Σύνοδος G7 / Φορολογική δικαιοσύνη και οι επιδιώξεις ΗΠΑ - ΕΕ

Η ιστορική συμφωνία για παγκόσμιο εταιρικό φόρο 15% στις 100 ισχυρότερες πολυεθνικές, με το βλέμμα στους φορολογικούς παραδείσους, στην Κίνα και τη Ρωσία

Στα 550 δισ. ετησίως, όπως προσδοκά ο Μπάιντεν, ή στα 80 δισ. δολάρια, όπως λέει ο απαισιόδοξος ΟΟΣΑ, θα φτάνει το ετήσιο έσοδο από τη φορολόγηση με συντελεστή 15% των εταιρικών κερδών των 100 μεγαλύτερων πολυεθνικών, σύμφωνα με την απόφαση των υπουργών Οικονομικών των επτά ισχυρότερων βιομηχανικών χωρών του καπιταλιστικού κόσμου (G7);

ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ιαπωνία και Καναδάς κατέληξαν προ οκταημέρου σε μια συμφωνία που χαρακτηρίστηκε ιστορική. Πάντως μόνο με φορολόγηση του 15% των κερδών των 15 μεγαλύτερων εταιρειών -βάσει της κατάταξης του περιοδικού Forbes που αναδημοσιεύει η ΑΥΓΗ σήμερα- σχεδόν καλύπτονται οι εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, οι οποίες μάλλον είναι πολύ μετριοπαθείς.

Οι προτεινόμενοι φορολογικοί κανόνες, ορίζοντας έναν ελάχιστο συντελεστή 15%, θα επιβάλλονται στις 100 μεγαλύτερες και πιο κερδοφόρες εταιρείες στον κόσμο με ελάχιστα περιθώρια κέρδους 10%, συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογικών γιγάντων Google, Amazon και Facebook.

Η συμφωνία στοχεύει στο να τερματίσει τον ανταγωνισμό χωρών του δυτικού κόσμου που μειώνοντας τους φορολογικούς συντελεστές τους προσπαθούν να προσελκύσουν επενδύσεις από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, μια διαδικασία που η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Janet Yellen, που θεωρείται από τους πρωτεργάτες της απόφασης, εδώ και καιρό είχε χαρακτηρίσει «απαράδεκτη πρακτική» και εισηγήθηκε στον Αμερικανό Πρόεδρο Μπάιντεν την άμεση λήψη αποφάσεων.

Ασμένως αποδεκτή έκανε την πρωτοβουλία και η Γερμανία, που έχει πρωτοστατήσει, στο πρόσφατο παρελθόν, σε ενέργειες κατά της Κύπρου, της Μάλτας και του Λουξεμβούργου για τις φορολογικές πρακτικές που ακολουθούν

"Η απόφαση της G7 σχετικά με τη διεθνή φορολογική δικαιοσύνη είναι ιστορική. Είναι πολύ καλά νέα για τη φορολογική δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη και κακά νέα για τους φορολογικούς παραδείσους σε όλο τον κόσμο" δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Olaf Scholz.

Τελικές αποφάσεις στη G20

Πάντως τελικές αποφάσεις, που θα διευκρινίζουν πολλά «δύσκολα σημεία», αναμένεται να ληφθούν σε διευρυμένο επίπεδο. Οι υπουργοί Οικονομικών της G7 δήλωσαν ότι επιδιώκουν να καταλήξουν σε τελική συμφωνία για τη φορολογική πρόταση όταν συναντηθούν οι υπουργοί Οικονομικών της G20 στη Βενετία της Ιταλίας, τον Ιούλιο.

Στη σύνοδο των G20 μετέχουν 19 χώρες και η Ευρωπαϊκή Ένωση ως ολότητα, δηλαδή στη συνεδρίαση του Ιουλίου θα πάρουν μέρος: Αργεντινή, Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδάς, Κίνα, Γαλλία, Γερμανία, Ινδία, Ινδονησία, Ιταλία, Ιαπωνία, Μεξικό, Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Νότιος Αφρική, Νότιος Κορέα, Τουρκία, Βρετανία, ΗΠΑ, Ε.Ε.

Προφανώς η συμμετοχή χωρών όπως η Κίνα και η Ρωσία είναι κρίσιμη για έναν πολύ βασικό λόγο. Μεγάλες πολυεθνικές από τη Ρωσία (π.χ. Gazprom, Rosneft κ.ά.) και την Κίνα περιλαμβάνονται στις 100 πλέον κερδοφόρες εταιρείες του κόσμου. Μόνο 5 από τις 15 πιο κερδοφόρες εταιρείες παγκοσμίως είναι κινεζικές, όπως φαίνεται και από τον πίνακα που δημοσιεύει η ΑΥΓΗ, και πραγματοποιούν μέγα μέρος των κερδών τους από πωλήσεις στις ΗΠΑ και την Ε.Ε.

Πληροφορίες θέλουν την αμερικανική πλευρά να σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την όποια απόφαση ως μοχλό περιορισμού της συνεχιζόμενης ορμητικής διείσδυσης της Κίνας όχι μόνο στο εμπορικό αλλά και στο επενδυτικό μέτωπο στη Δύση. Ο Μπάιντεν φαίνεται να συνεχίζει την πολιτική Τραμπ έναντι της Κίνας και μια από τις πρώτες νομοθετικές του ρυθμίσεις ήταν η απαγόρευση αμερικανικών επενδύσεων σε κινεζικές εταιρείες.

Βασικοί στόχοι

Η απόφαση των G7 στοχεύει μεταξύ άλλων τις πολυεθνικές εταιρείες τεχνολογίας όπως η Google, το Facebook και η Apple, που χρησιμοποιούν φορολογικούς παραδείσους προτιμώντας -για να έχουν έδρα την Ε.Ε.- να δηλώνουν τα κέρδη τους σε χώρες με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, όπως η Ιρλανδία, η Ουγγαρία και η Τσεχική Δημοκρατία, ενώ στην πραγματικότητα πωλούν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους αλλού.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (χαρακτηριστικό γεγονός και αυτό της παγκόσμιας στροφής στην οικονομική σκέψη και πολιτική) υπερασπίστηκε την επιβολή ενός ελάχιστου παγκόσμιου συντελεστή φόρου εταιρειών. Το Ταμείο υπογραμμίζει πως η ευκολία με την οποία οι πολυεθνικές εταιρείες μπορούν να αποφύγουν την καταβολή υψηλότερων φόρων σε συνδυασμό με μια μακρά πτώση επί τρεις δεκαετίες παγκοσμίως των εταιρικών φορολογικών συντελεστών «υπονομεύει τόσο τα φορολογικά έσοδα όσο και την πίστη στη δικαιοσύνη του συνολικού φορολογικού συστήματος".

Ο νέος επικεφαλής του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) Mathias Cormann δήλωσε ότι ένας ελάχιστος παγκόσμιος φορολογικός συντελεστής θα άλλαζε τους όρους του παιγνιδιού παγκοσμίως.

Μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες όπως η Amazon, η Apple, το Facebook, η Google, η Microsoft και η Netflix χρησιμοποιούν εδώ και χρόνια νόμιμες στρατηγικές φοροαποφυγής για να εξοικονομήσουν δισεκατομμύρια από φόρους.

Σύμφωνα με τους Financial Times, η βρετανική ομάδα ακτιβιστών Fair Tax Mark υποστήριξε δημοσίως ότι αυτές οι έξι εταιρείες εξοικονόμησαν πάνω από 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε φόρους μεταξύ 2010 και 2019 με τέτοια μέσα.

Παρά τις επικρίσεις όμως, το Facebook, το Google και το Amazon εξέδωσαν ανακοινώσεις χαιρετίζοντας τις προτάσεις της G7.

Η Ελλάδα

Λογικά και η Ελλάδα θα έχει έστω και ένα μικρό μερίδιο ετησίως από την επιβολή του παγκόσμιου φόρου στις πολυεθνικές. Αν και δεν έχουν ακόμη αποφασιστεί πολλά πράγματα για το «πώς και τι» και μόνο μετά τη σύνοδο των G20 τα πράγματα θα είναι πιο καθαρά, η ηγεσία του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών χαιρέτισε με ανακοίνωση την απόφαση των «7» και δήλωσε ότι «παρακολουθεί στενά και συμμετέχει ενεργά στις σχετικές συζητήσεις του ΟΟΣΑ και της Ε.Ε. αναφορικά με το ζήτημα της φορολόγησης της ψηφιακής οικονομίας».

Επιπλέον στις 18 Μαΐου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση με τίτλο «Φορολογία των επιχειρήσεων για τον 21ο αιώνα», με την οποία προσδιορίζονται τα βήματα για την υλοποίηση της νέας αρχιτεκτονικής του φορολογικού συστήματος. Στη διαδικασία που συμμετέχει και η Ελλάδα, η Ε.Ε. δεσμεύεται να παρουσιάσει μέχρι το 2023 νομοθετικές προτάσεις, υπό την μορφή Οδηγιών, με τις οποίες ο ενιαίος φορολογικός συντελεστής για τις πολυεθνικές και η παγκόσμια αρχιτεκτονική για τους κανόνες φορολόγησης θα ενσωματωθούν στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Παράλληλα, στις 14 Ιουλίου (σχεδόν ταυτόχρονα με τη σύνοδο των G20, στην οποία συμμετέχει ως αυτόνομο μέλος) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει πρόταση για την ψηφιακή εισφορά.

Την εκτίμησή του ότι θα υπάρξουν κέρδη και για την Ελλάδα από την ιστορική συμφωνία των υπουργών Οικονομικών της Ομάδας των G7 εξέφρασε ο καθηγητής και πρόεδρος του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) Παναγιώτης Λιαργκόβας.