι περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και τέλος σε συνεννόηση με τις τοπικές κοινωνίες και με κατάλληλα αντισταθμιστικά οφέλη (π.χ. φτηνό ρεύμα) να επιλεγούν οι περιοχές όπου είναι δυνατόν να αναπτυχθούν γρήγορα και χωρίς προβλήματα τα αιολικά πάρκα. Επιπλέον, θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί η έρευνα για συστήματα διαχείρισης και αποθήκευσης της παραγόμενης ισχύος, καθώς και παραγωγής όλων των σχετικών μηχανημάτων: τουρμπίνες, μετασχηματιστές, ανορθωτές κ.λπ. Έτσι θα είναι δυνατόν να δημιουργηθεί ένας κατ’ εξοχήν ανταγωνιστικός βιομηχανικός τομέας που θα έχει το βλέμμα του στραμένο προς το μέλλον, αφού έτσι κι αλλιώς εκεί πάνε τα πράγματα.
