Είναι άραγε αφέλειες τα του Μουζέλη;

Όταν ένας αποδεδειγμένα σοβαρός κοινωνικός επιστήμονας αντιμετωπίζει την πολιτική επικαιρότητα με αφελή σκέψη, δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν: Είτε κάτι σημαντικό έχασε από την επιστημονική επάρκειά του, είτε βρίσκεται σε αμηχανία επειδή δεν θέλει να ομολογήσει μια αυθαίρετα υποκειμενική προτίμηση που ξέρει ότι δεν στηρίζεται σε γερά τεκμηριωμένες βάσεις. Αυτό σκέφτηκα διαβάζοντας αφενός το κείμενο του Νίκου Μουζέλη που δημοσιεύθηκε στο Κυριακάτικο Βήμα (9 Οκτωβρίου) και αφετέρου την απολογητική επιστολή του προς τους πρώην συντρόφους του της Ομάδας των 58+ στην οποία ανήκε και η αφεντιά μου. Είμαι βέβαιος ότι από την επιστημοσύνη του ο Μουζέλης δεν έχει χάσει το παραμικρό κρίνοντας από τις πρόσφατες εργασίες του. Επομένως, η αφέλεια των δύο παραπάνω κειμένων του απλώς μας λέει ότι για λόγους άλλους, καθαρά υποκειμενικούς και κατά τούτο ανεξερεύνητους, αποφάσισε ότι πρέπει να υποστηρίξει το «πείραμα» ΣΥΡΙΖΑ ενάντια στην καθολική αντίθεση των πρώην ομοϊδεατών του. Εδώ, επομένως, δεν μου απομένει παρά να αποδείξω ότι οι απόψεις του επί του προκειμένου είναι αφελείς. Στην αφέλεια του Μουζέλη οφείλουμε να απαντήσουμε, όχι επειδή έχουμε όρεξη για μια άγονη προσωπική αντιπαράθεση, αλλά επειδή το ειδικό βάρος του Μ. ως δημόσιου διανοούμενου μπορεί να επηρεάσει κάποιον σημαντικό αριθμό συμπολιτών μας που προσεγγίζουν τα γραφόμενά του με εύλογη καλή πίστη.

Ο Μουζέλης προσπάθησε να δικαιολογήσει την δική του μεταπολίτευση ως απόρροια της διαπίστωσής του ότι ο ΣΥΡΙΖΑ όχι απλώς βαίνει, αλλά ήδη έχει κατακτήσει την στενή του συγγένεια με την σοσιαλδημοκρατία. Τίποτα πιο λάθος και τίποτα πιο ψέμα από τη θέση αυτή. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν και παραμένει ριζοσπαστικό εθνικολαϊκιστικό κόμμα με αριστερή λεοντή. Τα δεδομένα ομιλούν αφ’ εαυτών και ιδού πώς.

Ο Μ. αντιπαραθέτει σε θεωρητικό επίπεδο τις πολιτικές ατζέντες της σοσιαλδημοκρατίας και των μορφωμάτων που αποκαλεί ριζοσπαστική αριστερά στην Ευρώπη, για να συνάγει το συμπέρασμα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα δεν έχει μεγάλες διαφορές από την σοσιαλδημοκρατία γενικά. Για να συτηρίξει το συμπέρασμά του παίρνει ως δεδομένο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα. Δεν προσέχει και έτσι πέφτει στο κλασσικό λογικό σφάλμα να θεωρεί ως δεδομένο το αποδεικτέο. Με λίγα λόγια αναλυτικός αχταρμάς: Υποθέτει ότι μπορεί να συνάγει συμπεράσματα για τον ΣΥΡΙΖΑ εδώ με επιχειρήματα που αναφέρονται στην ριζοσπαστική αριστερά εκεί και γενικά. Αγνοεί το πραγματικό γεγονός ότι ΣΥΡΙΖΑ εδώ συνεργάζεται για να κυβερνήσει με τους ΑΝΕΛ, που κατ’ αναλογία μοιάζει σαν ο Μπαντιού να σχημάτιζε κυβέρνηση με την Λεπέν, για παράδειγμα στην Γαλλία. Και μόνη αυτή η εικόνα εξουδετερώνει την εξομοίωση του ΣΥΡΙΖΑ με την ριζοσπαστική αριστερά, πολύ δε περισσότερο με την σοσιαλδημοκρατία και αναδείχνει την πραγματική ιδεολογική και πολιτική του ταυτότητα: Είναι κόμμα του εθνικολαϊκισμού που ως τέχνασμα επικοινωνιακό και μόνο χρησιμοποιεί την συγγένειά του με την ευρωπαϊκή ριζοσπαστική αριστερά. Άλλωστε, τι πολιτικές οργανικές συνεργασίες έχει με αυτή που να είναι ισοδύναμες και αντίστοιχες με την πολιτική συνεργασία με τους ΑΝΕΛ για συγκυβέρνηση; Εκεί λόγια, εδώ πράξη. Η μόνη επιδεικτική επιδίωξή του είναι να εμφανίζεται ως παρατηρητής του ευρωπαϊκού σοσιαλιστικού κόμματος, παρόλο που ανήκει στην ομάδα της ευρωπαϊκής αριστεράς στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Στην καλλίτερη των περιπτώσεων, η όλη εικόνα μάλλον ως τυχοδιωκτική αριστερά συστήνει τον ΣΥΡΙΖΑ παρά ριζοσπαστική.

Η τοποθέτηση, εξ άλλου, του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στις βασικές παραδοχές της σοσιαλδημοκρατίας είναι απλώς εικονική όπως αποδεικνύει περίτρανα η πολιτική πρακτική του. Πρώτο και σημαντικότερο, ως προς την παραδοχή της αστικής δημοκρατίας: Μεγαλύτερη προδοσία των αρχών της αστικής δημοκρατίας δεν έχει σημειωθεί τουλάχιστο στην Ελλάδα, από τον τρόπο που αναρριχήθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ κατέλαβε την εξουσία με πλαστοπροσωπία που σημαίνει ότι παραβίασε τον βασικό κανόνα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας που είναι η παρρησία και συνέπεια πολιτικής ατζέντας με την οποία αντικρίζει το εκλογικό σώμα. Η περίφημη κωλοτούμπα αποτελεί μνημείο πολιτικής απάτης που συνεχίζεται με την γελοία διγλωσσία βασικών στελεχών του σε σχέση με την πολιτική πρακτική τους που εφαρμόζει ένα αυστηρά νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα οικονομικής ανάταξης κλαίγοντας. Το εφαρμόζουμε, λένε, για να έχουμε την εξουσία να το καταργήσουμε στη συνέχεια. Φαντάζομαι, ότι η θέση αυτή θα αποθησαυριστεί στην εγκυκλοπαίδεια Λαρούς ως παράδειγμα πολιτικού τυχοδιωκτισμού. Τι σχέση μπορεί να έχει αυτή η πολιτική στρατηγική εξουσίας με το ήθος της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας που εκφράστηκε από τους γνωστούς και ιστορικούς ήδη κολοσσούς πολιτικού ήθους;

Και πάμε τώρα στις πολιτικές που ασκεί ο ΣΥΡΙΖΑ και που ο Μουζέλης θέλησε με λογικό τέχνασμα να μας εμφανίσει ως τουλάχιστο συγγενείς με την σοσιαλδημοκρατική ιδεολογική και πολιτική ατζέντα.

Όπου δεν του βγαίνει, λόγω μνημονιακών υποχρεώσεων που συνεχώς αναλαμβάνει, εφαρμόζει πιστά νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Ιδιωτικοποιεί το σύνολο του χρηματοπιστωτικού συστήματος, κι ας ψιθυρίζει ανάμεσα στα δόντια του ότι με χρόνους και καιρούς θα κατασκευάζει το δικό του παράλληλο σύστημα. Η πρώτη και μοναδική τέτοια απόπειρα κατέληξε στο φιάσκο της Τράπεζας Αττικής. Η συμπεριφορά του είναι γνήσια συμπεριφορά τυχοδιώκτη που έχει το θράσος να δηλώνει ότι φιλάει τώρα χέρι του καταπιεστή του μέχρι να έλθει η ώρα που θα μπορεί να το δαγκώσει. Σάμπως οι θεσμοί δεν έχουν του λόγου γνώση για να διασφαλίσουν τα χρήματα των πολιτών τους που δανείζουν για να σωθεί ο ελληνικός λαός από τα χειρότερα και όχι για να κρατιέται ο Τσίπρας στην εξουσία. Τι σχέση έχουν όλα αυτά με την σοσιαλδημοκρατία; Μόνο ο στοχαστικός κύριος Μουζέλης μπορεί να μας εξηγήσει.

Στις μόνες δομικές αλλαγές στις οποίες δείχνει συνεπή επιμονή ο ΣΥΡΙΖΑ κάτω από το πέπλο υποταγής στον νεοφιλελευθερισμό με το οποίο έχει σκεπάσει τη γύμνια του, είναι η άλωση βασικών θεσμών της δημοκρατίας κατά το πρότυπο των εθνικολαϊκιστικών καθεστώτων της Νότιας Αμερικής και της Τουρκίας και με τρόπους που θυμίζουν ήδη ανάλογες εξελίξεις του Μεσοπολέμου στην Γερμανία και την Ιταλία κυρίως. Δεν είναι δύσκολο να θυμηθούμε τις βασικές αυτές εκτροπές: Στη δικαιοσύνη ανεβάζει συντεχνιακούς συνδικαλιστές στην κορυφή και στη συνέχεια τους εξαγοράζει με ταξίματα που μόνο ο Ερντογκάν θα μπορούσε να φανταστεί. Ήδη έχει προκαλέσει βαθιά κρίση στη Δικαιοσύνη που σφαδάζει κάτω από την ισχυρή παρέμβαση χεριών που άλλοτε είχαν χειριστεί τους μαύρους διαδρόμους των μυστικών υπηρεσιών. Έχει αυτό κάποια σχέση με την σοσιαλδημοκρατία; Αλλά και στο ευαίσθητο πεδίο της Εκπαίδευσης, η σφραγίδα του ριζοσπαστικού λαϊκισμού αφήνει ήδη το σήμα της με την μορφή της μετριοκρατίας, της ήσσονος προσπάθειας και του προσεταιρισμού των συντεχνιών αντί της προώθησης της ποιότητας τους εκπαιδευτικού συστήματος. Και το χειρότερο είναι ότι αναδεικνύει ήδη ακόμη και θεωρία «κοινοτιστικής συγκρότησης και οργάνωσης» ολόκληρου του εκπαιδευτικού συστήματος για να το καταντήσει χάος όπως το αντίστοιχο, δυστυχώς μακροχρόνιο πείραμα στην τριτοβάθμια απέδειξε. ‘Όλα αυτά τι σχέση έχουν με την σοσιαλδημοκρατία;

Τον ριζοσπαστικό εθνικολαϊκισμό του αναδεικνύει καθημερινά ως θλιβερό υποκατάστατο της απαιτούμενης για το συμφέρον των πολιτών, ανάταξης των κοινωνικών υποδομών: Στην Υγεία έχει αναθέσει σε ένα Πολάκη να σκανδαλολογεί χυδαία αντί να φροντίζει να επαρκούν οι γιατροί και οι υποδομές για την εξυπηρέτηση των πολιτών που έχουν την ανάγκη τους. Στον ασφαλιστικό τομέα έχει αφήσει έναν Κατρούγκαλο να χειρίζεται ως απλός λογιστής την κατάρρευση του συστήματος χωρίς την παραμικρή ευρηματική λύση των χρόνιων προβλημάτων του. Λες και είναι μοιραία αναπόφευκτη η φτωχοποίηση των ασφαλισμένων. Στον τομέα της Ασφάλειας των πολιτών, περισσότερο φροντίζει να μη δυσαρεστήσει τους αναρχοαυτόνομους που εκπροσωπούνται από ισχυρά στελέχη στο εσωτερικό του κόμματος, παρά να τιμωρήσει αυτούς που καθημερινά καταστρέφουν περιουσίες τους ελληνικού λαού και δέρνουν ανώτατους αξιωματικούς της Αστυνομίας. Τι σχέση έχουν όλα αυτά με την σοσιαλδημοκρατία;

Καταλαβαίνω την δυσκολία του φίλου Νίκου Μουζέλη να εξηγήσει αυτές τις πραγματικές σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ με τα σοσιαλδημοκρατικά προτάγματα και δυστυχώς βρίσκω πονηρή τη προσπάθειά του να τα ξεπεράσει με την θεωρητικολογία «γενικά περί σοσιαλδημοκρατίας και αριστεράς». Αυτό το φτηνό τέχνασμα του προσφέρει μια εύκολη δικαιολογία για την πολιτική του μετάσταση, που προφανώς άλλους λόγους εξυπηρετεί. Αλλά δεν πιάνει. Οι συμπολίτες του σοσιαλδημοκράτες δεν είναι ανόητοι. Έχουν κι αυτοί την κρίση τους, παρά τα λάθη που δείχνουν να επαναλαμβάνουν συνεχώς το τελευταίο διάστημα. Το ότι μπορούν να καταλάβουν εύκολα το αναλυτικό τέχνασμα του Μ. είναι ίσως μια καλή είδηση, ότι θα έχουν και την ικανότητα να διορθώσουν επιτέλους και τα λάθη των ημερών αυτών.