Καθαρή έξοδος ή καθαρή ελάφρυνση χρέους;

Δύο θέματα που αφορούσαν την Ελλάδα περιέλαβε στην παρέμβασή του στο Eurogroup ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι: τις καθυστερήσεις στους πλειστηριασμούς και την άνοδο των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων. Ποιο από τα δύο προκάλεσε τον εκνευρισμό του υπουργού Οικονομικών; Εκτιμώ κυρίως το δεύτερο, γιατί χαλάει το αφήγημα της καθαρής εξόδου.

Η ΕΚΤ παρακολουθεί με επιφύλαξη τη σπουδή της ελληνικής κυβέρνησης να απορρίψει το ενδεχόμενο μιας προληπτικής πιστοληπτικής γραμμής, που θα διευκόλυνε την επιστροφή στις αγορές με διατηρήσιμο τρόπο, αλλά και την απροθυμία των άλλων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να τη χορηγήσουν. Το είχε καταστήσει σαφές ο ίδιος ο κ. Ντράγκι, όταν δήλωνε τον περασμένο Ιούλιο πως «η δραστηριότητα όσον αφορά τις εκδόσεις χρέους θα πρέπει να είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής, όπου θα υπάρχει η ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος και η επιστροφή θα πρέπει να γίνει με μόνιμο τρόπο». Το έχει πει έκτοτε δυο-τρεις φορές απλά και καθαρά ο διοικητής της ΤτΕ και μέλος του δ.σ. της ΕΚΤ Γιάννης Στουρνάρας.

Την Καθαρά Δευτέρα, ο κ. Ντράγκι επανήλθε και επισημαίνοντας την άνοδο της απόδοσης του 7ετούς ομολόγου μετά την έκδοσή του, συνέστησε και πάλι στην ελληνική κυβέρνηση να είναι προσεκτική, ώστε η επιστροφή στις αγορές να είναι διατηρήσιμη. Προς τι ο εκνευρισμός λοιπόν;

Η κυβέρνηση έχει εγκλωβιστεί στην υπόθεση της καθαρής εξόδου. Κι αν δεν την επιτύχει, αυτός που κινδυνεύει να χρεωθεί την «αποτυχία», είναι ο υπουργός Οικονομικών.

Ενδεχομένως, ο κίνδυνος του εγκλωβισμού και οι συμπαρομαρτούντες εκνευρισμοί να είχαν αποφευχθεί, εάν η κυβέρνηση επέλεγε αντί της καθαρής εξόδου, την καθαρή ελάφρυνση χρέους. Οπως όλα δείχνουν, μετά το τέλος του υφιστάμενου προγράμματος, οι δεσμεύσεις σε στόχους και πολιτικές (conditionality) έναντι των πιστωτών θα συνδεθούν με τα μέτρα για το χρέος. Δηλαδή, το Eurogroup θα καταλήξει σε κάποιες παρεμβάσεις που θα συγκρατούν τις δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους σε προκαθορισμένα επίπεδα, οι οποίες θα εφαρμόζονται στο μέτρο και στον βαθμό που η κυβέρνηση θα υλοποιεί τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει. Αυτό σημαίνει ότι η ελάφρυνση θα έχει αβεβαιότητες, τις οποίες οι αγορές θα τιμολογούν, αυξάνοντας το κόστος με το οποίο θα δανείζουν το ελληνικό Δημόσιο, τις τράπεζες, τις επιχειρήσεις. Οσο μεγαλύτερη είναι η αβεβαιότητα (για παράδειγμα λόγω του εκλογικού κύκλου) τόσο θα αυξάνονται τα επιτόκια που θα ζητούν οι αγορές για να μας δανείσουν.

Εάν η κυβέρνηση έκανε την επιλογή να ζητήσει γραμμή προληπτικής πίστωσης, οι δεσμεύσεις έναντι των πιστωτών θα συνδέονταν με αυτή, ενώ τα μέτρα για το χρέος θα ήταν σίγουρα, θα εφαρμόζονταν άμεσα κι όχι σε βάθος χρόνου, μειώνοντας ανάλογα τα επιτόκια δανεισμού.

Το συμφέρον της χώρας είναι μια καθαρή, χωρίς αστερίσκους και προϋποθέσεις ελάφρυνση του χρέους. Οσο κι αν αυτό προκαλεί εκνευρισμό στην Αθήνα και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.