Ο πρωθυπουργός, οι υποκλοπές, η εικόνα της Ελλάδας, και το ˮγεωπολιτικόν έθνοςˮ

Οι δύο σημαντικότερες παρεμβάσεις του Κ. Μητσοτάκη για τις υποκλοπές (8 Αυγούστου και πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή) υπήρξαν, ως προς την ουσία, κατώτερες του μεγέθους του προβλήματος αλλά και χωρίς επικοινωνιακή δύναμη. Υστέρησαν και στην ηθική της ευθύνης και στην ηθική της πεποίθησης. Ο πρωθυπουργός, χωρίς ορμή, δε φάνηκε να κατανοεί ότι το μέγεθος του προβλήματος που δημιουργήθηκε δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τους τρόπους δράσης και τα αφηγηματικά σχήματα που χαρακτήριζαν την περίοδο πριν τη δημιουργία του.

Η δε κυβέρνηση, με το πέρασμα των ημερών, και με πρωτεργάτη τον κυβερνητικό εκπρόσωπο (αλλά όχι μόνο), έχει κάνει τα πράγματα χειρότερα. Η ανάδειξη του θέματος σε πολλά διεθνή μέσα – όχι μόνο σε αυτά στα οποία έχει επικεντρωθεί το εσωτερικό ενδιαφέρον (NYT, Politico) – δεν περιποιεί τιμή στη χώρα και στο πολιτειακό της σύστημα.

Οι ρωγμές στη διεθνή εικόνα της Ελλάδας οφείλονται στις βαρύτατες παραβιάσεις του απορρήτου της επικοινωνίας, όχι σε κακοπροαίρετα άρθρα δημοσιογράφων. Αυτονόητα, κάποια άρθρα αδικούν τις κατακτήσεις της δημοκρατικής Ελλάδας· κάποια άλλα, όμως, αδικούν το μέγεθος των δημοκρατικών αμφιβολιών και ρηγμάτων που οι «επισυνδέσεις» έχουν, όχι μόνο συμβολικά, επιφέρει. Δεν θα μπορούσε να συμβεί αλλιώς. Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα δημιουργεί την αρθρογραφία, όχι η αρθρογραφία το πρόβλημα. Υπό μια έννοια δε η κυβέρνηση υπήρξε «τυχερή»: αφενός, η καλοκαιρινή περίοδος (κάνουν και στο εξωτερικό διακοπές) και, αφετέρου, οι επιπτώσεις της εισβολής στην Ουκρανία συνέβαλαν στο να μειωθεί το αρχικό διεθνές impact του μείζονος γεγονότος.

Η Ελλάδα είναι «έθνος γεωπολιτικόν» (Γιάννης Βούλγαρης). Ως τέτοιο, ιδιαίτερα μετά το μεγάλο ταυτοτικό τραύμα της κρίσης χρέους, έχει ανάγκη μιας ισχυρής διεθνούς εικόνας. Γι’αυτό ήταν πολύ θετική η εξαιρετικά δουλεμένη επικοινωνιακά παρέμβαση του Κ. Μητσοτάκη στο αμερικανικό Κογκρέσο. Γι’αυτό, επίσης, είναι αποκαρδιωτική η μέχρι τώρα διεθνής διαχείριση του θέματος των υποκλοπών από την κυβέρνηση.

Βέβαια, η κυβέρνηση καλώς παρεμβαίνει στη διεθνή κουβέντα για τις υποκλοπές, κουβέντα που η ίδια προκάλεσε. Ωστόσο, ο βαθύς - πιο βαθύς δεν γινόταν - επαρχιωτισμός των αρχικών παρεμβάσεων έχει επιβαρύνει τη διεθνή εικόνα της και, δυστυχώς, έχει κάνει μεγάλη ζημιά στην εικόνα του κράτους δικαίου στη χώρα. Η έμφαση στο δίπολο «ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ», και οι επιθέσεις σε δημοσιογράφους με αυτό το κριτήριο (η no go area σύμφωνα με την εύστοχη διατύπωση του Γιώργος Παγουλάτος) επιβεβαίωσε εμμέσως ότι έγινε προσχηματική χρήση της εθνικής ασφάλειας σε βάρος της ασφάλειας δικαίου. Στην ΕΕ όμως, ή στη «συνοικία των ευρωπαίων», όπως θα λεγε ο Στ. Τσβάϊχ, η ασφάλεια δικαίου έχει την προτεραιότητα.

Και έπεται συνέχεια του διεθνούς ενδιαφέροντος. Ίσως από νέες αποκαλύψεις – η σκοτεινή όψη της ελληνικής δημοκρατίας έχει σίγουρα μεγαλύτερο βάθος από ό,τι έχει γίνει γνωστό. Πιθανώς, όμως, από τη διεθνοποίηση που συνδέεται με το γεγονός ότι ο Ν. Ανδρουλάκης συμμετέχει στη δεύτερη πιο ισχυρή ομάδα του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με αρκετούς ηγέτες σημαντικών κυβερνήσεων να ανήκουν στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα.

Σε κάθε περίπτωση, μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, μικροί παίκτες έχουν διαχειριστεί - παζαρεύοντας ή με εθνοκεντρικές προϊδεάσεις - ένα πολύ μεγάλο θέμα.