Η περιβαλλοντική πρόκληση στο G8 της Αγίας Πετρούπολης
Gianni Mattioli, Massimo Scalia, Παρουσίαση Στάθης Λουκάς, Αυγή, Δημοσιευμένο: 2006-07-12
Στις 14, του περασμένου, Ιούνη οι Ακαδημίες Επιστημών 12 Χωρών απηύθυναν ένα έκκληση στην συνάντηση των G8 που θα γίνει στην Αγ. Πετρούπολη. Το αίτημα είναι να μπουν σαν πρωταρχικά σημεία της ημερησίας διάταξης, της συνάντησης η βιωσιμότητα της ενέργειας και η αξιοπιστία στην προμήθεια της χωρίς τα οποία δεν μπορεί να επιτευχθούν οι βασικοί σκοποί της ανθρωπότητας».
Οι 12 Ακαδημίες - πέρα από εκείνες των G8 και εκείνες της Βραζιλίας, Ινδίας, Κίνας και Ν. Αφρικής – υπενθυμίζουν μια ανάλογη έκκληση που έγινε τον περασμένο χρόνο. Αναφέρονταν, δε, στις τεράστιες προκλήσεις που σχετίζονται με τις κλιματολογικές αλλαγές και υπογραμμίζουν « ότι αυτές οι προκλήσεις οφείλονται κατά κύριο λόγο στα ενεργειακά συστήματα και στην χρήση τους».
Στο τεύχος του περιοδικού Nature, που κυκλοφόρησε την επόμενη ημέρα, προβάλλεται η έκκληση των τ επιστημονικών εθνικών θεσμών που «υποδεικνύουν την ημερησία διάταξη στους G8». Υπενθυμίζει, δε, δια στόματος, μερικών προέδρων των Ακαδημιών, τον πιο ενεργητικό ρόλο της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας « για να έχει μια πιο αποτελεσματική φωνή σε πολιτικό επίπεδο» και τις κριτικές που αυτή έκανε στις συνήθειες των Κρατών να μην τιμούν τις δεσμεύσεις που είχαν αναλάβει. Και τέλος σχετικά με την προσπάθεια δημιουργίας συναίνεσης μεταξύ των επιστημόνων των 12 χωρών, αποκαλύπτει ότι «οι διαφορές» παρουσιάστηκαν κύρια μεταξύ Γαλλίας και ΗΠΑ αντίστοιχα σχετικά με το βαθμό υποστήριξης της έρευνας στην πυρηνική ενέργεια και στον «καθαρό άνθρακα».
Και πράγματι στο κείμενο ευρίσκονται πάντοτε, δίπλα δίπλα, οι αναφορές στα συστήματα για «καθαρό άνθρακα» μαζί με εκείνες για τα «προωθημένα πυρηνικά συστήματα» και τα δύο τοποθετημένα μαζί με τις ΑΠΕ ( Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Ήταν να το περιμένει κανείς : γιατί, οι ΑΠΕ, για πολλούς επιστήμονες είναι ακόμα ένα απροσδιόριστο μακρινό μέλλον, όταν βέβαια δεν ξεπετάγεται στην επιφάνεια η εχθρική προκατάληψη ( «η επιστήμη είναι υπέρ της πυρηνικής»). Όμως από αυτή την έκκληση έχει σημασία όχι μόνον η στρατηγική διάρθρωση της, που απαιτεί ένα υψηλό βαθμό διεθνούς συνεργασίας και την αναγκαιότητα μιας εκτεταμένης δημόσιας παρέμβασης, αλλά ακόμα το ότι το πρωταρχικό καθήκον που επικαλείται είναι εκείνο της αποτελεσματικότητας στη χρήση της ενέργειας, με τον προσανατολισμό σημαντικών δημοσίων επενδύσεων για την «εξερεύνηση δρόμων» για την αύξηση της.
Ευρισκόμαστε στην ίδια γραμμή πλεύσης με την πράσινη βίβλο της Επιτροπής της ΕΕ, που εγκρίθηκε το τέλος του περασμένου χρόνου, και που προτείνει για την Ευρώπη τον στόχο του 20% εξοικονόμησης ενέργειας μέσα στο 2020 ( και το 15% από ΑΠΕ μέσα στο 2015)
Και η εξοικονόμηση παρουσιάζεται σαν η λεωφόρος που, με τον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας, μπορεί να «σταθεροποιήσει» την συγκέντρωση των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, να περιορίσει τις ρυπαντικές επιπτώσεις στην βιόσφαιρα και να απαλύνει τις κλιματολογικές αναταραχές και ανατροπές. Αυτή δε αποτελείται από το σύνολο των τεχνολογιών και των πραγματοποιήσεων μέχρις να φθάσουμε στην εποχή στην οποία η συνεισφορά του ήλιου, του ανέμου, του ύδατος και της βιομάζας γίνεται καθοριστική.
Είναι τέλος πάντων το μοναδικό γιατρικό που μπορεί να επιδράσει κατά σημαντικό βαθμό στις ποσότητες της ενέργειας που χρησιμοποιούνται, αμέσως και μέσα σε μια πιστευτή, χρονική περίοδο: δέκα, δεκαπέντε χρόνων. Αν θέλουμε να αποφύγουμε μια τέτοια μεταλλαγή στις συνθήκες του Πλανήτη που να βάζει σε αμφισβήτηση όχι τόσο και μόνο την ποιότητα των επιπέδων της ζωής, αλλά και την ίδια οργάνωση και διαχείριση της κοινωνίας.
Και επειδή αυτό είναι το κομβικό σημείο της δραματικής κατάστασης- δεν θα κουραστούμε να το επαναλαμβάνουμε- μας απογοητεύει το πρόσφατο σχέδιο νόμου , που παρουσιάστηκε από τον υπουργό (σ.σ Ιταλό), γιατί πέρα από το ότι ξέχασε τα φωτοβολταϊκά είναι πίσω σε σχέση με την έκκληση των επιστημόνων για την προτεραιότητα «της εξοικονόμησης». Και μια και αυτό είναι το βασικό σημείο, σκεφτόμαστε ότι μια πρωτοβουλία ανάλογη με εκείνη της επιστημονικής κοινότητας, χωρίς τον κατευνασμό εκείνης της έκκλησης, μπορεί να ληφθεί από τους πρωταγωνιστές του «Παγκοσμίου Συμβολαίου για την Ενέργεια». Σε αυτούς απευθυνόμαστε, έχοντας επίγνωση ότι αυτή η πρωτοβουλία δεν είναι ακόμα στο επίπεδο του «Συμβολαίου για το νερό», αλλά έχει ήδη επιτύχει ένα κατάλληλο και ικανοποιητικό επίπεδο διάδοσης και αντιπροσωπευτικότητας. Που τους επιτρέπει να επιτύχουν κάτι παραπάνω σε σχέση με τις τελετουργίες του «αντισαμιτ», μια προσπάθεια παρόμοια με εκεί που διεξάγουν οι επιστημονικές ακαδημίες - τον περασμένο χρόνο για τα κονδύλια για την καταπολέμηση «της γρίπης των πτηνών», για τις δεσμεύσεις στο επίπεδο της ενέργειας φέτος- με αποτελέσματα που θα ήταν χαζωμάρα να υποτιμήσει κανείς.
Μπορούμε να βάλουμε και λίγα ζιζάνια, μέσα στα καταπληκτικά παλάτια που οι βενετσιάνοι αρχιτέκτονες σχεδίασαν το 1700 για την Αγ. Πετρούπολη,, κοιτάζοντας την αγορά: μέχρι πότε οι Χώρες της ΕΕ, μέλη του G8, θα ανέχονται τον αθέμιτο ανταγωνισμό των Χωρών, σαν τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία, που δεν προσυπέγραψαν την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Κιότο.
Οι 12 Ακαδημίες - πέρα από εκείνες των G8 και εκείνες της Βραζιλίας, Ινδίας, Κίνας και Ν. Αφρικής – υπενθυμίζουν μια ανάλογη έκκληση που έγινε τον περασμένο χρόνο. Αναφέρονταν, δε, στις τεράστιες προκλήσεις που σχετίζονται με τις κλιματολογικές αλλαγές και υπογραμμίζουν « ότι αυτές οι προκλήσεις οφείλονται κατά κύριο λόγο στα ενεργειακά συστήματα και στην χρήση τους».
Στο τεύχος του περιοδικού Nature, που κυκλοφόρησε την επόμενη ημέρα, προβάλλεται η έκκληση των τ επιστημονικών εθνικών θεσμών που «υποδεικνύουν την ημερησία διάταξη στους G8». Υπενθυμίζει, δε, δια στόματος, μερικών προέδρων των Ακαδημιών, τον πιο ενεργητικό ρόλο της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας « για να έχει μια πιο αποτελεσματική φωνή σε πολιτικό επίπεδο» και τις κριτικές που αυτή έκανε στις συνήθειες των Κρατών να μην τιμούν τις δεσμεύσεις που είχαν αναλάβει. Και τέλος σχετικά με την προσπάθεια δημιουργίας συναίνεσης μεταξύ των επιστημόνων των 12 χωρών, αποκαλύπτει ότι «οι διαφορές» παρουσιάστηκαν κύρια μεταξύ Γαλλίας και ΗΠΑ αντίστοιχα σχετικά με το βαθμό υποστήριξης της έρευνας στην πυρηνική ενέργεια και στον «καθαρό άνθρακα».
Και πράγματι στο κείμενο ευρίσκονται πάντοτε, δίπλα δίπλα, οι αναφορές στα συστήματα για «καθαρό άνθρακα» μαζί με εκείνες για τα «προωθημένα πυρηνικά συστήματα» και τα δύο τοποθετημένα μαζί με τις ΑΠΕ ( Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Ήταν να το περιμένει κανείς : γιατί, οι ΑΠΕ, για πολλούς επιστήμονες είναι ακόμα ένα απροσδιόριστο μακρινό μέλλον, όταν βέβαια δεν ξεπετάγεται στην επιφάνεια η εχθρική προκατάληψη ( «η επιστήμη είναι υπέρ της πυρηνικής»). Όμως από αυτή την έκκληση έχει σημασία όχι μόνον η στρατηγική διάρθρωση της, που απαιτεί ένα υψηλό βαθμό διεθνούς συνεργασίας και την αναγκαιότητα μιας εκτεταμένης δημόσιας παρέμβασης, αλλά ακόμα το ότι το πρωταρχικό καθήκον που επικαλείται είναι εκείνο της αποτελεσματικότητας στη χρήση της ενέργειας, με τον προσανατολισμό σημαντικών δημοσίων επενδύσεων για την «εξερεύνηση δρόμων» για την αύξηση της.
Ευρισκόμαστε στην ίδια γραμμή πλεύσης με την πράσινη βίβλο της Επιτροπής της ΕΕ, που εγκρίθηκε το τέλος του περασμένου χρόνου, και που προτείνει για την Ευρώπη τον στόχο του 20% εξοικονόμησης ενέργειας μέσα στο 2020 ( και το 15% από ΑΠΕ μέσα στο 2015)
Και η εξοικονόμηση παρουσιάζεται σαν η λεωφόρος που, με τον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας, μπορεί να «σταθεροποιήσει» την συγκέντρωση των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, να περιορίσει τις ρυπαντικές επιπτώσεις στην βιόσφαιρα και να απαλύνει τις κλιματολογικές αναταραχές και ανατροπές. Αυτή δε αποτελείται από το σύνολο των τεχνολογιών και των πραγματοποιήσεων μέχρις να φθάσουμε στην εποχή στην οποία η συνεισφορά του ήλιου, του ανέμου, του ύδατος και της βιομάζας γίνεται καθοριστική.
Είναι τέλος πάντων το μοναδικό γιατρικό που μπορεί να επιδράσει κατά σημαντικό βαθμό στις ποσότητες της ενέργειας που χρησιμοποιούνται, αμέσως και μέσα σε μια πιστευτή, χρονική περίοδο: δέκα, δεκαπέντε χρόνων. Αν θέλουμε να αποφύγουμε μια τέτοια μεταλλαγή στις συνθήκες του Πλανήτη που να βάζει σε αμφισβήτηση όχι τόσο και μόνο την ποιότητα των επιπέδων της ζωής, αλλά και την ίδια οργάνωση και διαχείριση της κοινωνίας.
Και επειδή αυτό είναι το κομβικό σημείο της δραματικής κατάστασης- δεν θα κουραστούμε να το επαναλαμβάνουμε- μας απογοητεύει το πρόσφατο σχέδιο νόμου , που παρουσιάστηκε από τον υπουργό (σ.σ Ιταλό), γιατί πέρα από το ότι ξέχασε τα φωτοβολταϊκά είναι πίσω σε σχέση με την έκκληση των επιστημόνων για την προτεραιότητα «της εξοικονόμησης». Και μια και αυτό είναι το βασικό σημείο, σκεφτόμαστε ότι μια πρωτοβουλία ανάλογη με εκείνη της επιστημονικής κοινότητας, χωρίς τον κατευνασμό εκείνης της έκκλησης, μπορεί να ληφθεί από τους πρωταγωνιστές του «Παγκοσμίου Συμβολαίου για την Ενέργεια». Σε αυτούς απευθυνόμαστε, έχοντας επίγνωση ότι αυτή η πρωτοβουλία δεν είναι ακόμα στο επίπεδο του «Συμβολαίου για το νερό», αλλά έχει ήδη επιτύχει ένα κατάλληλο και ικανοποιητικό επίπεδο διάδοσης και αντιπροσωπευτικότητας. Που τους επιτρέπει να επιτύχουν κάτι παραπάνω σε σχέση με τις τελετουργίες του «αντισαμιτ», μια προσπάθεια παρόμοια με εκεί που διεξάγουν οι επιστημονικές ακαδημίες - τον περασμένο χρόνο για τα κονδύλια για την καταπολέμηση «της γρίπης των πτηνών», για τις δεσμεύσεις στο επίπεδο της ενέργειας φέτος- με αποτελέσματα που θα ήταν χαζωμάρα να υποτιμήσει κανείς.
Μπορούμε να βάλουμε και λίγα ζιζάνια, μέσα στα καταπληκτικά παλάτια που οι βενετσιάνοι αρχιτέκτονες σχεδίασαν το 1700 για την Αγ. Πετρούπολη,, κοιτάζοντας την αγορά: μέχρι πότε οι Χώρες της ΕΕ, μέλη του G8, θα ανέχονται τον αθέμιτο ανταγωνισμό των Χωρών, σαν τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία, που δεν προσυπέγραψαν την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Κιότο.
