Κρίνονται Grexit και Brexit

Κρίσιμη εβδομάδα. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (σύνοδος κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης), που πραγματοποιείται την Πέμπτη και την Παρασκευή (18-19 Φεβρουαρίου), θέλει να καταγραφεί ως η σύνοδος που απέτρεψε την έξοδο χωρών από την ΕΕ – της Βρετανίας (Brexit) και της Ελλάδας (Grexit-S, από το καθεστώς Σένγκεν ).

Η αποτροπή της de facto εξόδου της Ελλάδας από το Σένγκεν θα τεθεί στο πλαίσιο της συζήτησης για το προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα. Εκτιμάται ότι αυτή τη στιγμή μπορούν να αποφευχθούν τα χειρότερα. Μας δίνουν κάποιο χρόνο για να βελτιώσουμε τα κακώς κείμενα.

Το θέμα της Βρετανίας εμφανίζεται πιο εύκολα διαχειρίσιμο, καθώς κατά βάση είναι ένα ψευτο-πρόβλημα. Ενας άστοχος χειρισμός παρά ταύτα μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα πρέπει να συμφωνήσει σ’ ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων, στη βάση των οποίων θα διεξαχθεί δημοψήφισμα (πιθανότατα τον Ιούνιο) πάνω στο εάν η Βρετανία θα παραμείνει ή θα αποχωρήσει από την Ένωση. Η τυχόν αποχώρηση θα είναι ισχυρό πλήγμα για την Ευρώπη γενικά, αλλά και οπωσδήποτε μια εξόχως αρνητική εξέλιξη για την Ελλάδα.

Πρώτα απ’ όλα, η παραμονή της Βρετανίας στην Ένωση διασφαλίζει καλύτερες διακρατικές ισορροπίες, κυρίως στον άξονα Γερμανίας – Γαλλίας. Η ενδεχόμενη αποχώρηση θα καθιστούσε τον άξονα αυτό παντοδύναμο και η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να αποφεύγει τέτοιου είδους «παντοδυναμίες». Είναι ζημιογόνες για τα ελληνικά συμφέροντα. Δεύτερον, η τυχόν έξοδος της Βρετανίας θα δημιουργούσε ένα «κακό προηγούμενο».

Θα άνοιγε τη διαδικασία αποσύνθεσης (disintegration) και θα καθιστούσε ένα Grexit-Ε (έξοδο από την ευρωζώνη) πολύ πιο εύκολη ίσως υπόθεση απ’ ό,τι πιστεύουν ορισμένοι. Τρίτον, η Βρετανία είναι η χώρα που διαδραματίζει ισχυρότερο ρόλο στις υποθέσεις της Αν. Μεσογείου (Κύπρος, Τουρκία κ.λπ.), επομένως και από την άποψη αυτή εξυπηρετεί την Ελλάδα η παραμονή της στην Ενωση. Ακόμη, η Βρετανία υποστηρίζει γενικά τη διαδικασία διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις χώρες της περιοχής, όπως ακριβώς πράττει και η Ελλάδα.

Τέλος, καθώς η Ελλάδα θέλει μια Ενωση με, μεταξύ άλλων, ισχυρή κοινή εξωτερική πολιτική, η συμμετοχή της Βρετανίας συνιστά προϋπόθεση για κάτι τέτοιο. Χωρίς τη Βρετανία δεν μπορεί να υπάρξει ισχυρή ΚΕΠΠΑ. Βεβαίως η Βρετανία δεν είναι μέλος της ευρωζώνης, ως εκ τούτου δεν συμμετέχει στα προγράμματα διάσωσης, ενώ σε άλλη δέσμη πολιτικών καταγράφεται απόκλιση απόψεων. Ωστόσο, η παραμονή της Βρετανίας στην Ένωση πρέπει να γίνει με τέτοιες ρυθμίσεις που δεν θα αλλοιώνουν βασικές αρχές της Ένωσης (ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων, κ.λπ.).