Τον Γιαν Πάλαχ θυμόμαστε όποτε διαβάζουμε ότι κάπου στον κόσμο ένας ακόμη άνθρωπος αυτοπυρπολήθηκε, για να στείλει με το λαμπαδιασμένο σώμα του ένα μήνυμα ασύγκριτης σαφήνειας. Και τον Κώστα Γεωργάκη. Φοιτητές και οι δυο τους, γεννήθηκαν το ίδιο έτος, το 1948, κι έδωσαν τέλος στη ζωή τους με ένα χρόνο διαφορά. Υπέρ ελευθερίας.

Και ποιος σοβαρός άνθρωπος μπορεί να πάρει στα σοβαρά τέτοιες ανησυχίες, θα πείτε εσείς οι αισιόδοξοι. Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ισχυρή και διαθέτει τα εργαλεία για να αποτρέψει την ανεξέλεγκτη εξάπλωση της άκρας Δεξιάς και την υπονόμευση των φιλελεύθερων-δημοκρατικών αξιών της, θα ισχυριστείτε. Αργά ή γρήγορα, δυνάμεις όπως αυτές που εκφράζει η Ιταλίδα Μελόνι θα συμβιβαστούν και θα ενσωματωθούν μέσα στο δαιδαλώδες σύστημα των μηχανισμών λήψης αποφάσεων της Ε.Ε. Εξάλλου, τα ανταλλάγματα δεν είναι αμελητέα.

Κάθε φάση του κύκλου των επιτοκίων έχει τις δικές της παρενέργειες, προκαλεί τις δικές της αναταράξεις. Σήμερα έχουμε μπει σε απότομα ανοδική φάση. Τι συνεπάγεται αυτή;

Εως πρόσφατα, μια επιχείρηση με υψηλή αξιολόγηση μπορούσε να δανειστεί με επιτόκιο ίσο με το euribor (που στην πράξη ήταν μηδενικό), προσαυξημένο κατά 3-3,5 ποσοστιαίες μονάδες. Τώρα που το euribor κυμαίνεται περί τις 2,5 ποσοστιαίες μονάδες, το κόστος δανεισμού της έχει εκτιναχτεί στο 5,5%-6%.

Οι σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας οξύνονται συνεχώς και πλέον δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι ένα «θερμό» επεισόδιο είναι πιθανό. Καθώς η Τουρκία ωθεί τα πράγματα στα άκρα, πολλά ερωτήματα προκύπτουν κατά πόσο οι δύο κυβερνήσεις –Ελλάδα και Κύπρος– μπορούν να αντιτάξουν έναν συγκροτημένο πολιτικό και διπλωματικό σχεδιασμό για να αντιμετωπίσουν τις επιδεινούμενες εξελίξεις.

Οι παραλληλισμοί, και ιδίως οι ιστορικοί, είναι πάντα παρακινδυνευμένοι. Κι αυτό επειδή δύο περιστάσεις δεν μπορούν ποτέ να συμπέσουν απόλυτα. Πάντα θα βρεθούν κάποιοι που θα θεωρήσουν τα κοινά στοιχεία επουσιώδη τονίζοντας τις διαφορές ή θα τα διαβάσουν αλλιώς για να επιβάλουν τη δική τους ανάγνωση. Αν όμως συμφωνήσουμε ότι ο παραλληλισμός δεν συνιστά απόδειξη αλλά έναυσμα για προβληματισμό και συζήτηση, δεν βλάπτει να τον αποτολμήσουμε.

Αν θέλουμε να μάθουμε την βαρύτητα που έχει διαχρονικά για την Γερμανία η σχέση της με τη Ρωσία, δεν έχουμε παρά να ανατρέξουμε στις σχετικές τοποθετήσεις όλων των μεταπολεμικών καγκελαρίων της χώρας, μετά την αποχώρηση τους από την εξουσία.

Οι πρόσφατες δηλώσεις της Μέρκελ είναι μια παρέμβαση, ώστε η προσάρτηση των τεσσάρων κατεχόμενων επαρχιών της ανατολικής Ουκρανίας στην Ρωσία, να μην οδηγήσει στο κλείσιμο όλων των διαύλων επικοινωνίας με το Κρεμλίνο.

Όπου πηγαίνει η Ιταλία, σε λίγο θα βρεθεί κι η υπόλοιπη Ευρώπη. Το αξίωμα δεν επιβεβαιώνεται πάντοτε. Αλλά η αλήθεια είναι πως συχνά η Ιταλία αποδεικνύεται ένα πολιτικό εργαστήριο όπου δοκιμάζονται συνταγές που αργότερα εκτελούνται και σε άλλες εθνικές κουζίνες. Το ενδιαφέρον μας, συνεπώς, είναι κάτι περισσότερο από δικαιολογημένο: Πού πηγαίνει η Ιταλία;

Επαληθεύθηκαν περίπου κατά γράμμα οι προβλέψεις για την έκβαση του χθεσινού συμβουλίου υπουργών Ενέργειας. Ήταν τόση η βεβαιότητα όσων τις έκαναν, που σχεδόν λειτούργησαν σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Έτσι, οι 27 υπουργοί συμφώνησαν (α) για μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, (β) για θέσπιση ανώτατου ορίου στα έσοδα της αγοράς για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω διαφορετικών τεχνολογιών, (γ) για επιβολή υποχρεωτικής προσωρινής εισφοράς αλληλεγγύης στα κέρδη των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ορυκτών καυσίμων και (δ) για τη λήψη μέτρων στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Δύσκολα πειθόµαστε ότι σφάλαμε σε κάποια άποψη ή πράξη μας. Ανθρώπινο. Μοιραία, τον εαυτό μας τον βλέπουμε πάντα δίκαιο και πάντα αδικημένο, και σαν κέντρο του μικρόκοσμού μας. Στους πολιτικούς όμως αυτό το «ανθρώπινο» είναι ευεπίφορο σε μια κακοήθη εξαλλαγή που τους πείθει πως είναι κέντρο του σύμπαντος κόσμου αλλά και μικροί θεοί ή έστω πάπες. Οι άμετρες φιλοδοξίες καταντούν παρωπίδες σάρκινες, αξεχώριστες από το πρόσωπό τους. Στενεύουν τον ορίζοντά τους τόσο ώστε στον νυχτερινό τους καθρέφτη, όταν ξαναμετρούν βιαστικά τι είπαν και τι έπραξαν τη μέρα που πέρασε, να βλέπουν ένα τεράστιο θαυμαστικό: «Μπράβο, αστέρι μου! Συνέχισε!».

Στις αρχές Σεπτεμβρίου σημειώθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο βίαιες κοινωνικές διαμαρτυρίες για την ακρίβεια, με κύριο χαρακτηριστικό τον αχειραγώγητο από κόμματα και συνδικάτα χαρακτήρα τους.

Το θέμα σκιάστηκε από τον μιντιακό κουρνιαχτό του θανάτου και της κηδείας της βασίλισσας Ελισάβετ.

Ακολούθησε μια δεύτερη μετά τις διαμαρτυρίες μομφή στην Τρας, αυτή των αγορών, οι οποίες προφανώς προεξοφλούν ότι η οικονομική της πολιτική οδηγεί τη χώρα σε αχαρτογράφητη περιοχή.

Όποιος τολμήσει να ξαναπεί ότι στην Ελλάδα υπάρχει διαφθορά, διαπλοκή και γενικώς η χώρα σε ορισμένα πεδία μοιάζει με μπανανία θα είναι το λιγότερο ανόητος, για να μην πούμε στημένος για να εξυπηρετήσει τα σχέδια των εξωτερικών και εσωτερικών εχθρών που καραδοκούν για να δυσφημήσουν την κυβέρνηση και σε τελική ανάλυση την πατρίδα μας. Όλα τα στοιχεία συνηγορούν ότι το πολιτικό σύστημα είναι καθαρό και αμόλυντο, τα κόμματα εξουσίας σέβονται το Σύνταγμα και εφαρμόζουν τους νόμους, οι θεσμοί λειτουργούν υποδειγματικά, η Δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη, κάνει τη δουλειά της ανεπηρέαστη, πλούσιοι και φτωχοί, διάσημοι και άσημοι, κολπαρισμένοι και αποσυνάγωγοι, πολιτικοί και κοινοί θνητοί αντιμετωπίζονται απ’ αυτήν με τα ίδια κριτήρια, με την ίδια αυστηρότητα. Όσες προσπάθειες έγιναν από διάφορους για να αμαυρωθεί αυτή η ειδυλλιακή εικόνα έπεσαν στο κενό. Οι συκοφάντες αποστομώνονται, οι κακοήθεις ξεφτιλίζονται, οι υποκριτές ξεμπροστιάζονται. Πλήθος τα παραδείγματα.

Κοινωνικός Δαρβινισμός είναι η εφαρμογή της θεωρίας του Δαρβίνου στην κοινωνία, όπου σύμφωνα με την Φυσική Επιλογή επιβιώνει ο καλύτερος, χωρίς να παρεμβαίνει κανείς (κράτος, οργανώσεις) στις φυσικές διεργασίες της εξέλιξης ,για την προστασία των φτωχών και των ανήμπορων. Ετσι θεμελιώθηκε ο άκρατος ατομικισμός ,η δικαιολόγηση των αποικιών και των ιμπεριαλιστικών πολέμων. Υποστηρίχθηκε ο ρατσισμός, η φυλετική βία, η ευγονική , όπου άτομα μειονεκτούντα σωματικά , πνευματικά η με «ροπή» στην εγκληματικότητα και οκνηρία έπρεπε να θανατωθούν. Υποστηρικτής αυτών των θεωριών μεταξύ άλλων ήταν και ο Ουίνστον Τσώρτσιλ και από τα κράτη η Σουηδία! Τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της ευγονικής ήταν η θεωρεία της Αρίας φυλής και ο Ναζισμός του Χίτλερ.