Οι αριθμοί μας δείχνουν πολλές αλήθειες

Μετά την δεύτερη Κυριακή των εκλογών έχουμε όλα τα στοιχεία για να μπορέσουμε να κάνουμε μια όσο το δυνατόν πλήρη, νηφάλια και ελπίζω αντικειμενική ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Το έχουμε ανάγκη και ατομικά και συλλογικά ως ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ. Το έχουν ανάγκη και όλες οι πολιτικές συνιστώσες του ΣΥ.ΡΙΖ.Α, οι ανένταχτοι αριστεροί πολίτες είτε κατορθώσαμε να συναντηθούμε στις εκλογές είτε όχι.

Το ποιος κέρδισε και ποιος έχασε, το αν ανατράπηκε η όχι το πολιτικό σκηνικό και ποια τα μηνύματα που έστειλαν οι πολίτες είναι κυρίως τα ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις. Τις απαντήσεις θα πρέπει να τις αναζητήσουμε μέσα από την ανάλυση όλων των αριθμητικών στοιχείων και με τις κατάλληλες συγκρίσεις αφού λάβουμε όμως σοβαρά υπόψη μερικές βασικές παρατηρήσεις.

 Οι εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι κάθε φορά διαφορετικές μεταξύ τους καθώς τα πρόσωπα που ηγούνται των συνδυασμών, οι υποψήφιοι σύμβουλοι, ο πολιτικός και αυτοδιοικητικός λόγος που εκφέρουν, καθώς και η κοινωνική τους παρουσία και καταξίωση παίζουν σημαντικό ρόλο στις τοπικές κοινωνίες.

 Οι εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά από τις Βουλευτικές εκλογές αφού οι πολίτες - το έχουν αποδείξει άλλωστε αρκετές φορές - λειτουργούν περισσότερο αποδεσμευμένοι από τις κομματικές τους προτιμήσεις και υποδείξεις. Από πολλές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί υπολογίζεται ότι τουλάχιστον ο ένας στους τρεις πολίτες δεν στηρίζει τους υποψηφίους του κόμματος που συμπαθεί.

 Η εφαρμογή του νέου εκλογικού νόμου με την εκλογή Νομαρχών και Δημάρχων από την πρώτη Κυριακή με 42%, επηρέασε τους πολίτες, επέδρασε στα αποτελέσματα και συγχρόνως έκανε πιο περίπλοκες τις συγκρίσεις με τις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές. Στον πίνακα 1 βλέπουμε την κατανομή των Νομαρχών και των Δημάρχων το 2002 και το 2006. Μπορεί η σύγκριση να είναι δύσκολη αφού είχαμε την αλλαγή του εκλογικού νόμου, όμως οι εντυπώσεις που έχουν την αξία τους στο επικοινωνιακό επίπεδο, είναι τελικά υπέρ της Ν.Δ.

 Το πολιτικό κλίμα της προεκλογικής περιόδου χρωματίστηκε έντονα από τα οξυμένα προβλήματα της παιδείας, την πολυήμερη απεργία των εκπαιδευτικών, την διαφθορά και τα σκάνδαλα των κυβερνητικών στελεχών με τους «κουμπάρους». Οι πλημμύρες και οι καταστροφές που ακολούθησαν έδειξαν για μια ακόμη φορά την απουσία βασικών υποδομών από το κράτος για την προστασία των πολιτών και του περιβάλλοντος.

 H μείωση των έγκυρων ψηφοδελτίων περίπου 10% από τις τελευταίες Βουλευτικές εκλογές και περίπου 1% από τις Αυτοδιοικητικές εκλογές του 2002. Η αυξημένη αποχή και ο τριπλασιασμός των άκυρων-λευκών ψηφοδελτίων δείχνει εν μέρει την απογοήτευση των πολιτών και την απουσία κεντρικού πολιτικού διακυβεύματος.

 Η μελέτη των εκλογικών αποτελεσμάτων πρέπει να γίνει με βάση τα αποτελέσματα της πρώτης Κυριακής στις Νομαρχίες όπου η ψήφος των πολιτών έχει περισσότερα πολιτικά και κομματικά χαρακτηριστικά και δευτερευόντως στις Πρωτεύουσες των Νομών όπου η ψήφος των πολιτών έχει περισσότερα αυτοδιοικητικά χαρακτηριστικά.

1. Η δύναμη των κομμάτων και συμπεράσματα.

α. Νομαρχίες.

Μελετώντας τα στοιχεία από τις επίσημες ανακοινώσεις των κομμάτων για την στήριξη υποψηφίων Νομαρχών και τα εκλογικά αποτελέσματα, διαπιστώνουμε στον πίνακα 1 την δύναμη των κομμάτων από τις Βουλευτικές εκλογές του 2000 έως τις Αυτοδιοικητικές εκλογές του 2006. Επίσης στον ίδιο πίνακα παρατηρούμε τις διαφορές των κόμματων από τις προηγούμενες Βουλευτικές εκλογές και από τις προηγούμενες Αυτοδιοικητικές εκλογές καθώς και τον αριθμό των Νομαρχιών που είχαν το 2002 και το 2006. Τα συμπεράσματα λοιπόν μπορούν να κωδικοποιηθούν ως εξής:

• Η Ν.Δ προηγείται του ΠΑ.ΣΟ.Κ περίπου 1,5% μέσα σε ένα βαρύ πολιτικό κλίμα που δεν την ευνοούσε. Αυτό το αποτέλεσμα έρχεται να επιβεβαιώσει όλες τις δημοσκοπήσεις του τελευταίου έτους. Με δεδομένο το δικομματισμό και τον εγκλωβισμό του πολιτικού μας συστήματος σ΄αυτόν και την αντιλαϊκή πολιτική της Κυβέρνησης, διαπιστώνουμε ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ δεν μπόρεσε να κερδίσει εξαιτίας της πολιτικής του και των επιλογών του. Οι πολίτες δεν έστειλαν ηχηρό μήνυμα στην Κυβέρνηση μέσα από την ενίσχυση του ΠΑ.ΣΟ.Κ.

• Τα δύο κόμματα εξουσίας πάντα παρουσιάζουν μείωση των ποσοστών τους στις Αυτοδιοικητικές εκλογές γιατί απουσιάζει το Κυβερνητικό δίλημμα. Όμως σ΄αυτές τις εκλογές η μείωση ήταν μικρότερη από τις εκλογές του 2002. Όχι μόνο δεν ανατράπηκε το πολιτικό σκηνικό όπως ατυχώς δήλωσε ο Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ αλλά θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι ο δικομματισμός καλά κρατεί.

• Το Κ.Κ.Ε και σ΄ αυτές τις εκλογές συνέχισε την πολιτική της απομόνωσης και παρουσίασε ελαφρά πτώση των ποσοστών του.

• Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ και οι πολιτικές δυνάμεις που συμπορεύτηκαν είναι σε άνοδο σε σύγκριση με τις Βουλευτικές εκλογές και η φαινομενική του πτώση σε σχέση με τις προηγούμενες Νομαρχιακές εκλογές οφείλεται κυρίως στη διαφορά των 5 ποσοστιαίων μονάδων στην Υπερνομαρχία Αθηνών-Πειραιώς. Η μικρότερη συσπείρωση των δυνάμεων του ΣΥ.ΡΙΖ.Α εδώ χρήζει πολιτικής ανάλυσης.

• Οι συνδυασμοί που δεν είχαν την στήριξη κανενός από τα τέσσερα κόμματα του Κοινοβουλίου παρουσίασαν μεγάλη μείωση, που οφείλεται κυρίως στην πτώση του ΛΑ.Ο.Σ κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες στην Υπερνομαρχία Αθηνών-Πειραιώς.

• Από την μελέτη των αποτελεσμάτων των Βουλευτικών εκλογών του 2004 και των Αυτοδιοικητικών εκλογών του 2002, παρατηρούμε ότι για τα κόμματα της Αριστεράς οι αριθμητικές και πολιτικές επιτυχίες στις Αυτοδιοικητικές εκλογές δυστυχώς γρήγορα εξανεμίζονται.

Τα αναφερόμενα ποσοστά των κομμάτων στον πίνακα 1 για τις Αυτοδιοικητικές εκλογές του 2006 που προκύπτουν από αυτή την επεξεργασία, συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό με τις αναλύσεις και τα αποτελέσματα όλων των αναλυτών που είδαν το φως της δημοσιότητας.

β. Πρωτεύουσες Νομών.

Διαφοροποιημένα ελαφρώς είναι τα συμπεράσματα αν μελετήσουμε την δύναμη των κομμάτων, στις 54 Πρωτεύουσες των Νομών. Εδώ παρατηρούμε τα εξής:

• Ο δικομματισμός στις Πρωτεύουσες είναι περίπου 7 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τις Νομαρχίες, που τεκμηριώνει την άποψη ότι εδώ οι εκλογές έχουν περισσότερα αυτοδιοικητικά χαρακτηριστικά. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ μείωσε την διαφορά του από την Ν.Δ και απεικονίστηκε στο αποτέλεσμα των Δημάρχων. Εδώ τα πρόσωπα έχουν μεγαλύτερη σημασία. Οι επιλογές του ΠΑ.ΣΟ.Κ στην Αθήνα και στην Θεσσαλονίκη το αποδεικνύουν.

• Το Κ.Κ.Ε παρουσιάζει μεγαλύτερη πτώση στις Πρωτεύουσες των Νομών σε σχέση με τις Νομαρχιακές εκλογές. Η μη επανεκλογή του Δημάρχου Χρ. Τέγου στην Καρδίτσα που δίνει τέλος σε μια ανομολόγητη από μεριάς Κ.Κ.Ε συνεργασία με την Ν.Δ, έχει αξία πέρα από το αριθμητικό δεδομένο της απώλειας ενός Δήμου.

• Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ και οι πολιτικές δυνάμεις που συμπορεύτηκαν παρουσιάζει στις Πρωτεύουσες μεγαλύτερη άνοδο που οφείλεται κυρίως στην θετική διαφορά των 5 ποσοστιαίων μονάδων στην Αθήνα. Η «ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ» με επικεφαλής τον σ. Αλέξη Τσίπρα και τον πολιτικό του λόγο, πρόσθεσαν τουλάχιστον δύο νέους ψηφοφόρους σε κάθε τρεις του 2002.

• Σημαντική άνοδο είχαν συνολικά σε σχέση με τις Νομαρχιακές εκλογές και οι υποψήφιοι Δήμαρχοι που δεν είχαν την κομματική στήριξη.

2. Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ η εκλογική του τακτική και τα συμπεράσματα.

Η εκλογική τακτική του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ καθορίστηκε πλειοψηφικά στην συνεδρίαση της Κ.Π.Ε τον Ιούλιο του 2005. Στην απόφαση αυτή αναφέρεται: «……Πρέπει να επιδιωχθεί η παρουσία μας στις εκλογές μέσα από ψηφοδέλτια συσπείρωσης των δυνάμεων της ευρύτερης Αριστεράς, του ΣΥ.ΡΙΖ.Α, των κινημάτων και της ριζοσπαστικής οικολογίας…..». Οι εκλογές τελείωσαν. Πιστεύω πως μπορούμε ψύχραιμα και νηφάλια να αξιολογήσουμε τα αποτελέσματα αυτής της τακτικής, ανεξάρτητα αν πλειοψηφήσαμε η μειοψηφήσαμε στην συνεδρίαση της Κ.Π.Ε. Γνωρίζω ότι η προσπάθεια για μια αντικειμενική προσέγγιση δεν είναι εύκολη υπόθεση αλλά με την βοήθεια των ποσοτικών και ποιοτικών στοιχείων θα το επιχειρήσω.

• Όπως προκύπτει από τον πίνακα 2 ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ στις Νομαρχιακές εκλογές, απευθύνθηκε στο 90% του εκλογικού σώματος με τα Αυτόνομα Αριστερά Ριζοσπαστικά ψηφοδέλτια και στο 75% του εκλογικού σώματος στις Πρωτεύουσες των Νομών. Τα αντίστοιχα στοιχεία των Αυτοδιοικητικών εκλογών του 2002 ήταν 71% και 61%. Αισθητή η μείωση των συνεργασιών με το ΠΑ.ΣΟ.Κ.

• Είναι φανερό ότι έτσι μπήκαν στην μάχη περισσότερα στελέχη, μέλη και φίλοι του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ και αυτό το ποιοτικό θετικό στοιχείο μπορεί να αξιοποιηθεί όχι μόνο στην αυτοδιοικητική δουλειά αλλά και στην οργανωτική ανασυγκρότηση του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ.

• Πρέπει όμως να σημειώσουμε ότι σε πολλά Αυτόνομα Αριστερά Ριζοσπαστικά ψηφοδέλτια, δεν συμμετείχε το σύνολο των δυνάμεων του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Πέρα από τις υπαρκτές διαφορές μας στα θεσμικά ζητήματα της Αυτοδιοίκησης, πιστεύω ότι υπάρχει ανάγκη πλατιάς συζήτησης για την λειτουργία του ΣΥ.ΡΙΖ.Α

• Η εκλογή περίπου 20 Δημάρχων, 30 Νομαρχιακών συμβούλων και σημαντικού αριθμού Δημοτικών συμβούλων εξακολουθούν να κατατάσσουν τον ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ ως το 3ο κόμμα στην Αυτοδιοίκηση.

• Θεωρώ όμως αρνητικό στοιχείο την απουσία των αυτοδιοικητικών δυνάμεων του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ από το 6% του εκλογικού σώματος στις Νομαρχίες και από το 15% του εκλογικού σώματος στις Πρωτεύουσες των Νομών. Έχω τη γνώμη ότι η απουσία μας αυτή δεν οφείλεται μόνο σε υπαρκτές οργανωτικές αδυναμίες αλλά και στην ανελαστικότητα της απόφασης της Κ.Π.Ε. Έχει αποδειχθεί ότι η απουσία μας από εκλογική διαδικασία κρύβει και ένα μικρό κόστος στις Βουλευτικές εκλογές.

Στους πίνακες 3, 4 υπάρχουν τα αποτελέσματα του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ από τις Βουλευτικές εκλογές του 2000 έως τις Αυτοδιοικητικές εκλογές του 2006 με τα Αυτόνομα Αριστερά Ριζοσπαστικά ψηφοδέλτια που στήριξε. Από την τελευταία στήλη που δείχνει την σύγκριση των αποτελεσμάτων με τις τελευταίες Βουλευτικές εκλογές μπορούμε να βγάλουμε σημαντικά ποιοτικά συμπεράσματα. Αναφέρω μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις Νομαρχιών, Καρδίτσας, Κεφαλλονιάς, Λασιθίου, Μεσσηνίας (με συνεχή αύξηση του ποσοστού της), από τις οποίες προκύπτουν θετικά στοιχεία που πρέπει συλλογικά να αναλύσουμε και να ενσωματώσουμε στην αντίληψη μας. Το ίδιο βέβαια ισχύει και σε αρκετούς Δήμους όπως: Πρέβεζα, Ελευσίνα, Άγιος Νικόλαος, Καισαριανή, Νέα Σμύρνη, Νέα Φιλαδέλφεια, Ελληνικό, Πάτρα, Λειβαδιά, Ρόδος και βεβαίως στο Δήμο της Αθήνας.

Αντίθετα έχω την γνώμη ότι πρέπει να προβληματιστούμε από τα αρνητικά αποτελέσματα σε 5 Νομαρχίες και 2 Πρωτεύουσες που φαίνονται εύκολα από την ανάγνωση των πινάκων. Όπως υπάρχουν αρνητικές και θετικές συνεργασίες, το ίδιο ισχύει και για τα Αυτόνομα Αριστερά Ριζοσπαστικά ψηφοδέλτια. Οι τοπικές ιδιαιτερότητες, οι ανάγκες της κοινωνίας, τα πρόσωπα και οι πολιτικές που εκφέρουν είναι τα βασικά στοιχεία που καθορίζουν το θετικό η το αρνητικό πρόσημο σε κάθε εκλογικό αποτέλεσμα.

Τώρα που στον ΣΥΝ έχουμε λιγότερες ανασφάλειες για το αύριο.

Τώρα που όλοι συμφωνούμε στο θετικό πρόσημο του αποτελέσματος. Τώρα είναι ανάγκη να κατανοήσουμε τις διαφαινόμενες πολιτικές τάσεις και διεργασίες που συντελούνται στην κοινωνία.

Τώρα είναι ευκαιρία να μηδενίσουμε τα αρνητικά του παρελθόντος.