ΣΥΝ: Ανανέωση στην πράξη, οριζοντίως και καθέτως

Ο Συνασπισμός παραμένει καθηλωμένος εδώ και χρόνια σ’ ένα ποσοστό λίγο πάνω ή λίγο κάτω από το όριο της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης. Μολονότι απευθύνεται σ’ όλη την κοινωνία, μόνο δύο - τρεις στους εκατό ψηφοφόρους τον τιμούν στις κάλπες. Γιατί αυτό; Γιατί προφανώς το προϊόν δεν πουλάει. Και όταν το προϊόν δεν πουλάει ή αποχαιρετάς τη λιγοστή σου πελατεία και κλείνεις το ούτε καν γωνιακό μαγαζάκι σου ή προσπαθείς να βελτιώσεις το στοκ ώστε να προσελκύσεις νέους πελάτες.

Όταν, λοιπόν, αποτελείς ένα κόμμα του 3% (μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας), ή θα πάρεις ρίσκα και θα καταβάλεις κάθε προσπάθεια προκειμένου να αποκολληθείς από τα αβαθή ή θα περιμένεις να επέλθει το μοιραίο. Η πρώτη εκδοχή είναι προτιμότερη. Στο κάτω - κάτω δεν έχεις να χάσεις τίποτε εκτός από τις αλυσίδες σκουριασμένων βεβαιοτήτων. Παρά την αλλαγή της ηγεσίας και της δυναμικής που για ένα διάστημα διαγράφτηκε στον ορίζοντα, η παθογένεια του Συνασπισμού συνεχίζει να αποδεικνύεται και σήμερα ισχυρή και (ενδεχομένως) ανίατη:

Ο ΣΥΝ, λες και διαθέτει την πολυτέλεια του ασφαλούς ποσοστού, αντί να οργανωθεί σαν κόμμα και να βγει δυναμικά στην κοινωνία με προτάσεις ριζοσπαστικές και σύγχρονες, ξοδεύεται σε εσωκομματικές σκιαμαχίες, τακτικές και στρατηγικές, σκορπίζεται σε πλειοψηφίες και μειοψηφίες, περιορίζεται στο να καταγγέλλει τα πάντα, θεωρητικολογεί, κοντολογίς ομφαλοσκοπεί ατερμόνως. Για τον ΣΥΝ η άρνηση συχνά είναι θέση. Έτσι που όταν έχει μια θέση την αρνείται, για να ξεκινήσει πάλι από μια άρνηση (βλ. ευρωπαϊκά θέματα, Μάαστριχτ κ.λπ.).

Ως η μεγαλύτερη δύναμη στον χώρο της ανανεωτικής αριστεράς, οφείλει να απαντήσει στα εξής κεφαλαιώδη ερωτήματα: Θέλει να είναι ένα ασήμαντο μέρος του συστήματος με ημερομηνία λήξης; Μπορεί να εκφράσει την αριστερά του 21ου αιώνα σε καιρούς συντηρητικούς, σε μια κοινωνία συντηρητική όπως η ελληνική; Είναι σε θέση να αναθεωρήσει παγιωμένες αντιλήψεις, την μπαγιατίλα του λενινισμού και τα καλιαρντά για το ποιο "Κ" υπήρξε καλό και ποιο κακό και να γίνει φορέας του νέου και του διαφορετικού, του αντισυμβατικού και του ανατρεπτικού, του καινοτόμου και του πρωτότυπου (σκεφτείτε μόνο τι πέτυχαν οι Γερμανοί Πράσινοι στον καιρό τους); Να δρομολογήσει διαδικασίες γνήσιας -και όχι επίπλαστης- ανανέωσης, όπως κάνουν απαξάπαντα τα κόμματα σε όλα τα μήκη και πλάτη της Ευρώπης ανεξαρτήτως χρώματος και να δώσει τέλος στην αποπνικτική μιζέρια της γραφειοκρατίας; Να αναδείξει νέα πρόσωπα που δεν θα αναλύουν το σήμερα με τα ιδεολογικά εργαλεία του 1850, που δεν θα εκφέρουν τον "προκάτ" λόγο του επαγγελματία σφουγγοκωλάριου;

Ορισμένοι, μεταξύ αυτών ο Αλ. Αλαβάνος, έχουν ευτυχώς κατανοήσει ότι είναι εγκληματικό να μην προσεγγίζεται, να χαρίζεται κυριολεκτικά, στα μονολιθικά ΛΑΟΣ και ΚΚΕ και τον δικομματισμό μια ολόκληρη γενιά νέων που δεν έχουν στο βιογραφικό τους Πολυτεχνεία, παράσημα, εξορίες, φυλακή, Ρήγα, που όμως είναι εδώ, που πλήττεται από τα δεινά του νεοφιλελευθερισμού και παλεύει κάθε μέρα για να τα φέρει βόλτα. Πώς όμως να γίνει ελκυστικός ο ΣΥΝ σ’ αυτό το τεράστιο κεφάλαιο, όταν ταλανίζεται από ιδεολογικές διαμάχες, απότοκες ανοιχτών λογαριασμών τεσσαρακονταετίας; Πώς να μεταλαμπαδευτούν τα μηνύματα στις μάζες, πώς να τις μπολιάσει με ελπίδα, όταν ακόμη αναζητεί το ιδεολογικοπολιτικό του στίγμα, όταν δεν έχει αποφασίσει ποιο ρόλο επιθυμεί να διαδραματίσει στην Ελλάδα και την Ευρώπη του 2006;

Να τι θα μπορούσε να κάνει ενδεικτικά, οργανωμένα και όχι αποσπασματικά όπως σήμερα, με την προϋπόθεση ότι θα βάλουν όλοι ένα χέρι και όχι το εκάστοτε μισό κόμμα: \1.\ Να "σηκώσει" θέματα που δεν συζητιούνται στα κανάλια ή περνούν στα ψιλά των εφημερίδων της φαιδράς πορτοκαλέας (π.χ. δικαιώματα και αναγνώριση μειονοτήτων, μετανάστες, άσυλο, μιλιταρισμός, εθνικισμός, εναλλακτική θητεία, αστυνομοκρατία, δικαιώματα ομοφυλοφίλων, αδέσποτα κ.ά.). \2.\ Να συμπεριλάβει στην ατζέντα ζητήματα πάνω στα οποία θα μπορούσε να συνάψει συμμαχίες για κοινές δράσεις π.χ. στο Μακεδονικό (από τους "συνήθεις ύποπτους" μέχρι τον Γεωργιάδη της Ν.Δ.), στο Εκκλησιαστικό επί των προτάσεων της ΕΕΔΑ (από τον… Κολοζώφ μέχρι τον Βαρβιτσιώτη), στο θέμα των σχολικών και στρατιωτικών παρελάσεων, της ακροδεξιάς κ.λπ. \3.\ Να πολλαπλασιαστούν οι ακτιβίστικες δράσεις με μπροστάρη τη νεολαία (βλ. Greenpeace και τι πέτυχε), π.χ. να μοιράζονται βιβλία τα Χριστούγεννα στον δρόμο, να γίνονται εξορμήσεις κατά των κυριακάτικων μισαλλόδοξων κηρυγμάτων του Χριστόδουλου, να σχεδιαστούν δυναμικές "επισκέψεις" σε προγράμματα τύπου Big Brother και Ζούγκλα (αν και από τα έδρανα των ενόρκων του Μάκη ποτέ δεν έλειψαν οι εκπρόσωποι του ΣΥΝ), να πρωτοστατήσει ο ΣΥΝ στη δημιουργία ενός Παρατηρητηρίου Ρατσισμού και Ξενοφοβίας, να οργανώνονται χάπενινγκς σαν αυτό του Ελλ. Φόρουμ για τον αγώνα Ελλάδας - Αλβανίας (αλήθεια, το κίνημα των οικολόγων degonfleurs στο Παρίσι το γνωρίζουμε εδώ -ομάδες κρούσης που ξεφουσκώνουν τα λάστιχα των τεράστιων αντιοικολογικών τζιπ χωρίς να προκαλούν φθορές;) κ.λπ. \4.\ Να δώσει μεγαλύτερη έμφαση σε θέματα του "χώρου" μας: προστασία καταναλωτών, περιβάλλον, ποιότητα ζωής, ελεύθεροι χώροι κ.ά. Ο Συνασπισμός έχει μέλλον μόνο αν υπερβεί τον εαυτό του και εμπνεύσει τον κόσμο όπως στον καιρό τους οι Λαμπράκηδες.

Εκ των ων ουκ άνευ οι ρήξεις

Υποστηρίζω ότι το 3% επιτρέπει, αν δεν επιβάλλει, "προωθημένες" θέσεις: Έτσι το κόμμα θα μπορούσε να στείλει την επόμενη φορά στη Βουλή νέους ανθρώπους, διότι στην τρέχουσα θητεία ο ΣΥΡΙΖΑ εκπροσωπείται αποκλειστικά από (πανάξιους) συντρόφους που ο νεότερος γεννήθηκε μέσα στον Εμφύλιο. Κάποιος άλλος θα υποστήριζε να πάνε γυναίκες. Γιατί όχι; Θα μπορούσαν επίσης οι βουλευτές του να αφήσουν τις γραβάτες και τα ταγιέρ στο σπίτι. Υπάρχουν πολλά που μπορούν ακόμη να γίνουν ώστε ο διαφορετικός, ποιοτικός λόγος της αριστεράς να συναντηθεί με τον κόσμο των κινημάτων, της αντικομφορμιστικής αριστεράς του Σιάτλ, της Γένοβας, της Πράγας, του Πόρτο Αλέγκρε. Κι ας χλευάζει η Πανδώρα του "Βήματος" τον ξεκάλτσωτο και χωρίς γραβάτα πρόεδρο του ΣΥΝ. Ακόμη κι αν φαίνονται τολμηρές, ανέφικτες ή αφελείς οι παραπάνω προτάσεις, απορριπτέες από κάποιους "ορθόδοξους" ως πειραματισμοί, θα παραθέσω απλά το παράδειγμα του Ε. Καλτενέγκερ, εν ενεργεία βουλευτή του Αυστριακού Κ.Κ. στο κρατίδιο της Στυρίας.

Μολονότι το ΑΚΚ στην αυστριακή επικράτεια συνιστά αμελητέα δύναμη κάτω του 1%, στο Γκρατς ο κύριος Καλτενέγκερ, επονομαζόμενος και "Ρομπέν των Φτωχών", κατάφερε να μαζέψει το εξωπραγματικό για το κόμμα του 25% των ψήφων, υλοποιώντας μία (1) δέσμευση: Αποταμιεύει από το 1999 ένα ποσό από τη βουλευτική του αποζημίωση σε ένα αποθεματικό, ώστε να βοηθάει συμπολίτες του σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης σύμφωνα με τις δυνατότητές του, από αγορές φαρμάκων έως τοποθετήσεις θερμοσιφώνων. Οι πολίτες από την πλευρά τους εξετίμησαν την εν λόγω πρωτοβουλία και στην κάλπη -αδιαφορώντας για το αν το μέτρο λοιδορείται ως λαϊκίστικο, σοσιαλδημοκρατικό κ.ο.κ. (Εδώ, ακόμη και η πρόταση νόμου Δραγασάκη για το Εγγυημένο Εισόδημα κατηγορήθηκε από ορισμένους κομματικούς ως φιλανθρωπία και πρόταση που δεν θα την εκπονούσε ούτε το ΠΑΣΟΚ)!!!

S.O.S

Όλα αυτά προϋποθέτουν ότι ο / η καθένας / μια μέσα στην Κουμουνδούρου θα εκχωρήσει κάτι από το βόλεμα και το όποιο γόητρο της καρέκλας στην Π.Γ., τη Βουλή, την ΚΠΕ κ.λπ., θα αφήσει στο σπίτι του τη νοοτροπία του μικροαφεντικού. Όσο αυτό δεν φαντάζει μπορετό, κάποιοι θα τρίβουν τα χέρια τους με ικανοποίηση. Εσχάτως ήχησαν τα τουφέκια με αφορμή την παγκόσμιας πρωτοτυπίας ακύρωση της υποψηφιότητας του Μιχάλη Παπαγιαννάκη για την Αθήνα και την αντικατάστασή του από τον αγαπητό Αλέξη Τσίπρα. Λίγο έλειψε όλα να μετατραπούν σε στάχτη και μπούρμπερη. Αίφνης ο ΣΥΝ έγινε δύο κόμματα, έγινε ΚΚΕ και ΕΑΡ, Ρεύμα και μειοψηφία, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, έγινε ομοσπονδία και συνομοσπονδία. Η έλλειψη κουλτούρας συνεννόησης, σύνθεσης, καλών προθέσεων βγήκε στον αφρό. Και ο ΣΥΝ για μιαν ακόμη φορά έστρεψε την κάνη κατά πρόσωπο και αναδείχθηκε ιδανικός αυτόχειρας. Ωστόσο, σ’ αυτό το κρίσιμο σταυροδρόμι αποδείχθηκε ex negativo ποιος είναι ο δρόμος. Ακριβώς ο αντίθετος: Η επιστροφή του ορθού λόγου και του διαφωτισμού, η εκ νέου ανακάλυψη της αλληλεγγύης (του πρώτου έρωτα), του διαλόγου και της συνύπαρξης. Όσοι επιμένουν στη λογική των τσιφλικάδων και των ιδεολογικών αντιπαραθέσεων, μπορούν να συνεχίσουν στα καφενεία ή στο Ζάπειο. Η γενιά των τριαντάρηδων, στους οποίους ανήκω, δεν θέλει την ανανεωτική αριστερά καρικατούρα, αλλά τη διεκδικεί σύγχρονη, ανοιχτή, οραματική, ανανεωτική και αδιάλειπτα ανανεούμενη. Τη θέλει κινηματική, οικολογική, φιλευρωπαϊκή, να παλεύει για κοινωνική αλλαγή και μεταρρυθμίσεις οργανωμένα, να αμφισβητεί και να δείχνει τον δρόμο, όχι γραφειοκρατικά, χωρίς θέσφατα και κληρονομημένες αγκυλώσεις, μέσα από τη σύνθεση πλουραλιστικών ρευμάτων. Ελπίζω ότι στην Ελλάδα δεν θα ακολουθήσουμε την αντίστροφη πορεία από εκείνη που επιλέγει η ευρωπαϊκή αριστερά.

Σε αντίθετη περίπτωση ο ΣΥΝ (με ή χωρίς ΣΥΡΙΖΑ), αν δεν έχει ήδη βγάλει τα μάτια του, θα βλέπει εφεξής τη Βουλή με το κυάλι από το απέναντι πεζοδρόμιο της Βασιλίσσης Σοφίας.

* Ο Αποστόλης Στραγαλινός είναι κοινοβουλευτικός συνεργάτης του ΣΥΡΙΖΑ