Η κρίση δεν πήγε χαμένη – ας μην αφεθεί να πάει τώρα…

Μέσα στον θόρυβο και στη σύγχυση των ημερών ξεχωρίζω δύο τοποθετήσεις, με τις εναγώνιες συστάσεις που τις συνόδευσαν.

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γ. Στουρνάρας, σημείωσε την πρόοδο που έχει γίνει και η οποία ενισχύει τις προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας και οριστικής εξόδου από την κρίση, εκτίμησε ότι αυτό είναι χρήσιμο και δη επιτακτικό σε μια περίοδο έντονων εξωτερικών κλυδωνισμών και ενδεχόμενων κινδύνων και τόνισε ότι «η πρόοδος δεν πρέπει να ανακοπεί επ’ ουδενί λόγω».

Δύο ημέρες νωρίτερα, από τις Βρυξέλλες ο πρόεδρος του ΣΕΒ, κ. Θ. Φέσσας, εκτιμούσε ότι «τώρα εμφανίζονται τα πρώτα δείγματα επιστροφής σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης» και υπογράμμιζε ότι «πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί ένας νέος κύκλος πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας, που θα είναι καταστροφικός για την οικονομία, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες».

Ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω...

Η σύνεση είναι ένα αγαθό που αρκετές φορές στην ιστορία τείνει να σπανίζει, τότε ακριβώς, όταν είναι περισσότερο αναγκαίο. Αυτό συνέβη αρκετές φορές μετά το 2007. Για να αποδώσουν καρπούς οι θυσίες του ελληνικού λαού, πρέπει να μην επιβεβαιωθεί η ίδια έλλειψη σήμερα, που η οικονομία είναι στο πιο κρίσιμο σημείο της τελευταίας εξαετίας. Ωστε να αποδώσουν οι διαρθρωτικές αλλαγές που έχουν επέλθει και να μην πάνε στράφι οι κόποι και οι οδύνες του ελληνικού λαού.

Οι διαρθρωτικές αλλαγές είναι εμφανείς. Η φούσκα του ευρύτερου κρατικού τομέα έσπασε, η απασχόληση σε αυτόν μειώθηκε κατά περίπου 30%, οι δαπάνες έχουν συγκρατηθεί σημαντικά - με τη πιο σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή που έχει γίνει στην Ευρώπη. Η φούσκα των επιχειρήσεων που ήταν βιτρίνες, έξω από κάθε αλυσίδα παραγωγής, έσπασε (με αιματηρό τρόπο...), αφού έσπασε και η φούσκα της μη διατηρήσιμης κατανάλωσης με δανεικά. Οσον αφορά την εργασία, η ανταγωνιστικότητα (με οδοστρωτήρα την ανεργία...) έχει αποκατασταθεί πλήρως. Τέλος, το μερίδιο των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, από 19% του ΑΕΠ το 2009 αυξήθηκε στο 32% πέρυσι.

Η κρίση σαρώνει το παρωχημένο πρότυπο του παρασιτισμού.

Μέσα από τα ερείπια, αναδύεται ένα νέο εξωστρεφές οικονομικό πρότυπο, με στέρεο θεμέλιο τα διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες. Αυτή είναι η πιο σημαντική διαρθρωτική αλλαγή στην ελληνική οικονομία. Το 2009 το μερίδιο των μη εμπορεύσιμων δραστηριοτήτων ήταν 51% στη συνολική προστιθέμενη αξία και 55% στην απασχόληση. Μέσα στην κρίση, τα χρόνια 2010-2015, η τάση αναστρέφεται. Το μέγεθος του τομέα των εμπορεύσιμων δραστηριοτήτων στην ιδιωτική οικονομία αυξήθηκε 12% σε όγκο, κατά 24% σε ονομαστικές τιμές και κατά 8% στην απασχόληση.

Εχουν γίνει θεμελιώδεις αλλαγές. Δεν πρέπει να αφεθούν να πάνε χαμένες. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο να αξιοποιηθεί η θετική συγκυρία που αποτυπώνεται σε πολλά και σημαντικά οικονομικά μεγέθη. Οπως, πλέον, γίνεται ευρύτερα παραδεκτό, η οικονομία δείχνει ισχυρά σημεία αντίστασης – βεβαίως, στα γνωστά χαμηλά επίπεδα.

Το ΑΕΠ, μετά την κατακρήμνιση κατά 25%, ανακάμπτει από το β΄ εξάμηνο του 2015 και θα κλείσει με ανεπαίσθητη πλην θετική μεταβολή 0,2% φέτος. Η (χαμηλή...) παραγωγή της μεταποίησης αυξήθηκε 4,8% στο δεκάμηνο. Οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν 11,9% το α΄ εξάμηνο και 8,3% το γ΄ τρίμηνο. Παρότι εξαιρετικά ασθενικές, οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκαν 2,9% το α΄ εξάμηνο και 14,8% το γ΄ τρίμηνο. Η απασχόληση αυξήθηκε πέρυσι 2,1% και επίσης 2,1% το εννεάμηνο φέτος. Βεβαίως, στο μεγάλο μέρος της με ελαστικές μορφές εργασίας (που θεσμοθετήθηκαν το 2012). Ωστόσο, εξαιτίας της αύξησής της και της σταθεροποίησης του μέσου μισθού, η αμοιβή της μισθωτής εργασίας αυξήθηκε 1,6% πέρυσι και 4,3% το α΄ εξάμηνο φέτος.

Αυτά «λένε» οι ψυχροί αριθμοί.

Για να μην πεταχθούν στα σκουπίδια όσα με αίμα έχουν επιτευχθεί, λοιπόν, χρειάζεται εθνική συνεννόηση, κατ’ αρχάς στον αγώνα για το κλείσιμο της τρέχουσας αξιολόγησης. Είναι δυστύχημα ότι, ειδικά τέτοιες ώρες, η αξιωματική αντιπολίτευση επιλέγει να καθυβρίζει τον πρωθυπουργό ως «ανέντιμο και επικίνδυνο» και, μονότονα, εν μέσω της θύελλας που προκαλεί η τιτανομαχία ευρωπαϊκών θεσμών-Σόιμπλε-ΔΝΤ, να απαγγέλλει συνθήματα για εκλογές εδώ και τώρα. Οπως είναι επίσης αποθαρρυντικό η κυβέρνηση να θέτει την ασφαλή πορεία της χώρας σε κίνδυνο, δίνοντας αφορμές σε όσους περιμένουν στη γωνία, με μη αναγκαίες «μαγκιές».

Χρειάζονται συνεννόηση, σύνεση και σταθερή γραμμή πλεύσης: Να κάνουμε ό,τι πρέπει για τις μεταρρυθμίσεις και τη μεγέθυνση της οικονομίας – αυτή είναι η δική μας υποχρέωση. Και να ζητήσουμε από όλους τους εταίρους (ΔΝΤ-ευρωπαϊκοί θεσμοί-Γερμανία) να σεβαστούν και εκείνοι την υποχρέωση που έχουν αναλάβει: Να κάνουν και αυτοί όλα όσα πρέπει, για να μη μας εμποδίσουν να βγούμε στις αγορές. Ωστε να πάψουμε να δανειζόμαστε από τους πολίτες τους.