Ο Αίσωπος και το Μνημόνιο

Η «μνημονιακή» περιπέτεια της χώρας που μπαίνει πλέον στην έβδομη χρονιά συνδέθηκε με τον Τιτανικό , λόγω και μιας σχετικής ρήσης από έναν πρώην υπουργό Οικονομικών. Όμως την περιπέτεια, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την πολιτική της διαχείριση, την έχει περιγράψει πριν από χιλιάδες χρόνια ο Αίσωπος.

Λέει ο μύθος: Δύο εχθροί ταξιδεύουν με το ίδιο πλοίο, ο ένας στην πλώρη, ο άλλος στην πρύμνη. Πιάνει μεγάλη θαλασσοταραχή, το σκάφος βυθίζεται και τότε αυτός που είναι στην πρύμνη ρωτά τον καπετάνιο ποιο μέρος του πλοίου θα βυθιστώ πρώτο. Οταν ο καπετάνιος του λέει η πλώρη, αυτός ανακουφισμένος ανταπαντά. Δεν με νοιάζει αν θα πνιγώ, αρκεί που θα δω τον εχθρό μου να πεθαίνει πρώτος.

Δυστυχώς το …τρισκατάρατο Μνημόνιο δεν αποτέλεσε ποτέ σχέδιο πλεύσης αλλά έγινε εργαλείο εξυπηρέτησης πολιτικών επιδιώξεων, μέσα από Ζάππεια και νταούλια, και αναρρίχησης στην εξουσία ως αυτοσκοπού. Η δημαγωγία, η μικροπολιτική, το κομματικό συμφέρον που εξυπηρετείται από κρατικίστικες λογικές, τα κίβδηλα προκάτ διλήμματα (μνημόνιο- αντιμνόνιο), η δαιμονοποίηση των εταίρων ως γερακιών σε συνδυασμό με την παραδοσιακή και βολική αυτο-θυματοποίηση των Ελλήνων ως των αδικημένων του κόσμου, έγιναν τοίχος πάνω στον οποίο προσέκρουσε και προσκρούει ο μετασχηματισμός ενός παρωχημένου μοντέλου ανάπτυξης.

Το ΜΟU δεν έγινε ποτέ memorandum κατανόησης των παθογενειών μας και συνεννόησης των πολιτικών δυνάμεων, αναγκαίες προϋποθέσεις για να υπερβούμε την κρίση, όπως έγινε σε άλλες χώρες που κατέφυγαν σε παρόμοια Μνημόνια. Αντίθετα επικράτησε μια πολιτική βαρβαρότητα σε σημείο πολιτικού χουλιγκανισμού, που εκπαίδευσε αγανακτισμένους και επέτεινε την απαξίωση του πολιτικού συστήματος, πριμοδοτώντας τελικά επικίνδυνα ακραίες και γραφικές φιγούρες.

Είναι πραγματικά αξιοσημείωτη- ειδικά μετά την περιπέτεια του περσινού καλοκαιριού και το κλείσιμο των τραπεζών- η αναφορά που υπάρχει στο μανιφέστο των 53+, της τάσης στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ στην οποια ανήκει και Ευκλείδης Τσακαλώτος. Αναφέρεται επί λέξει: «Ουσιαστικά μιλάμε για δύο αντίπαλα πολιτικά σχέδια, για δύο ανταγωνιστικούς κόσμους, για δύο διαφορετικά αξιακά φορτία. Θα το τονίσουμε για άλλη μια φορά: δεν υπάρχουν εθνικά σχέδια, ούτε η διχασμένη έτσι κι αλλιώς κοινωνία έχει ανάγκη από εθνικές συναινέσεις.». Για να παραφράσουμε μια αγγλίδα συγγραφέα, το διακύβευμα είναι αν το αποκεφαλισμένο κοτόπουλο θα κινηθεί δεξιά ή αριστερά. Το ότι είναι νεκρό ελάχιστη σημασία φαίνεται να έχει!

Στο σκηνικό αυτό, είναι εξαιρετικά ανησυχητικά τα ευρήματα πανελλαδικής έρευνας για το πως προσεγγίζουν οι Ελληνες την κρίση, ειδικά η ηλικιακή ομάδα 18-24, ομάδα που στην ουσία ενηλικιώθηκε στα χρόνια της κρίσης και η κατάστασή της περιγράφεται από τους ειδικούς επιστήμονες ως «ενήλικη παιδικότητα».

Το γενικό συμπέρασμα είναι πως, αν και εμφανίζουν ξεχωριστή συμπεριφορά, συνολικά δεν απέχουν κρίσιμα από τις απαντήσεις των μεγαλύτερων ηλικιών. Υπάρχει, όμως, γενικευμένη απογοήτευση και αρκετή σύγχυση. Για παράδειγμα, το 75% των νέων ήταν υπέρ του ευρώ. Ταυτόχρονα, το 75% των νέων δήλωνε ότι είναι καλύτερα να πάμε με Ρώσους, Κινέζους ή Αμερικάνους. Αλλά ταυτόχρονα το 70% δήλωνε ότι πρέπει να μείνουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οπως σημειώνουν οι αναλυτές αυτή η ρωσοφιλία των νέων δεν θα πρέπει να διαβαστεί μόνο ως εναλλακτική διέξοδος από την ευρωπαϊκή στρατηγική, ούτε ως αποκλειστικά ως ιδεολογική. Είναι ενδεχομένως ένα είδος λανθάνουσας αποδοχής του κρατικού αυταρχισμού και της αίσθησης ισχύος που εκπέμπει το καθεστώς Πούτιν.

Επίσης, η οικογένεια θεωρείται η μεγαλύτερη και ισχυρότερη αξία για την ομάδα αυτή, είναι ο κατεξοχήν κοινωνικός θεσμός που μοιάζει να είναι το καταφύγιο που προστατεύει από τους κινδύνους της οικονομίας και τις διακινδυνεύσεις της παγκοσμιοποίησης. Ταυτόχρονα, η συντριπτική πλειονότητα δηλώνει ότι η ενίσχυση από τους μεγαλύτερους δηλαδή(γονείς και παππούδες) είναι επαρκές εισόδημα-την περίοδο της κρίσης.Πρόκειται για ένα σημείο επιβεβαίωσης του οικογενειακού κονσένσους της Μεταπολίτευσης και αναπαραγωγής του οικονομικού μοντέλου.

Η νέα γενιά της κρίσης, χωρίς δική της ευθύνη, φαίνεται εγκλωβισμένη σε έναν ιδεολογικό- κοινωνικό κομφορμισμό, που τελικά της κόβει τα φτερά στερώντας τη δυνατότητα να δράσει και να παρέμβει. Η εκ των πραγμάτων παραίτηση ή η αποχή δημιουργικών δυνάμεων προδιαγράφει ένα ζοφερό μέλλον. Πως θα οικοδομηθεί το νέο, που είναι απαραίτητο για την ανάταξη της χώρας, όταν οι φορείς του υγιούς ριζοσπαστισμού, αυτοί που θα έπρεπε να στίβουν την πέτρα, πνίγονται στην πολιτική ανωριμότητα των ενηλίκων, οι οποίοι διαγκωνίζονται στο σκίσιμο Μνημονίων, την ώρα που μια χαμένη γενιά σκίζει τα πτυχία της. Οταν οι μεγάλοι περπατούν στραβό, στραβά θα περπατήσουν και οι νέοι.

Για να κλείσουμε με άλλον έναν μύθο του Αισώπου, η μαμά καβουρίνα ρωτούσε το καβουράκι γιατί περπατά λοξά. Και αυτό της απάντησε: Προχώρα πρώτη μάνα και εγώ θα ακολουθήσω στο κατόπι σου. Εξι χρόνια μετά το πρώτο Μνημόνιο, δυστυχώς εξακολουθούμε να περπατάμε με το βήμα του κάβουρα.