Καταρρέει το Κατρουγκάλειο θεώρημα
Γιώργος Παππούς, www.iefimerida.gr, Δημοσιευμένο: 2017-02-04
Είναι ίσως η πρώτη φορά που μια ασφαλιστική μεταρρύθμιση (;) κλυδωνίζεται ή μάλλον απειλείται με κατάρρευση πριν καλά- καλά εφαρμοστεί και δέχεται τόση κριτική ακόμα και εκ των έσω.
Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ο πρώην υπουργός Εργασίας δήλωνε περιχαρής ότι το σύστημα... διασώζεται, ότι όλες οι αλλαγές έχουν κοινωνικό πρόσημο κι ότι η μεταρρύθμιση δεν αμφισβητείται ούτε από τους... έξω. Όσοι, δε, εξέφραζαν επιφυλάξεις ή επεσήμαναν τους ορατούς δια γυμνού οφθαλμού κινδύνους, ανακηρύσσονταν... εχθροί της κοινωνίας και ρίχνονταν στο πυρ το εξώτερον.
Τελικά επειδή οι αριθμοί τις περισσότερες φορές λένε την αλήθεια, φτάσαμε στο και 5’ για να ανακαλύψει η κυβέρνηση ότι οι εμπνεύσεις Κατρούγκαλου πάσχουν εκ γενετής και ότι είναι ορατό το ενδεχόμενο να πρέπει να διαχειριστεί πολιτικά ένα Βατερλώ ανάλογο ή και μεγαλύτερο του ΕΝΦΙΑ. Κι αν το πρόβλημα ήταν μόνο η πολιτική διαχείριση των... κατορθωμάτων του πρώην υπουργού Εργασίας, αυτό μάλλον ελάχιστους θα αφορούσε. Το πρόβλημα είναι ότι η αποκαλούμενη μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου απειλεί να σαρώσει ό,τι έχει απομείνει στον ιδιωτικό τομέα, στρώνοντας συν τοις άλλοις το χαλί στο ΔΝΤ που έχει βάλει προ πολλού στην ατζέντα τη μείωση των συντάξεων.
Αφήνοντας κανείς στην άκρη τις καθυστερήσεις και τις ασάφειες, καθώς και τη συμπίεση μέχρι ασφυξίας των μελλοντικών συντάξεων των σημερινών εργαζόμενων, δεν μπορεί παρά να σταθεί στις διατάξεις ή μάλλον στα τερατουργήματα που ρυθμίζουν ή μάλλον απορρυθμίζουν τον ασφαλιστικό βίο των αυταπασχολούμενων. Το βασικό επιχείρημα του πρώην υπουργού και των συνοδοιπόρων του ήταν ότι στα χαμηλά εισοδηματικά κλιμάκια οι εισφορές είναι μικρότερες. Από εκεί και πέρα όμως; Όσοι δηλώνουν ειλικρινώς εισοδήματα 20.000 ή 25.000 ή 30.000 ή 35.000 ευρώ θα πρέπει να τιμωρηθούν και ασφαλιστικά; Πώς και ποιος διασφαλίζει ότι οι επιτηδευματίες δεν θα καταφύγουν στη γκρίζα ζώνη της φοροδιαφυγής προκειμένου να μειώσουν τα εισοδήματα τους που αποτελούν, πλέον, τη βάση υπολογισμού των εισφορών τους; Υπολόγισε κανείς την παράπλευρη απώλεια στο φόρο εισοδήματος και στο ΦΠΑ; Σκέφτηκε κανείς ότι τα εισοδήματα του 2015, που αποτελούν τη βάση υπολογισμού για τα... ραβασάκια του πρώτου εξαμήνου (;) μπορεί να μην έχουν καμία σχέση με τα εισοδήματα του 2016 ή πολύ περισσότερο με τα φετινά εισοδήματα με τα οποία υποτίθεται ότι θα πληρωθούν οι νέες εισφορές;
Εκεί που το Κατρουγκάλειο θεώρημα αποδεικνύεται πραγματικό τερατούργημα είναι τα «μπλοκάκια», δηλαδή η πιο ευάλωτη κατηγορία εργαζομένων, αφού πρόκειται για εργαζόμενους με υποκρυπτόμενη σχέση μισθωτής εργασίας, οι οποίοι δεν έχουν ούτε δώρα, ούτε ωράρια, ούτε υπερωρίες, ούτε αποζημιώσεις λόγω απόλυσης. Θα περίμενε κανείς ότι το αρμόδιο υπουργείο θα επεδείκνυε ιδιαίτερη ευαισθησία. Φευ. Δύο πράγματα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή. Από τη μια, δεκάδες χιλιάδες «μπλοκάκηδες» είναι στα μαχαίρια με τους εργοδότες τους, προσπαθώντας να τους πείσουν να μοιραστούν τις εισφορές, με προφανώς μηδαμινές πιθανότητες επιτυχίας. Ακόμα και η περιβόητη πλατφόρμα που υποσχέθηκαν, έγινε… μπαλάκι που πετάχθηκε στους εργαζόμενους, για να βγάλουν μόνοι τους το φίδι από την τρύπα. Από την άλλη, όσοι μισθωτοί έχουν παράλληλη απασχόληση με «μπλοκάκι», θα πληρώσουν για πρώτη φορά εισφορά και μάλιστα αναλαμβάνοντας το 100% του βάρους, με μηδαμινή ανταποδοτικότητα στην πολύ μελλοντική τους σύνταξη. Αναρωτήθηκε κανείς τι σημαίνει για κάποιον που έπαιρνε 600 ευρώ στο χέρι- μετά από την παρακράτηση φόρου 20%- να χάσει ξαφνικά άλλα 162 ευρώ από την ουρανοκατέβατη εισφορά; Γιατί άραγε αυτοί οι εργαζόμενοι να αντιμετωπίζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες; Υπάρχει πραγματικά κάποιος στο υπουργείο Εργασίας που… εξεπλάγη από το κύμα των «μπλοκάκηδων» που έκλεισαν τα βιβλία τους για να αποφύγουν την κατακρεούργηση; Αλήθεια, το υπουργείο Οικονομικών πώς αισθάνεται που χάνει τόσους «πελάτες»;
Το μεγάλο πατατράκ του Κατρουγκάλειου… θεωρήματος θα γίνει όταν έρθει ο πρώτος απολογισμός για τον ΕΦΚΑ. Όπως λένε όσοι ξέρουν τα μυστικά της κοινωνικής ασφάλισης, ο συνδυασμός φοροδιαφυγής, χαμηλών εισφορών στα χαμηλά εισοδήματα και χαμηλής εισπραξιμότητας, μπορεί να ανοίξει μια «τρύπα» πάνω από 1 δις ευρώ. Το επόμενο βήμα δεν θέλει πολύ φαντασία. Αρκεί να ανατρέξει κανείς στις εκθέσεις του ΔΝΤ και στις δηλώσεις Σόιμπλε…
Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ο πρώην υπουργός Εργασίας δήλωνε περιχαρής ότι το σύστημα... διασώζεται, ότι όλες οι αλλαγές έχουν κοινωνικό πρόσημο κι ότι η μεταρρύθμιση δεν αμφισβητείται ούτε από τους... έξω. Όσοι, δε, εξέφραζαν επιφυλάξεις ή επεσήμαναν τους ορατούς δια γυμνού οφθαλμού κινδύνους, ανακηρύσσονταν... εχθροί της κοινωνίας και ρίχνονταν στο πυρ το εξώτερον.
Τελικά επειδή οι αριθμοί τις περισσότερες φορές λένε την αλήθεια, φτάσαμε στο και 5’ για να ανακαλύψει η κυβέρνηση ότι οι εμπνεύσεις Κατρούγκαλου πάσχουν εκ γενετής και ότι είναι ορατό το ενδεχόμενο να πρέπει να διαχειριστεί πολιτικά ένα Βατερλώ ανάλογο ή και μεγαλύτερο του ΕΝΦΙΑ. Κι αν το πρόβλημα ήταν μόνο η πολιτική διαχείριση των... κατορθωμάτων του πρώην υπουργού Εργασίας, αυτό μάλλον ελάχιστους θα αφορούσε. Το πρόβλημα είναι ότι η αποκαλούμενη μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου απειλεί να σαρώσει ό,τι έχει απομείνει στον ιδιωτικό τομέα, στρώνοντας συν τοις άλλοις το χαλί στο ΔΝΤ που έχει βάλει προ πολλού στην ατζέντα τη μείωση των συντάξεων.
Αφήνοντας κανείς στην άκρη τις καθυστερήσεις και τις ασάφειες, καθώς και τη συμπίεση μέχρι ασφυξίας των μελλοντικών συντάξεων των σημερινών εργαζόμενων, δεν μπορεί παρά να σταθεί στις διατάξεις ή μάλλον στα τερατουργήματα που ρυθμίζουν ή μάλλον απορρυθμίζουν τον ασφαλιστικό βίο των αυταπασχολούμενων. Το βασικό επιχείρημα του πρώην υπουργού και των συνοδοιπόρων του ήταν ότι στα χαμηλά εισοδηματικά κλιμάκια οι εισφορές είναι μικρότερες. Από εκεί και πέρα όμως; Όσοι δηλώνουν ειλικρινώς εισοδήματα 20.000 ή 25.000 ή 30.000 ή 35.000 ευρώ θα πρέπει να τιμωρηθούν και ασφαλιστικά; Πώς και ποιος διασφαλίζει ότι οι επιτηδευματίες δεν θα καταφύγουν στη γκρίζα ζώνη της φοροδιαφυγής προκειμένου να μειώσουν τα εισοδήματα τους που αποτελούν, πλέον, τη βάση υπολογισμού των εισφορών τους; Υπολόγισε κανείς την παράπλευρη απώλεια στο φόρο εισοδήματος και στο ΦΠΑ; Σκέφτηκε κανείς ότι τα εισοδήματα του 2015, που αποτελούν τη βάση υπολογισμού για τα... ραβασάκια του πρώτου εξαμήνου (;) μπορεί να μην έχουν καμία σχέση με τα εισοδήματα του 2016 ή πολύ περισσότερο με τα φετινά εισοδήματα με τα οποία υποτίθεται ότι θα πληρωθούν οι νέες εισφορές;
Εκεί που το Κατρουγκάλειο θεώρημα αποδεικνύεται πραγματικό τερατούργημα είναι τα «μπλοκάκια», δηλαδή η πιο ευάλωτη κατηγορία εργαζομένων, αφού πρόκειται για εργαζόμενους με υποκρυπτόμενη σχέση μισθωτής εργασίας, οι οποίοι δεν έχουν ούτε δώρα, ούτε ωράρια, ούτε υπερωρίες, ούτε αποζημιώσεις λόγω απόλυσης. Θα περίμενε κανείς ότι το αρμόδιο υπουργείο θα επεδείκνυε ιδιαίτερη ευαισθησία. Φευ. Δύο πράγματα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή. Από τη μια, δεκάδες χιλιάδες «μπλοκάκηδες» είναι στα μαχαίρια με τους εργοδότες τους, προσπαθώντας να τους πείσουν να μοιραστούν τις εισφορές, με προφανώς μηδαμινές πιθανότητες επιτυχίας. Ακόμα και η περιβόητη πλατφόρμα που υποσχέθηκαν, έγινε… μπαλάκι που πετάχθηκε στους εργαζόμενους, για να βγάλουν μόνοι τους το φίδι από την τρύπα. Από την άλλη, όσοι μισθωτοί έχουν παράλληλη απασχόληση με «μπλοκάκι», θα πληρώσουν για πρώτη φορά εισφορά και μάλιστα αναλαμβάνοντας το 100% του βάρους, με μηδαμινή ανταποδοτικότητα στην πολύ μελλοντική τους σύνταξη. Αναρωτήθηκε κανείς τι σημαίνει για κάποιον που έπαιρνε 600 ευρώ στο χέρι- μετά από την παρακράτηση φόρου 20%- να χάσει ξαφνικά άλλα 162 ευρώ από την ουρανοκατέβατη εισφορά; Γιατί άραγε αυτοί οι εργαζόμενοι να αντιμετωπίζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες; Υπάρχει πραγματικά κάποιος στο υπουργείο Εργασίας που… εξεπλάγη από το κύμα των «μπλοκάκηδων» που έκλεισαν τα βιβλία τους για να αποφύγουν την κατακρεούργηση; Αλήθεια, το υπουργείο Οικονομικών πώς αισθάνεται που χάνει τόσους «πελάτες»;
Το μεγάλο πατατράκ του Κατρουγκάλειου… θεωρήματος θα γίνει όταν έρθει ο πρώτος απολογισμός για τον ΕΦΚΑ. Όπως λένε όσοι ξέρουν τα μυστικά της κοινωνικής ασφάλισης, ο συνδυασμός φοροδιαφυγής, χαμηλών εισφορών στα χαμηλά εισοδήματα και χαμηλής εισπραξιμότητας, μπορεί να ανοίξει μια «τρύπα» πάνω από 1 δις ευρώ. Το επόμενο βήμα δεν θέλει πολύ φαντασία. Αρκεί να ανατρέξει κανείς στις εκθέσεις του ΔΝΤ και στις δηλώσεις Σόιμπλε…
