Αλλο το «δημόσιο» και άλλο το «κρατικό» συμφέρον

Η χώρα ζει μέσα στο φόβο που πηγάζει από την κρίση και την αμφιβολία για το αν η καταστροφή μπορεί να γίνει δημιουργική. Για πάρα πολλούς η ανεργία έχει γίνει ο κανόνας και η κοινωνία έχει πειστεί ότι οι νέοι δεν μπορεί να ελπίζουν ότι θα ζήσουν καλύτερα από τους γονείς τους. Πολλοί βλέπουν την οικονομική και κοινωνική προκοπή ως ένα ψέμα και τη δημοκρατική πρόοδο ως μια απάτη. Ο φόβος είναι ο καλύτερος σύμμαχος της συντήρησης γιατί τρέφει τους κοινωνικούς και ατομικούς εγωισμούς. Η πίστη στη πρόοδο τείνει να εκμηδενιστεί και πολλοί αρνούνται να δουν τον παραλογισμό των νεοφασισμών.Το πρωτογενές πλεόνασμα έχει γίνει κεντρικό σύνθημα και αυτοσκοπός, υπονοώντας ότι με την επίτευξή του η οικονομία και η κοινωνία θα αυτό-οργανωθεί απλώς και μόνο δια των αγορών. Άρα, δεν έχει ανάγκη να σκεφθεί τι θα απογίνει και να καθορίσει τους στόχους, τις προτεραιότητες τα μέτρα, τα χρονοδιαγράμματα και τους κανόνες της. Για την κρατούσα άποψη το πλεόνασμα είναι το Σχέδιο, άρα ένα Σχέδιο με στόχους και δεσμεύσεις πλεονάζει και φυσικά δεν εξυπηρετεί. Πως, όμως, μπορεί να αποκατασταθεί η αντίληψη ότι σε μια οικονομία παγκοσμιοποιημένη είναι δυνατό να επιδράσει κανείς στα πράγματα;Για να μετέχουμε στο λεγόμενο «δυτικό» ή «ευρωπαϊκό» τρόπο ζωής, η χώρα υποχρεούται να συμμετέχει στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, τον σύγχρονο καπιταλισμό. Η εθνικά αξιοπρεπής επιβίωσή μας στις συνθήκες του στυγνού ανταγωνισμού που επικρατούν διεθνώς και η συμμετοχή μας στον σκληρό πυρήνα της ΕΕ, συνεπάγονται αναπόφευκτα, πρώτον, ότι η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα κατέχουν υψηλοτάτη προτεραιότητα στο πλέγμα των πολιτικών μας, και, δεύτερον, ότι οι οικονομικές μας πολιτικές μας πρέπει να είναι συνεπείς προς την ευρωπαϊκή νομισματική πολιτική, με ιδιαίτερη στόχευση στην απομείωση του εξωτερικού μας χρέους σε βιώσιμο επίπεδο. Ο δυναμισμός μιας παραγωγικής οικονομίας είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για την διεύρυνση των κοινωνικών δικαιωμάτων, δηλαδή τη δυνατότητα άσκησης κοινωνικής πολιτικής. Το πλέγμα των πολιτικών μας πρέπει να έχει τη δυνατότητα διόρθωσης των αποτυχιών της αγοράς, με προτεραιότητες την καταπολέμηση της ανεργίας, της φτώχειας και της ανισότητας όπως επίσης και της αντιμετώπισης της καταστροφής του περιβάλλοντος. Αυτό σημαίνει ότι οι αναδιανεμητικές πολιτικές μας απαιτείται να αποκτήσουν δυναμικό χαρακτήρα με αιχμή την παιδεία, την μόρφωση και την συνεχή αναβάθμιση του ανθρώπινου κεφαλαίου του λαού μας και ιδιαίτερα της νέας γενιάς. Αυτές είναι οι θεμελιώδεις προϋποθέσεις για την ανάκτηση της Εθνικής μας Αξιοπρέπειας και Ανεξαρτησίας που συνδυάζεται άμεσα με την ανάληψη ενός στρατηγικού ρόλου της χώρας μας στα νέα γεωπολιτικά δεδομένα της περιοχής.Ο δυναμισμός της οικονομίας ισοδυναμεί με την δημιουργία νέου πλούτου και αξίας και εξαρτάται από τον βαθμό ανάληψης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών και καινοτομιών, που με τη σειρά του προϋποθέτει την ριζική μεταστροφή του θεσμικού και φορολογικού πλαισίου. Η καινοτομία είναι στην ουσία της ανάληψη κινδύνου, αυτό είναι που την καθιστά μηχανή ανάπτυξης και πηγή δημιουργίας πλούτου. Είναι εξόχως παραπλανητική η αντίληψη ότι η Συντήρηση προωθεί ένα πνεύμα πρωτοβουλίας, ελευθερίας και ανάπτυξης της παραγωγικής επιχειρηματικότητας. Αντιθέτως, υπερασπίζεται και ενθαρρύνει προνόμια, εισοδήματα και προσόδους, δηλαδή κυβερνητικές πολιτικές που επιτρέπουν στους ισχυρούς να νέμονται εισοδήματα που δεν προέρχονται από την παραγωγή νέου πλούτου και αξίας αλλά από ανταμοιβές κεφαλαίων τοποθετημένων σε μη παραγωγικές χρήσεις ελάχιστου ρίσκου που δεν ευνοούν την ανάπτυξη και την ευημερία και εντείνουν τις ανισότητες. Το ίδιο ισχύει με την προστασία προνομίων που εδράζονται στην αποθάρρυνση της παραγωγικότητας. Αυτά ισοδυναμούν σήμερα με το ισχυρότερο, ίσως, πλήγμα στην αρχή της Λαϊκής Κυριαρχίας.Η προάσπιση των αμοιβών και των επιχειρηματικών κερδών από παραγωγική προσπάθεια, πρωτοβουλία και καινοτομία, των εισοδημάτων, δηλαδή, που πηγάζουν από την δημιουργία νέου πλούτου, αξίας και την αύξηση ης παραγωγικότητας αποτελεί το προνομιακό πεδίο της Προόδου. Δυναμική κοινωνική πολιτική σημαίνει την αναδιανομή των ευκαιριών για πρόοδο και προκοπή. Αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος καταπολέμησης των ανισοτήτων. Η ανάπτυξη μέσω της παραγωγής νέου πλούτου και αξίας είναι η προϋπόθεση για την πλήρη απασχόληση, αλλά όχι όπως στις κοινωνίες του 1960. Πλήρης απασχόληση σήμερα, σημαίνει μια κοινωνία στην οποία η ανεργία έχει μικρή διάρκεια, και αυτό δεν είναι ουτοπία. Προϋποθέτει, όμως, μια κοινωνία ευκαιριών επαγγελματικής κινητικότητας – άρα χωρίς κάστες – όπου ο καθένας έχει διαρκώς τη δυνατότητα να μαθαίνει και να ξαναμαθαίνει, με τη συνδρομή της Πολιτείας.Στο κοινωνικό μοντέλο της Προόδου η έννοια του «δημοσίου» δεν ταυτίζεται με την έννοια του «κρατικού». Η κρατική ιδιοκτησία των δημόσιων οργανισμών και επιχειρήσεων δεν εγγυάται αναγκαστικά είτε τον ουσιαστικό έλεγχο είτε την οικονομική αποτελεσματικότητά τους. Οι δημόσιες επιχειρήσεις μπορούν να στοχεύουν στην μεγιστοποίηση του κέρδους, όπως και κάθε επιχείρηση του ιδιωτικού τομέα. Η οικονομική ζημιά που προκαλείται από την παράκαμψη των τιμών και του επενδυτικού σχεδιασμού που επιλέγει η επιχείρηση πρέπει υποχρεωτικά να επιχορηγείται από την κυβέρνηση. Το πολιτικό σχέδιο της Προόδου απαιτεί την εφαρμογή της έννοιας της παραγωγικότητας στο πεδίο της παροχής υπηρεσιών δημοσίου χαρακτήρα. Αυτό σημαίνει αναπόφευκτα ότι η έννοια της «δημόσιας υπηρεσίας» δεν ορίζεται αναγκαστικά από το ιδιοκτησιακό καθεστώς του φορέα που την παρέχει και το εργασιακό καθεστώς των εργαζομένων σε αυτήν, αλλά από την σχετική αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα που μπορεί να παρασχεθεί η συγκεκριμένη υπηρεσία είτε από τον δημόσιο, τον ιδιωτικό ή τον κοινωνικό τομέα της οικονομίας, είτε από την σύμπραξή τους. Η απαιτούμενη μεταστροφή από την κοινωνική πολιτική της παροχής οριζόντιων εισοδηματικών παροχών προς την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών προϋποθέτει την εδραίωση ενός δικτύου παροχής υπηρεσιών δημοσίου χαρακτήρα υψηλής παραγωγικότητας, υπό την ρύθμιση, την εποπτεία και τον έλεγχο του κράτους και κυρίαρχο το ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.Απέναντι στη πολύ-επίπεδη κρίση που μαστίζει τη χώρα, το πολιτικό σχέδιο της Προόδου σήμερα απαιτεί μια ριζική ανατροπή των κατεστημένων αξιών.