Τι συνέβη στις 2.50 το πρωί;
Γιάννης Παντελάκης, www.liberal.gr, Δημοσιευμένο: 2016-09-02
Η κυβέρνηση, μπορεί να μην κατάφερε τον περιορισμό έστω, του φαινομένου της διαπλοκής με τους μιντιάρχες (άλλωστε δεν αποτελούσε ποτέ πραγματική φιλοδοξία της), αλλά πέτυχε κάτι που επιθυμούσε από την αρχή: Να ξαναμοιράσει την τράπουλα στον τηλεοπτικό χώρο και να προσδοκά βάσιμα πως από την νέα τάξη πραγμάτων θα βγει κερδισμένη. Απέκτησε τουλάχιστον, ένα ακόμα (για να προστεθεί σε εκείνα της ΕΡΤ), τηλεοπτικό κανάλι που μπορεί να θεωρηθεί δικής της επιρροής. Ενδεχομένως και δεύτερο, αλλά αυτό θα φανεί στην πορεία.
Από χθες το βράδυ, τα κυβερνητικά στελέχη πανηγυρίζουν για το συνολικό τίμημα που θα εισπράξουν από αυτή την διαδικασία τα δημόσια ταμεία. Πράγματι, τα 246 εκατ. ευρώ δεν είναι αμελητέο ποσό στις ημέρες μας. Ωστόσο, αυτό ακριβώς το ποσό, έρχεται να ακυρώσει σε μεγάλο βαθμό τα κυβερνητικά επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται ως τώρα για να δικαιολογηθεί ο περιορισμός των αδειών σε τέσσερεις (βιωσιμότητα ενός σταθμού).
Σύμφωνα με τον Τσίπρα, τον Παππά και μια σειρά ακόμα από κυβερνητικά στελέχη, η διαφημιστική αγορά αντέχει αυτή την στιγμή 4 κανάλια. Και αυτό γιατί κινείται γύρω στα 200 εκατ. τον χρόνο. Πενήντα εκατ. για το καθένα. Η απλή (αλλά αυθαίρετη) αριθμητική πράξη της διαίρεσης, ήταν το βασικό κυβερνητικό επιχείρημα. Οι καναλάρχες που κέρδισαν από μια άδεια θα δώσουν (μέσα σε ένα χρόνο) από 43,6 έως 75,9 εκατ. ευρώ για κάθε άδεια. Αυτό σημαίνει πως κάθε ένας από αυτούς (και ιδιαίτερα αυτοί που δεν είχαν ήδη κανάλι) θα δαπανήσει πολλαπλάσια του κόστους της άδειας ποσά, για να καλύψουν και το κόστος της κάθε άδειας και το κόστος των αναγκαίων εγκαταστάσεων και εξοπλισμού για να λειτουργήσει ένα κανάλι. Τα ποσά αυτά αθροιστικά, ξεπερνούν κατά πολύ τα 50 εκατ. διαφήμισης που σύμφωνα με την κυβέρνηση μπορούν να έχουν κάθε χρόνο ως έσοδα.
Με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση αναρωτιόταν γιατί ένας μιντιάρχης επιδιώκει να έχει ένα κανάλι όταν αυτό δεν είναι κερδοφόρο αλλά παθητικό, τώρα θα πρέπει να απαντήσει πως ένας καναλάρχης με ετήσια έσοδα 50 εκατ. (με δικούς της υπολογισμούς), θα καλύψει το πολλαπλάσιο κόστος αγοράς άδειας, εξοπλισμού και λειτουργίας. Γιατί δηλαδή ουσιαστικά με τον τρόπο αδειοδότησης πριμοδότησε ισχυρούς επιχειρηματίες να αποκτήσουν ένα κανάλι το οποίο για τα πρώτα χρόνια τουλάχιστον, δεν θα είναι όχι κερδοφόρο, αλλά ούτε καν θα έχει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό; Γιατί θα βάζουν από την τσέπη τους τόσο πολλά χρήματα;
Η νέα τάξη στο τηλεοπτικό τοπίο, προκαλεί εντύπωση. Άνθρωποι με μακρά θητεία στον χώρο ή ισχυρά πορτοφόλια, έμειναν εκτός (Ψυχάρης, Μπόμπολας, Βαρδινογιάννης). Νέοι παίκτες με εξίσου μεγάλη οικονομική επιφάνεια ή μικρότερη θητεία στον Μιντιακό χώρο, μπαίνουν στο παιχνίδι της ιδιωτικής τηλεόρασης και ειδικότερα της ενημέρωσης που ενδιαφέρει κυρίως (Μαρινάκης, Καλογρίτσας). Αυτό, αποτελεί μια θεαματική αλλαγή στα μεταπολιτευτικά δεδομένα. Ωστόσο, αποτελεί αλλαγή προσώπων και όχι ουσίας. Κανένας δεν μας διαβεβαιώνει πως η παρεχόμενη πληροφόρηση από τους νέους τηλεοπτικούς παίκτες, θα είναι καλύτερη (με αντικειμενικούς όρους τήρησης της δεοντολογίας, της πολυφωνίας κ.ο.κ.), από την υπάρχουσα. Και η ευθύνη γι’ αυτό, βαραίνει αποκλειστικά την κυβέρνηση που ως μοναδικό κριτήριο για μια άδεια, έβαλε την οικονομική προσφορά. Δεν έβαλε καμία ασφαλιστική δικλείδα διαφορετικού είδους που αφορά στην ποιότητα της παρεχόμενης ενημέρωσης.
Το δεύτερο -αλλά όχι μικρότερης- σημασίας παρεπόμενο της διαδικασίας, είναι η απώλεια εκατοντάδων ή χιλιάδων θέσεων εργασίας που υπάρχουν σήμερα. Για την κυβέρνηση, μπορεί αυτό να αποτελεί κάτι σαν μια παράπλευρη απώλεια (κάπως έτσι το βλέπει), αλλά για τις οικογένειες αυτών των ανθρώπων είναι κάτι παραπάνω από σοβαρό. Το θέμα μάλιστα, αποκτά μια ευρύτερη σημασία αφού η ασφυκτική πίεση στην συγκεκριμένη αγορά εργασίας που ήδη βρίσκεται σε οριακό σημείο, θα πιέσει και όσους εξακολουθούν να έχουν ή θα αποκτήσουν μια θέση εργασίας. Το ύψος των αμοιβών θα είναι εξαιρετικά χαμηλό και οι συνθήκες απασχόλησης ιδιαίτερα δύσκολες. Ειδικά στον χώρο της δημοσιογραφίας, κάτι τέτοιο σημαίνει και σημαντικό περιορισμό της ελευθερίας με την οποία κάποιος κάνει την δουλειά του.
Το τρίτο αποτέλεσμα της διαδικασίας είναι πως οι πολίτες αποδέκτες των τηλεοπτικών προϊόντων, θα έχουν θεαματικά μικρότερες επιλογές. Ειδήσεις και πληροφόρηση από τέσσερα (έναντι εννέα) τηλεοπτικούς σταθμούς. Αυτό, αντικειμενικά αποτελεί περιορισμό και της πολυφωνίας.
Το τέταρτο τεράστιο πρόβλημα που προκύπτει από αυτή την διαδικασία, είναι το αποτέλεσμα που θα επιφέρει το κλείσιμο ήδη λειτουργούντων τηλεοπτικών σταθμών. Και το θέμα δεν αφορά μόνο την προαναφερόμενη απώλεια θέσεων εργασίας, αλλά και απώλεια πολλών εκατομμυρίων ευρώ με τα οποία έχουν δανειστεί τα κανάλια. Μόνο το Μέγκα, υπολογίζεται ότι έχει δάνεια περίπου 90 εκατ. ευρώ, κάποιοι θεωρούν ότι είναι πολύ περισσότερα. Το ερώτημα που προκύπτει είναι: ποιος θα πληρώσει αυτά τα ποσά εφόσον κλείσει το κανάλι ή τα υπόλοιπα κανάλια; Η πιθανότατη απάντηση είναι πως θα τα πληρώσουμε όλοι εμείς οι φορολογούμενοι. Και ενδεχομένως από αυτή μόνο την παράμετρο, να ακυρωθεί το όφελος από την καταβολή του τιμήματος για τις άδειες...
Από χθες το βράδυ, τα κυβερνητικά στελέχη πανηγυρίζουν για το συνολικό τίμημα που θα εισπράξουν από αυτή την διαδικασία τα δημόσια ταμεία. Πράγματι, τα 246 εκατ. ευρώ δεν είναι αμελητέο ποσό στις ημέρες μας. Ωστόσο, αυτό ακριβώς το ποσό, έρχεται να ακυρώσει σε μεγάλο βαθμό τα κυβερνητικά επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται ως τώρα για να δικαιολογηθεί ο περιορισμός των αδειών σε τέσσερεις (βιωσιμότητα ενός σταθμού).
Σύμφωνα με τον Τσίπρα, τον Παππά και μια σειρά ακόμα από κυβερνητικά στελέχη, η διαφημιστική αγορά αντέχει αυτή την στιγμή 4 κανάλια. Και αυτό γιατί κινείται γύρω στα 200 εκατ. τον χρόνο. Πενήντα εκατ. για το καθένα. Η απλή (αλλά αυθαίρετη) αριθμητική πράξη της διαίρεσης, ήταν το βασικό κυβερνητικό επιχείρημα. Οι καναλάρχες που κέρδισαν από μια άδεια θα δώσουν (μέσα σε ένα χρόνο) από 43,6 έως 75,9 εκατ. ευρώ για κάθε άδεια. Αυτό σημαίνει πως κάθε ένας από αυτούς (και ιδιαίτερα αυτοί που δεν είχαν ήδη κανάλι) θα δαπανήσει πολλαπλάσια του κόστους της άδειας ποσά, για να καλύψουν και το κόστος της κάθε άδειας και το κόστος των αναγκαίων εγκαταστάσεων και εξοπλισμού για να λειτουργήσει ένα κανάλι. Τα ποσά αυτά αθροιστικά, ξεπερνούν κατά πολύ τα 50 εκατ. διαφήμισης που σύμφωνα με την κυβέρνηση μπορούν να έχουν κάθε χρόνο ως έσοδα.
Με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση αναρωτιόταν γιατί ένας μιντιάρχης επιδιώκει να έχει ένα κανάλι όταν αυτό δεν είναι κερδοφόρο αλλά παθητικό, τώρα θα πρέπει να απαντήσει πως ένας καναλάρχης με ετήσια έσοδα 50 εκατ. (με δικούς της υπολογισμούς), θα καλύψει το πολλαπλάσιο κόστος αγοράς άδειας, εξοπλισμού και λειτουργίας. Γιατί δηλαδή ουσιαστικά με τον τρόπο αδειοδότησης πριμοδότησε ισχυρούς επιχειρηματίες να αποκτήσουν ένα κανάλι το οποίο για τα πρώτα χρόνια τουλάχιστον, δεν θα είναι όχι κερδοφόρο, αλλά ούτε καν θα έχει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό; Γιατί θα βάζουν από την τσέπη τους τόσο πολλά χρήματα;
Η νέα τάξη στο τηλεοπτικό τοπίο, προκαλεί εντύπωση. Άνθρωποι με μακρά θητεία στον χώρο ή ισχυρά πορτοφόλια, έμειναν εκτός (Ψυχάρης, Μπόμπολας, Βαρδινογιάννης). Νέοι παίκτες με εξίσου μεγάλη οικονομική επιφάνεια ή μικρότερη θητεία στον Μιντιακό χώρο, μπαίνουν στο παιχνίδι της ιδιωτικής τηλεόρασης και ειδικότερα της ενημέρωσης που ενδιαφέρει κυρίως (Μαρινάκης, Καλογρίτσας). Αυτό, αποτελεί μια θεαματική αλλαγή στα μεταπολιτευτικά δεδομένα. Ωστόσο, αποτελεί αλλαγή προσώπων και όχι ουσίας. Κανένας δεν μας διαβεβαιώνει πως η παρεχόμενη πληροφόρηση από τους νέους τηλεοπτικούς παίκτες, θα είναι καλύτερη (με αντικειμενικούς όρους τήρησης της δεοντολογίας, της πολυφωνίας κ.ο.κ.), από την υπάρχουσα. Και η ευθύνη γι’ αυτό, βαραίνει αποκλειστικά την κυβέρνηση που ως μοναδικό κριτήριο για μια άδεια, έβαλε την οικονομική προσφορά. Δεν έβαλε καμία ασφαλιστική δικλείδα διαφορετικού είδους που αφορά στην ποιότητα της παρεχόμενης ενημέρωσης.
Το δεύτερο -αλλά όχι μικρότερης- σημασίας παρεπόμενο της διαδικασίας, είναι η απώλεια εκατοντάδων ή χιλιάδων θέσεων εργασίας που υπάρχουν σήμερα. Για την κυβέρνηση, μπορεί αυτό να αποτελεί κάτι σαν μια παράπλευρη απώλεια (κάπως έτσι το βλέπει), αλλά για τις οικογένειες αυτών των ανθρώπων είναι κάτι παραπάνω από σοβαρό. Το θέμα μάλιστα, αποκτά μια ευρύτερη σημασία αφού η ασφυκτική πίεση στην συγκεκριμένη αγορά εργασίας που ήδη βρίσκεται σε οριακό σημείο, θα πιέσει και όσους εξακολουθούν να έχουν ή θα αποκτήσουν μια θέση εργασίας. Το ύψος των αμοιβών θα είναι εξαιρετικά χαμηλό και οι συνθήκες απασχόλησης ιδιαίτερα δύσκολες. Ειδικά στον χώρο της δημοσιογραφίας, κάτι τέτοιο σημαίνει και σημαντικό περιορισμό της ελευθερίας με την οποία κάποιος κάνει την δουλειά του.
Το τρίτο αποτέλεσμα της διαδικασίας είναι πως οι πολίτες αποδέκτες των τηλεοπτικών προϊόντων, θα έχουν θεαματικά μικρότερες επιλογές. Ειδήσεις και πληροφόρηση από τέσσερα (έναντι εννέα) τηλεοπτικούς σταθμούς. Αυτό, αντικειμενικά αποτελεί περιορισμό και της πολυφωνίας.
Το τέταρτο τεράστιο πρόβλημα που προκύπτει από αυτή την διαδικασία, είναι το αποτέλεσμα που θα επιφέρει το κλείσιμο ήδη λειτουργούντων τηλεοπτικών σταθμών. Και το θέμα δεν αφορά μόνο την προαναφερόμενη απώλεια θέσεων εργασίας, αλλά και απώλεια πολλών εκατομμυρίων ευρώ με τα οποία έχουν δανειστεί τα κανάλια. Μόνο το Μέγκα, υπολογίζεται ότι έχει δάνεια περίπου 90 εκατ. ευρώ, κάποιοι θεωρούν ότι είναι πολύ περισσότερα. Το ερώτημα που προκύπτει είναι: ποιος θα πληρώσει αυτά τα ποσά εφόσον κλείσει το κανάλι ή τα υπόλοιπα κανάλια; Η πιθανότατη απάντηση είναι πως θα τα πληρώσουμε όλοι εμείς οι φορολογούμενοι. Και ενδεχομένως από αυτή μόνο την παράμετρο, να ακυρωθεί το όφελος από την καταβολή του τιμήματος για τις άδειες...
