Τα κοινά Μπούντεσμπανκ - Λίνκε
Οι γερμανικές δυνάμεις που αντιμάχονται τη μερική διαγραφή του χρέους μας
Ελίζα Παπαδάκη, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2014-02-20
Οι επικείμενες ευρωεκλογές είναι μια καλή ευκαιρία για να συζητηθούν πολιτικά τα ζητήματα της Ευρώπης. Αλλά καθώς η «Ευρώπη» συναποτελείται από 28 χώρες-μέλη, μια τέτοια πολιτική συζήτηση θα απαιτούσε σε κάθε χώρα αυξημένο ενδιαφέρον και ενημέρωση για τις υπόλοιπες, προσπάθεια να κατανοηθεί συγκεκριμένα πώς και πόσο οι χώρες της ΕΕ αλληλεξαρτώνται και αλληλοεπηρεάζονται. Μόνο στη βάση ευρύτερης ενημέρωσης και κατανόησης μπορούν να αποφασιστούν δημοκρατικά οι αναγκαίες πολιτικές. Στην εκλογική μάχη που ήδη ξεκίνησε, ωστόσο, είτε κυριαρχούν στενά εσωτερικά θέματα είτε επικρατεί μια στάση «εμείς και οι άλλοι» που δεν βοηθάει. Πόσο άραγε θα μετατοπιστεί το κέντρο βάρους της πολιτικής αντιπαράθεσης στο τρίμηνο μέχρι τις εκλογές; Η ευθύνη ανήκει στα κόμματα, αλλά και στα μέσα ενημέρωσης, σε όλους όσοι διαμορφώνουν την κοινή γνώμη.
Διαφωτιστική για την αντιπαράθεση στη Γερμανία ήταν μια συζήτηση προχθές στην Ομοσπονδιακή Βουλή που αφορούσε την Ελλάδα. Αφορμή ήταν η διαρροή στοιχείων από εσωτερικό κείμενο του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών με σενάρια για τη χρηματοδότηση των ελληνικών αναγκών. Το εντυπωσιακό είναι ότι εκεί περιλαμβάνεται και η εκδοχή διαγραφής μέρους του χρέους μας προς την ευρωζώνη. Το επιβεβαίωσε, απαντώντας σε ερώτηση της Λίνκε (του κόμματος της Αριστεράς), ο γραμματέας του υπουργείου Στέφεν Κάμπερερ, με την διευκρίνιση ότι πρόκειται για κείμενο εργασίας που αποσκοπεί στη διαμόρφωση πολιτικής βούλησης στη γερμανική κυβέρνηση, όχι για ειλημμένες αποφάσεις, οπότε αρνήθηκε τη δημοσίευσή του. Ετσι αποκαλύφθηκε πάντως ότι η διαγραφή χρέους, απόλυτο ταμπού στη γερμανική δημόσια συζήτηση έως τώρα, είναι μια λύση που εξετάζει ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Η ομολογία αυτή ανοίγει ένα παράθυρο για την ελάφρυνση των δαπανών εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους τα πολλά επόμενα χρόνια, πιο ουσιαστική από τις επιμηκύνσεις και τα επιτόκια που αποκλειστικά αναφέρονται επισήμως, επιπλέον και για μια μείωση του συνολικού όγκου του χρέους. Ομως η συζήτηση που ακολούθησε δεν ήταν καθόλου παραγωγική. «Η γερμανική κυβέρνηση θέλει πάλι να ψεύδεται στην κοινή γνώμη μέχρι το καλοκαίρι, μετά τις ευρωεκλογές», δήλωσε επιθετικά η Σάρα Βάγκενκνεχτ, κοινοβουλευτική αντιπρόεδρος της Λίνκε, του μεγαλύτερου αντιπολιτευόμενου κόμματος στη Γερμανία (και δεύτερου μεγαλύτερου αριστερού κόμματος στην Ευρώπη - μετά τον ΣΥΡΙΖΑ). Μια διαγραφή χρέους θα κόστιζε ακριβά στη Γερμανία, στους φορολογουμένους, πρόσθεσε. «Η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει» τόνισε. «Χωρίς εισφορά στην περιουσία των ολιγαρχών δεν γίνεται». (Οι δηλώσεις καταγράφονται στην εφημερίδα «Χάντελσμπλατ», 19/2)
Πέρα από παντελή άγνοια για την Ελλάδα και σύγχυση με πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες που υποδηλώνουν τέτοιες τοποθετήσεις, το παράδοξο είναι ότι συμπίπτουν με την Μπούντεσμπανκ, προπύργιο του συντηρητισμού στη Γερμανία. Στην τελευταία μηνιαία έκθεσή της (27/1) η γερμανική κεντρική τράπεζα εισηγείται την επιβολή έκτακτης εισφοράς στην περιουσία σε χώρες της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν δυσκολίες χρηματοδότησης, προτού προσφύγουν σε προγράμματα βοήθειας χρηματοδοτούμενα από τους φορολογουμένους άλλων κρατών-μελών. Χθες μάλιστα επανήλθε προσωπικά ο πρόεδρος της Μπούντεσμπανκ Γενς Βάιντμαν με συνέντευξή του στη «Φρανκφούρτερ Αλεμάινε Τσάιτουνγκ» (19/2). Αφού πρώτα επέκρινε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως «αιχμάλωτη της πολιτικής» επειδή αγοράζει ομόλογα κρατών-μελών, επέμεινε ότι οι χώρες της ευρωζώνης πρέπει μόνες τους να λύνουν τα προβλήματά τους επιβάλλοντας έκτακτη εισφορά στην περιουσία των δικών τους φορολογουμένων πριν προστρέξουν σε άλλους.
Στην Ελλάδα αναμφίβολα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα κατανομής των φορολογικών βαρών και πάταξης της φοροδιαφυγής που στάθηκαν ανίκανες να αντιμετωπίσουν οι διαδοχικές κυβερνήσεις της κρίσης. Αλλά η ιδέα ότι, έπειτα από έξι χρόνια ύφεσης που συρρίκνωσαν το εθνικό εισόδημα κατά 25%, μετά τις αλλεπάλληλες τακτικές και έκτακτες φορολογίες, μετά τις ρυθμίσεις που αύξησαν το συνολικό χρέος, οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα μπορούσαν να καλυφθούν με μια έκτακτη εισφορά στην περιουσία των πλουσίων, ακόμα και με τη δήμευσή της, δεν πατάει σε καμία πραγματική βάση. Ούτε η Μπούντεσμπανκ άλλωστε την προτείνει στα σοβαρά. Οι καταρτισμένοι οικονομολόγοι της όμως πολύ σοβαρά καταπολεμούν, βάζοντας και δικαστικά εμπόδια, τις παρεμβάσεις της ΕΚΤ στις αγορές ομολόγων, που κατά γενική παραδοχή έσωσαν το ευρώ - και την παραμονή της Ελλάδας σε αυτό. Δείχνουν, μαζί με άλλους συντηρητικούς, να στοχεύουν πέρα από μια «γερμανική Ευρώπη», σε μια ισχυρή Γερμανία στα συντρίμμια του ευρώ. Μειοψηφούν, όπως μειοψηφεί και η Λίνκε. Αλλά όλους πρέπει να τους έχουμε κατά νου στην πορεία προς τις ευρωεκλογές.
Διαφωτιστική για την αντιπαράθεση στη Γερμανία ήταν μια συζήτηση προχθές στην Ομοσπονδιακή Βουλή που αφορούσε την Ελλάδα. Αφορμή ήταν η διαρροή στοιχείων από εσωτερικό κείμενο του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών με σενάρια για τη χρηματοδότηση των ελληνικών αναγκών. Το εντυπωσιακό είναι ότι εκεί περιλαμβάνεται και η εκδοχή διαγραφής μέρους του χρέους μας προς την ευρωζώνη. Το επιβεβαίωσε, απαντώντας σε ερώτηση της Λίνκε (του κόμματος της Αριστεράς), ο γραμματέας του υπουργείου Στέφεν Κάμπερερ, με την διευκρίνιση ότι πρόκειται για κείμενο εργασίας που αποσκοπεί στη διαμόρφωση πολιτικής βούλησης στη γερμανική κυβέρνηση, όχι για ειλημμένες αποφάσεις, οπότε αρνήθηκε τη δημοσίευσή του. Ετσι αποκαλύφθηκε πάντως ότι η διαγραφή χρέους, απόλυτο ταμπού στη γερμανική δημόσια συζήτηση έως τώρα, είναι μια λύση που εξετάζει ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Η ομολογία αυτή ανοίγει ένα παράθυρο για την ελάφρυνση των δαπανών εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους τα πολλά επόμενα χρόνια, πιο ουσιαστική από τις επιμηκύνσεις και τα επιτόκια που αποκλειστικά αναφέρονται επισήμως, επιπλέον και για μια μείωση του συνολικού όγκου του χρέους. Ομως η συζήτηση που ακολούθησε δεν ήταν καθόλου παραγωγική. «Η γερμανική κυβέρνηση θέλει πάλι να ψεύδεται στην κοινή γνώμη μέχρι το καλοκαίρι, μετά τις ευρωεκλογές», δήλωσε επιθετικά η Σάρα Βάγκενκνεχτ, κοινοβουλευτική αντιπρόεδρος της Λίνκε, του μεγαλύτερου αντιπολιτευόμενου κόμματος στη Γερμανία (και δεύτερου μεγαλύτερου αριστερού κόμματος στην Ευρώπη - μετά τον ΣΥΡΙΖΑ). Μια διαγραφή χρέους θα κόστιζε ακριβά στη Γερμανία, στους φορολογουμένους, πρόσθεσε. «Η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει» τόνισε. «Χωρίς εισφορά στην περιουσία των ολιγαρχών δεν γίνεται». (Οι δηλώσεις καταγράφονται στην εφημερίδα «Χάντελσμπλατ», 19/2)
Πέρα από παντελή άγνοια για την Ελλάδα και σύγχυση με πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες που υποδηλώνουν τέτοιες τοποθετήσεις, το παράδοξο είναι ότι συμπίπτουν με την Μπούντεσμπανκ, προπύργιο του συντηρητισμού στη Γερμανία. Στην τελευταία μηνιαία έκθεσή της (27/1) η γερμανική κεντρική τράπεζα εισηγείται την επιβολή έκτακτης εισφοράς στην περιουσία σε χώρες της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν δυσκολίες χρηματοδότησης, προτού προσφύγουν σε προγράμματα βοήθειας χρηματοδοτούμενα από τους φορολογουμένους άλλων κρατών-μελών. Χθες μάλιστα επανήλθε προσωπικά ο πρόεδρος της Μπούντεσμπανκ Γενς Βάιντμαν με συνέντευξή του στη «Φρανκφούρτερ Αλεμάινε Τσάιτουνγκ» (19/2). Αφού πρώτα επέκρινε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως «αιχμάλωτη της πολιτικής» επειδή αγοράζει ομόλογα κρατών-μελών, επέμεινε ότι οι χώρες της ευρωζώνης πρέπει μόνες τους να λύνουν τα προβλήματά τους επιβάλλοντας έκτακτη εισφορά στην περιουσία των δικών τους φορολογουμένων πριν προστρέξουν σε άλλους.
Στην Ελλάδα αναμφίβολα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα κατανομής των φορολογικών βαρών και πάταξης της φοροδιαφυγής που στάθηκαν ανίκανες να αντιμετωπίσουν οι διαδοχικές κυβερνήσεις της κρίσης. Αλλά η ιδέα ότι, έπειτα από έξι χρόνια ύφεσης που συρρίκνωσαν το εθνικό εισόδημα κατά 25%, μετά τις αλλεπάλληλες τακτικές και έκτακτες φορολογίες, μετά τις ρυθμίσεις που αύξησαν το συνολικό χρέος, οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα μπορούσαν να καλυφθούν με μια έκτακτη εισφορά στην περιουσία των πλουσίων, ακόμα και με τη δήμευσή της, δεν πατάει σε καμία πραγματική βάση. Ούτε η Μπούντεσμπανκ άλλωστε την προτείνει στα σοβαρά. Οι καταρτισμένοι οικονομολόγοι της όμως πολύ σοβαρά καταπολεμούν, βάζοντας και δικαστικά εμπόδια, τις παρεμβάσεις της ΕΚΤ στις αγορές ομολόγων, που κατά γενική παραδοχή έσωσαν το ευρώ - και την παραμονή της Ελλάδας σε αυτό. Δείχνουν, μαζί με άλλους συντηρητικούς, να στοχεύουν πέρα από μια «γερμανική Ευρώπη», σε μια ισχυρή Γερμανία στα συντρίμμια του ευρώ. Μειοψηφούν, όπως μειοψηφεί και η Λίνκε. Αλλά όλους πρέπει να τους έχουμε κατά νου στην πορεία προς τις ευρωεκλογές.
