Όταν ο Καραμανλής κοιτάζει... αλλού
Ελίζα Παπαδάκη, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2005-09-11
Η αντιμετώπιση του ακριβού πετρελαίου, που θέτει άμεσα σε κίνδυνο την πορεία της οικονομίας, βρίσκεται στο επίκεντρο της προσπάθειας των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να συντονίσουν την οικονομική τους πολιτική. Το κόστος θα πρέπει να το αναλάβουν οι πετρελαϊκές εταιρείες και όχι το δημόσιο είπε ο πρόεδρος των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, μετά τα πρώτα θετικά αποτελέσματα στις γαλλικές τιμές που είχε η απειλή της εκεί κυβέρνησης να επιβάλει έκτακτη φορολογία στα κέρδη των πετρελαϊκών εταιρειών. Οι "δώδεκα" αποδέχθηκαν εξάλλου την απόφαση του Βελγίου να άρει το ΦΠΑ και άλλους φόρους στο πετρέλαιο θέρμανσης για το υπόλοιπο του 2005.
Στην ομιλία του χθες το βράδυ από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης όμως ο Έλληνας πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής περιορίσθηκε να αναφέρει την έκρηξη στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου ως ένα πρόσθετο πρόβλημα που επηρεάζει σοβαρά την οικονομία, πλήττει τους καταναλωτές και δημιουργεί ανασφάλεια στους πολίτες, "πολύ περισσότερο" στη χώρα μας, που στα χρόνια που πέρασαν "έμεινε ουραγός στους πιο πολλούς και πιο κρίσιμους οικονομικούς και κοινωνικούς δείκτες". Χωρίς να κάνει καμία νύξη για κάποια κυβερνητική παρέμβαση στην κατανομή του κόστους από το ακριβό πετρέλαιο στην κοινωνία, επανέλαβε τους γνωστούς άξονες της πολιτικής του, όπου κεντρική θέση επέχει η μείωση της φορολογίας στα κέρδη όλων των επιχειρήσεων. Τη βελτίωση της κατάστασης της οικονομίας φάνηκε έτσι να την προσδοκά από τον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος ωστόσο δεν έχει ανταποκριθεί ώς τώρα, αφού μειώνει κάθετα τις επενδύσεις. Καμία παρέμβαση δεν σχεδιάζει άλλωστε γενικότερα η κυβέρνηση για την αναδιανομή του εισοδήματος, την ώρα που οι ανισότητες εντείνονται και η φτώχεια και η ανεργία διογκώνονται. Απέναντι στα επιδεινούμενα δημόσια ελλείμματα, ο κ. Καραμανλής απέφυγε την εξαγγελία άμεσων παροχών. Υποσχέθηκε όμως σταδιακή μείωση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων από το 2007, μέτρο που και πάλι θα ευνούσε τα μεσαία και υψηλότερα εισοδήματα.
Τίποτα από τίποτα = μηδέν
Αποδίδοντας για άλλη μια φορά τις ευθύνες για όλα τα προβλήματα στις προγενέστερες κυβερνήσεις, ο πρωθυπουργός ανέπτυξε 14 τομείς κυβερνητικής δράσης, όπου θα προωθηθούν "αλλαγές και μεταρρυθμίσεις". Εντύπωση προκάλεσε στο ακροατήριό του ότι στην επιγραμματική καταγραφή των προβλημάτων αυτών κατέταξε τελευταία την ανεργία, που είναι η μεγαλύτερη πηγή ανησυχίας στην ελληνική κοινωνία, χωρίς στη συνέχεια να καταθέσει κάποιες ολοκληρωμένες προτάσεις για τη μείωσή της.
Οι τομείς που πρόβαλε ο κ. Καραμανλής είναι οι ακόλουθοι:
1. Αποκρατικοποιήσεις, ιδιωτικοποιήσεις. Φθάνοντας τα 2,1 δισ. ευρώ φέτος (χάρη στον ΟΠΑΠ και τον ΟΤΕ), ξεπέρασαν κατά 30% τον κυβερνητικό στόχο και θα συνεχισθούν με το διεθνές αεροδρόμιο, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, τα λιμάνια, την Εμπορική Τράπεζα και την Αγροτική.
2. Ενιαίο πλαίσιο για τις συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για να κινητοποιηθούν ιδιωτικά κεφάλαια για την κατασκευή υποδομών και να μένουν περισσότεροι δημόσιοι πόροι για το κοινωνικό κράτος.
3. Εξυγίανση και νέο πλαίσιο λειτουργίας των ΔΕΚΟ. Εδώ ο κ. Καραμανλής είπε ρητά ότι σε όσες είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο επιβάλλεται η σταδιακή προσαρμογή των εργασιακών σχέσεων στο εσωτερικό τους προς εκείνες του ιδιωτικού τομέα. Στις υπόλοιπες θα εφαρμοσθούν ενιαίοι κανόνες για τις αμοιβές και την αξιολόγηση των διοικήσεών τους. Απορία προκάλεσε πάντως η ενδεικτική του αναφορά στον ΟΣΕ μαζί με την Ολυμπιακή (που εκκερεμεί, όπως είναι γνωστό, η απόφαση για την τύχη της στις Βρυξέλλες), την οποία δεν διευκρίνισε περαιτέρω. Ο ΟΣΕ έχει μεγάλα ελλείμματα, αλλά πώς "θα διασφαλιστεί και ο κοινωνικός του ρόλος και ο σεβασμός στο χρήμα του φορολογουμένου"
4. Απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου, πολιτικές για τη μείωση της πετρελαϊκής εξάρτησης της χώρας και για την εξοικονόμηση ενέργειας.
5. Εθνικός χωροταξικός σχεδιασμός και ειδικά για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τον τουρισμό, τη βιομηχανία, τους ορεινούς όγκους και τις ακτές.
6. Αναμόρφωση των κινήτρων (του νόμου 89 της χούντας) για την ενθάρρυνση αλλοδαπών, αλλά και εγχώριων επιχειρήσεων, που παρέχουν υπηρεσίες, αποκλειστικά και μόνον εκτός συνόρων, και έχουν την έδρα τους στη χώρα μας. Εδώ πρόκειται για μια αρκετά ανησυχητική πρωτοβουλία επιχειρήσεις, ναυτιλιακές, χρηματοοικονομικές και άλλες, να εκμεταλλεύονται από την Ελλάδα τις πολύ πιο χαλαρές νομοθεσίες που ισχύουν σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.
7. Διευκόλυνση της ίδρυσης και της διακοπής λειτουργίας των επιχειρήσεων με μείωση της γραφειοκρατίας και αναμόρφωση του πτωχευτικού δικαίου.
8. Θεσμικό πλαίσιο για την αξιολόγηση των επιδοτήσεων του αναπτυξιακού νόμου.
9. Αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας.
10. Συγκράτηση των καταναλωτικών δαπανών του Δημοσίου - φραγμός στις σπατάλες. Ειδικά για την άμυνα κατατίθεται τις επόμενες μέρες νομοσχέδιο για το νέο καθεστώς προμηθειών, οι συνολικές αμυντικές δαπάνες μειώνονται από 4,1% του ΑΕΠ το 1999-2003 σε 2,96% το 2005-2006, ενώ θα στηριχθεί η εγχώρια αμυντική βιομηχανία.
11. Διάλογος "σε βάθος χρόνου" για το ασφαλιστικό.
12. Δραστική αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου και της φοροδιαφυγής των οικονομικά ισχυρών.
13. Προετοιμάζεται, για να εφαρμοσθεί από το 2007, σταδιακή μείωση της φορολογίας για τα φυσικά πρόσωπα.
14. Περιφερειακή αναδιάρθρωση ενόψει του επόμενου ΚΠΣ.
Κατά τα άλλα, με σύνθημα την "ανθρωποκεντρική ανάπτυξη", ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε γνωστές από χρόνια κοινοτικές πολιτικές που έχουν εισαχθεί στη χώρα μας, όπως η δια βίου μάθηση, η κοινωνία της πληροφορίας ή οι επιχορηγήσεις που συνδέονται με την απασχόληση, χωρίς να εξηγήσει τις επίσης γνωστές ελλείψεις και καθυστερήσεις και να προτείνει συγκεκριμένη αντιμετώπισή τους.
Από τις Βρυξέλλες τα -επί της ουσίας- σοβαρά για το πετρέλαιο και την κρίση
Μια αυστηρή υπόδειξη προς τις πετρελαϊκές εταιρίες να αυξήσουν τη διυλιστική τους ικανότητα και να δρουν με μεγαλύτερη διαφάνεια στην αγορά, περιορίζοντας την κερδοσκοπία, αναμενόταν να απευθύνουν χθες οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης που συνήλθαν στο Μάντσεστερ. (Το Συμβούλιο Ecofin θα ολοκληρωνόταν αφού η "Αυγή" θα πήγαινε στο τυπογραφείο.)
Ο παρευρισκόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ είχε παρατηρήσει την Παρασκευή ότι η έξαρση των πετρελαϊκών τιμών συνιστά "σαφώς κίνδυνο" για την οικονομία. Αν το πετρέλαιο παραμείνει στα 67 δολάρια το βαρέλι, η Ευρωζώνη κινδυνεύει να χάσει 0,3% του ΑΕΠ από τη μεγέθυνση του 2006.
Οι 25 θέλουν χαμηλότερες τιμές για την κατανάλωση και την παραγωγή, αλλά το κόστος θα πρέπει να το φέρουν οι πετρελαϊκές εταιρείες και όχι οι κυβερνήσεις, διευκρίνισε ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και μόνιμος πρόεδρος της Ευρωομάδας (των υπουργών της Ευρωζώνης) Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ. Δεν πρέπει να αντιδράσουμε στις αυξημένες τιμές μειώνοντας τους ειδικούς φόρους ή το ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή, πρόσθεσε.
Οι υπουργοί συμφώνησαν ότι καμία χώρα δεν θα πρέπει να κόψει μονομερώς τους φόρους γενικά (όπως είχε γίνει το 2000 στη Γαλλία μετά τις απεργίες των φορτηγατζήδων και τις διαμαρτυρίες των αγροτών). Αποδέχθηκαν όμως την απόφαση του Βελγίου να άρει τη φορολογία στο πετρέλαιο θέρμανσης ως το τέλος του έτους.
Η προειδοποίηση του Γάλλου υπουργού Τιερύ Μπρετόν για το ενδεχόμενο επιβολής έκτακτου φόρου στα κέρδη των πετρελαϊκών εταιρειών φαίνεται να συνέβαλε στην υποχώρηση των τιμών της βενζίνης κατά 2-3 λεπτά το λίτρο. Σε τηλεοπτική συνέντευξη την περασμένη Τετάρτη ο κ. Μπρετόν είχε πει: "Δεν αποκλείουμε να φέρουμε προς ψήφιση στο Κοινοβούλιο έναν έκτακτο φόρο που να ανταποκρίνεται σε μιαν έκτακτη κατάσταση. Ελπίζουμε να μην φθάσει το πράγμα ως εκεί, αλλά είμαστε αποφασισμένοι".
Ο Έλληνας υπουργός Γιώργος Αλογοσκούφης πάντως δεν έκανε κανένα σχόλιο για τα κέρδη των εταιρειών, ενώ για τη στήριξη των καταναλωτών ήταν πολύ πιο επιφυλακτικός. Η ελληνική κυβέρνηση εξετάζει κατά πόσον είναι εφικτό να χορηγηθεί ένα επίδομα θέρμανσης, όχι σε γενικευμένη μορφή αλλά σε πραγματικά αδύνατες ομάδες, όπως οι χαμηλόμισθοι και οι χαμηλοσυνταξιούχοι, δήλωσε από το Μάντσεστερ το βράδυ της Παρασκευής. Αλλά αυτό, πρόσθεσε, θα εξαρτηθεί από το αν άλλοι φορείς που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό, όπως υπουργεία και δημοτικές αρχές, θα συμφωνήσουν να κάνουν οικονομία.
Η δυσκολία να εντοπισθούν οι "πραγματικά αδύνατες ομάδες" ήταν ωστόσο, υπενθυμίζεται, ο λόγος που η κυβέρνηση εγκατέλειψε το καλοκαίρι το σχέδιό της για την εξίσωση της φορολογίας του πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου. Μια εκ των υστέρων - μήνες μετά - χορήγηση ενός τέτοιου επιδόματος άλλωστε λίγο θα διευκόλυνε τα φτωχά νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν άμεσα τη δαπάνη του ακριβού πετρελαίου. Αλλά μια μείωση της φορολογίας, όπως στο Βέλγιο, θα περιόριζε και τα ανέλπιστα έσοδα που έφερε στο Δημόσιο η έξαρση των τιμών του πετρελαίου.
Παρ’ όλα αυτά, ορισμένοι παρατηρητές ανέμεναν ο κ. Καραμανλής να αναγγείλει το βράδυ χθες κάποιο τέτοιο μέτρο "εκτός κειμένου" (στο κείμενο της ομιλίας του πριν την εκφωνήσει βασίζεται η διπλανή συνόψιση).
Πρωτοφανή κέρδη
Πάνω από 100 δισεκατομμύρια δολάρια προβλέπεται να κερδίσουν οι πέντε μεγαλύτερες διεθνείς εταιρείες πετρελαίου φέτος. Τα κέρδη των ExxonMobil, BP, Shell, Total και Chevron έφθασαν τα 53 δισ. δολάρια το πρώτο εξάμηνο. Οι εταιρείες προηγούνται πλέον στα χρηματιστήρια μπροστά από τους άλλους κολοσσούς, ενώ οι μέτοχοί τους δεν είναι ικανοποιημένοι αν δεν έχουν αποδόσεις 40-50% μεγαλύτερες από τις περυσινές.
Στην ομιλία του χθες το βράδυ από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης όμως ο Έλληνας πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής περιορίσθηκε να αναφέρει την έκρηξη στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου ως ένα πρόσθετο πρόβλημα που επηρεάζει σοβαρά την οικονομία, πλήττει τους καταναλωτές και δημιουργεί ανασφάλεια στους πολίτες, "πολύ περισσότερο" στη χώρα μας, που στα χρόνια που πέρασαν "έμεινε ουραγός στους πιο πολλούς και πιο κρίσιμους οικονομικούς και κοινωνικούς δείκτες". Χωρίς να κάνει καμία νύξη για κάποια κυβερνητική παρέμβαση στην κατανομή του κόστους από το ακριβό πετρέλαιο στην κοινωνία, επανέλαβε τους γνωστούς άξονες της πολιτικής του, όπου κεντρική θέση επέχει η μείωση της φορολογίας στα κέρδη όλων των επιχειρήσεων. Τη βελτίωση της κατάστασης της οικονομίας φάνηκε έτσι να την προσδοκά από τον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος ωστόσο δεν έχει ανταποκριθεί ώς τώρα, αφού μειώνει κάθετα τις επενδύσεις. Καμία παρέμβαση δεν σχεδιάζει άλλωστε γενικότερα η κυβέρνηση για την αναδιανομή του εισοδήματος, την ώρα που οι ανισότητες εντείνονται και η φτώχεια και η ανεργία διογκώνονται. Απέναντι στα επιδεινούμενα δημόσια ελλείμματα, ο κ. Καραμανλής απέφυγε την εξαγγελία άμεσων παροχών. Υποσχέθηκε όμως σταδιακή μείωση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων από το 2007, μέτρο που και πάλι θα ευνούσε τα μεσαία και υψηλότερα εισοδήματα.
Τίποτα από τίποτα = μηδέν
Αποδίδοντας για άλλη μια φορά τις ευθύνες για όλα τα προβλήματα στις προγενέστερες κυβερνήσεις, ο πρωθυπουργός ανέπτυξε 14 τομείς κυβερνητικής δράσης, όπου θα προωθηθούν "αλλαγές και μεταρρυθμίσεις". Εντύπωση προκάλεσε στο ακροατήριό του ότι στην επιγραμματική καταγραφή των προβλημάτων αυτών κατέταξε τελευταία την ανεργία, που είναι η μεγαλύτερη πηγή ανησυχίας στην ελληνική κοινωνία, χωρίς στη συνέχεια να καταθέσει κάποιες ολοκληρωμένες προτάσεις για τη μείωσή της.
Οι τομείς που πρόβαλε ο κ. Καραμανλής είναι οι ακόλουθοι:
1. Αποκρατικοποιήσεις, ιδιωτικοποιήσεις. Φθάνοντας τα 2,1 δισ. ευρώ φέτος (χάρη στον ΟΠΑΠ και τον ΟΤΕ), ξεπέρασαν κατά 30% τον κυβερνητικό στόχο και θα συνεχισθούν με το διεθνές αεροδρόμιο, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, τα λιμάνια, την Εμπορική Τράπεζα και την Αγροτική.
2. Ενιαίο πλαίσιο για τις συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για να κινητοποιηθούν ιδιωτικά κεφάλαια για την κατασκευή υποδομών και να μένουν περισσότεροι δημόσιοι πόροι για το κοινωνικό κράτος.
3. Εξυγίανση και νέο πλαίσιο λειτουργίας των ΔΕΚΟ. Εδώ ο κ. Καραμανλής είπε ρητά ότι σε όσες είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο επιβάλλεται η σταδιακή προσαρμογή των εργασιακών σχέσεων στο εσωτερικό τους προς εκείνες του ιδιωτικού τομέα. Στις υπόλοιπες θα εφαρμοσθούν ενιαίοι κανόνες για τις αμοιβές και την αξιολόγηση των διοικήσεών τους. Απορία προκάλεσε πάντως η ενδεικτική του αναφορά στον ΟΣΕ μαζί με την Ολυμπιακή (που εκκερεμεί, όπως είναι γνωστό, η απόφαση για την τύχη της στις Βρυξέλλες), την οποία δεν διευκρίνισε περαιτέρω. Ο ΟΣΕ έχει μεγάλα ελλείμματα, αλλά πώς "θα διασφαλιστεί και ο κοινωνικός του ρόλος και ο σεβασμός στο χρήμα του φορολογουμένου"
4. Απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου, πολιτικές για τη μείωση της πετρελαϊκής εξάρτησης της χώρας και για την εξοικονόμηση ενέργειας.
5. Εθνικός χωροταξικός σχεδιασμός και ειδικά για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τον τουρισμό, τη βιομηχανία, τους ορεινούς όγκους και τις ακτές.
6. Αναμόρφωση των κινήτρων (του νόμου 89 της χούντας) για την ενθάρρυνση αλλοδαπών, αλλά και εγχώριων επιχειρήσεων, που παρέχουν υπηρεσίες, αποκλειστικά και μόνον εκτός συνόρων, και έχουν την έδρα τους στη χώρα μας. Εδώ πρόκειται για μια αρκετά ανησυχητική πρωτοβουλία επιχειρήσεις, ναυτιλιακές, χρηματοοικονομικές και άλλες, να εκμεταλλεύονται από την Ελλάδα τις πολύ πιο χαλαρές νομοθεσίες που ισχύουν σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.
7. Διευκόλυνση της ίδρυσης και της διακοπής λειτουργίας των επιχειρήσεων με μείωση της γραφειοκρατίας και αναμόρφωση του πτωχευτικού δικαίου.
8. Θεσμικό πλαίσιο για την αξιολόγηση των επιδοτήσεων του αναπτυξιακού νόμου.
9. Αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας.
10. Συγκράτηση των καταναλωτικών δαπανών του Δημοσίου - φραγμός στις σπατάλες. Ειδικά για την άμυνα κατατίθεται τις επόμενες μέρες νομοσχέδιο για το νέο καθεστώς προμηθειών, οι συνολικές αμυντικές δαπάνες μειώνονται από 4,1% του ΑΕΠ το 1999-2003 σε 2,96% το 2005-2006, ενώ θα στηριχθεί η εγχώρια αμυντική βιομηχανία.
11. Διάλογος "σε βάθος χρόνου" για το ασφαλιστικό.
12. Δραστική αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου και της φοροδιαφυγής των οικονομικά ισχυρών.
13. Προετοιμάζεται, για να εφαρμοσθεί από το 2007, σταδιακή μείωση της φορολογίας για τα φυσικά πρόσωπα.
14. Περιφερειακή αναδιάρθρωση ενόψει του επόμενου ΚΠΣ.
Κατά τα άλλα, με σύνθημα την "ανθρωποκεντρική ανάπτυξη", ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε γνωστές από χρόνια κοινοτικές πολιτικές που έχουν εισαχθεί στη χώρα μας, όπως η δια βίου μάθηση, η κοινωνία της πληροφορίας ή οι επιχορηγήσεις που συνδέονται με την απασχόληση, χωρίς να εξηγήσει τις επίσης γνωστές ελλείψεις και καθυστερήσεις και να προτείνει συγκεκριμένη αντιμετώπισή τους.
Από τις Βρυξέλλες τα -επί της ουσίας- σοβαρά για το πετρέλαιο και την κρίση
Μια αυστηρή υπόδειξη προς τις πετρελαϊκές εταιρίες να αυξήσουν τη διυλιστική τους ικανότητα και να δρουν με μεγαλύτερη διαφάνεια στην αγορά, περιορίζοντας την κερδοσκοπία, αναμενόταν να απευθύνουν χθες οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης που συνήλθαν στο Μάντσεστερ. (Το Συμβούλιο Ecofin θα ολοκληρωνόταν αφού η "Αυγή" θα πήγαινε στο τυπογραφείο.)
Ο παρευρισκόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ είχε παρατηρήσει την Παρασκευή ότι η έξαρση των πετρελαϊκών τιμών συνιστά "σαφώς κίνδυνο" για την οικονομία. Αν το πετρέλαιο παραμείνει στα 67 δολάρια το βαρέλι, η Ευρωζώνη κινδυνεύει να χάσει 0,3% του ΑΕΠ από τη μεγέθυνση του 2006.
Οι 25 θέλουν χαμηλότερες τιμές για την κατανάλωση και την παραγωγή, αλλά το κόστος θα πρέπει να το φέρουν οι πετρελαϊκές εταιρείες και όχι οι κυβερνήσεις, διευκρίνισε ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και μόνιμος πρόεδρος της Ευρωομάδας (των υπουργών της Ευρωζώνης) Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ. Δεν πρέπει να αντιδράσουμε στις αυξημένες τιμές μειώνοντας τους ειδικούς φόρους ή το ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή, πρόσθεσε.
Οι υπουργοί συμφώνησαν ότι καμία χώρα δεν θα πρέπει να κόψει μονομερώς τους φόρους γενικά (όπως είχε γίνει το 2000 στη Γαλλία μετά τις απεργίες των φορτηγατζήδων και τις διαμαρτυρίες των αγροτών). Αποδέχθηκαν όμως την απόφαση του Βελγίου να άρει τη φορολογία στο πετρέλαιο θέρμανσης ως το τέλος του έτους.
Η προειδοποίηση του Γάλλου υπουργού Τιερύ Μπρετόν για το ενδεχόμενο επιβολής έκτακτου φόρου στα κέρδη των πετρελαϊκών εταιρειών φαίνεται να συνέβαλε στην υποχώρηση των τιμών της βενζίνης κατά 2-3 λεπτά το λίτρο. Σε τηλεοπτική συνέντευξη την περασμένη Τετάρτη ο κ. Μπρετόν είχε πει: "Δεν αποκλείουμε να φέρουμε προς ψήφιση στο Κοινοβούλιο έναν έκτακτο φόρο που να ανταποκρίνεται σε μιαν έκτακτη κατάσταση. Ελπίζουμε να μην φθάσει το πράγμα ως εκεί, αλλά είμαστε αποφασισμένοι".
Ο Έλληνας υπουργός Γιώργος Αλογοσκούφης πάντως δεν έκανε κανένα σχόλιο για τα κέρδη των εταιρειών, ενώ για τη στήριξη των καταναλωτών ήταν πολύ πιο επιφυλακτικός. Η ελληνική κυβέρνηση εξετάζει κατά πόσον είναι εφικτό να χορηγηθεί ένα επίδομα θέρμανσης, όχι σε γενικευμένη μορφή αλλά σε πραγματικά αδύνατες ομάδες, όπως οι χαμηλόμισθοι και οι χαμηλοσυνταξιούχοι, δήλωσε από το Μάντσεστερ το βράδυ της Παρασκευής. Αλλά αυτό, πρόσθεσε, θα εξαρτηθεί από το αν άλλοι φορείς που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό, όπως υπουργεία και δημοτικές αρχές, θα συμφωνήσουν να κάνουν οικονομία.
Η δυσκολία να εντοπισθούν οι "πραγματικά αδύνατες ομάδες" ήταν ωστόσο, υπενθυμίζεται, ο λόγος που η κυβέρνηση εγκατέλειψε το καλοκαίρι το σχέδιό της για την εξίσωση της φορολογίας του πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου. Μια εκ των υστέρων - μήνες μετά - χορήγηση ενός τέτοιου επιδόματος άλλωστε λίγο θα διευκόλυνε τα φτωχά νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν άμεσα τη δαπάνη του ακριβού πετρελαίου. Αλλά μια μείωση της φορολογίας, όπως στο Βέλγιο, θα περιόριζε και τα ανέλπιστα έσοδα που έφερε στο Δημόσιο η έξαρση των τιμών του πετρελαίου.
Παρ’ όλα αυτά, ορισμένοι παρατηρητές ανέμεναν ο κ. Καραμανλής να αναγγείλει το βράδυ χθες κάποιο τέτοιο μέτρο "εκτός κειμένου" (στο κείμενο της ομιλίας του πριν την εκφωνήσει βασίζεται η διπλανή συνόψιση).
Πρωτοφανή κέρδη
Πάνω από 100 δισεκατομμύρια δολάρια προβλέπεται να κερδίσουν οι πέντε μεγαλύτερες διεθνείς εταιρείες πετρελαίου φέτος. Τα κέρδη των ExxonMobil, BP, Shell, Total και Chevron έφθασαν τα 53 δισ. δολάρια το πρώτο εξάμηνο. Οι εταιρείες προηγούνται πλέον στα χρηματιστήρια μπροστά από τους άλλους κολοσσούς, ενώ οι μέτοχοί τους δεν είναι ικανοποιημένοι αν δεν έχουν αποδόσεις 40-50% μεγαλύτερες από τις περυσινές.
