Πληθωρισμός: γιατί επιστρέφει
Claire Guélaud, Le Monde, ppol.gr, Δημοσιευμένο: 2007-12-18
Ο πληθωρισμός ανεβαίνει. Το Νοέμβριο στη Γερμανία έφτασε στο 3%, το υψηλότερο επίπεδο εδώ και 13 χρόνια. Ένα μήνα πριν στην ευρωζώνη βρισκόταν κατά μέσο όρο στο 2.6%.
«Ο πληθωρισμός κυμαίνεται σε πολύ ψηλά επίπεδα, πολύ υψηλότερα από το στόχο της "ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας" (ΕΚΤ) που ήταν 1.7%-1.9%. Για να ξαναβρούμε παρόμοια με τα σημερινά νούμερα θα έπρεπε να γυρίσουμε στο Σεπτέμβριο του 2005» μας θυμίζει ο Σιλβέν Μπρουαγιέ (Sylvain Broyer) της τράπεζας «νατιξίς». «Στη Γαλλία, μεταξύ Αυγούστου και Νοεμβρίου 2007 ο τιμάριθμος ανέβηκε κατά 1%».
Την Πέμπτη 6 Δεκεμβρίου, η ΕΚΤ αναπροσάρμοσε τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη για το 2008 στο 2.5%, έναντι 2.1% για το 2007.
Τέλος στις μετρημένες αυξήσεις
Οι βιομηχανικές χώρες, που τη δεκαετία του 1970, την εποχή των δύο πετρελαϊκών σοκ, είχαν γνωρίσει διψήφιους ρυθμούς πληθωρισμού (που φλέρταραν ακόμα και με το 15%), γνωρίζουν εδώ και είκοσι χρόνια πληθωριστική νηνεμία.
«Πέφτοντας από το 9% στις αρχές της δεκαετίας του 1980 στο σημερινό 2%, ο πληθωρισμός όχι μόνο τιθασεύτηκε, αλλά και σταθεροποιήθηκε και συνέκλινε σε όλες τις βιομηχανικές χώρες», σημειώνουν οι Γκρεγκορί Κλέις (Grégory Claeys) και Φρεντερίκ Ντικροζέ (Frederik Ducrozet), της «κρεντί αγκρικόλ».
Είναι ακριβώς αυτό το «γενικευμένο ξεφούσκωμα του πληθωρισμού» που φαίνεται σήμερα να πνέει τα λοίσθια, αν και οι οικονομολόγοι δεν αναμένουν να ξαναζήσουμε το φαύλο κύκλο πληθωρισμού-αύξησης μισθών, που θα σηματοδοτούσε πράγματι την αναβίωση των πληθωριστικών πιέσεων.
Οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης εξασθενούν
Η εμφάνιση των αναδυόμενων χωρών, που λειτούργησαν ως πελώρια αποθέματα φτηνής εργατικής δύναμης, δεν συνέβαλε απλώς στην πτώση των τιμών των βιομηχανικών προϊόντων και των υπηρεσιών, αλλά επιπλέον μείωσε τον πληθωρισμό και στις αναπτυγμένες χώρες, μας διαβεβαιώνει η Ματίλντ Λεμουάν (Mathilde Lemoine), διευθύντρια οικονομικών μελετών στη γαλλική HSBC.
«Μεταξύ 1990 και 1999, στη Γαλλία η τιμή των βιομηχανικών προϊόντων αυξήθηκε κατά 8% κι εκείνη των υπηρεσιών κατά 26%. Μεταξύ 2002 και 2006, καθώς η Κίνα εντασσόταν γρήγορα στο παγκόσμιο εμπόριο, οι τιμές αντίστοιχα έπεσαν κατά 0.4% και αυξήθηκαν κατά 11% μόνο».
Σήμερα όμως είναι φρόνιμο να αναμένουμε πως αυτή η πτωτική επίδραση των αναδυομένων χωρών θα σταματήσει: «αν και η κατασκευή των αγαθών θα εξακολουθήσει να είναι φθηνότερη στην Κίνα από ότι στις αναπτυγμένες χώρες, η αποπληθωριστική επίδραση των κινέζικων προϊόντων στις αναπτυγμένες χώρες μπορεί να μειωθεί, λόγω της εξέλιξης της παραγωγικότητας, των επιτοκίων και των εσωτερικών τους τιμών».
Η Κίνα τραβά τις τιμές των πρώτων υλών προς τα πάνω
Από την άλλη «η μεγάλη αύξηση της ζήτησης στις αναδυόμενες χώρες, και ιδιαίτερα την Κίνα, τινάζει στον αέρα τις τιμές των πρώτων υλών. Αυτό ισχύει για το πετρέλαιο, αλλά επίσης για τα μέταλλα (το χαλκό, το μόλυβδο, το νικέλιο και τον ψευδάργυρο) τα βιομηχανικά προϊόντα όπως το αλουμίνιο ή η χαρτομάζα, αλλά και τα δημητριακά -ή όλα τα έλαια. Σε σχέση με το 2000, η τιμή των προϊόντων αυτών κατά μέσο όρο πενταπλασιάστηκε», υπογραμμίζει ο Φιλίπ Σαλμέν (Philippe Chalmin), καθηγητής στο πανεπιστήμιο Παρί Ντοφίν. «Τα μόνα προϊόντα που η τιμή τους δεν αυξήθηκε δραματικά είναι ο καφές, το κακάο, η ζάχαρη και το βαμβάκι, που οι Κινέζοι δεν πολυχρησιμοποιούν. Για το 2008 αναμένεται πως οι τιμές των πρώτων υλών θα συνεχίσουν να διαμορφώνονται σε κλίμα μεγάλης αστάθειας και θα επηρεάζονται έντονα από το παραμικρό γεωπολιτικό ή κλιματικό γεγονός».
Η άνοδος του πετρελαίου (80% από τον Ιανουάριο) έφτασε όπως ήταν φυσικό έως τις αντλίες των βενζινάδικων (+14%) και επηρεάζει, με σχετική καθυστέρηση, πολλές ακόμα πρώτες ύλες. «Στη Γαλλία από τον Ιανουάριο η τιμή των εισαγόμενων πρώτων υλών αυξήθηκε κατά 5.2%, πράγμα που επηρέασε και τον τομέα της βιομηχανικής παραγωγής και τις τιμές των καταναλωτικών προϊόντων», σημειώνει η κ. Λεμουάν.
Σύμφωνα με τις σχετικές μετρήσεις, ο γαλλικός πληθωρισμός οφείλεται κατά 62% στην άνοδο των τιμών του πετρελαίου και κατά 33% στην άνοδο της τιμής των τροφίμων.
Ο εγχώριος πληθωρισμός επιμένει
Στο περιβάλλον αυτό, οι εσωτερικές αιτίες του πληθωρισμού αναδύονται με σαφήνεια. Στη Γαλλία οι αιτίες αυτές είναι η διάρθρωση του τομέα των υπηρεσιών, όπου η διατήρηση «κλειστών» ή ρυθμισμένων επαγγελμάτων και η ανεπαρκής λειτουργία του ανταγωνισμού, που συμβάλουν αμφότερα στην αύξηση των τιμών.
Η επιτροπή Αταλί (Attali) προοιωνίζει τη μεταρρύθμιση του τομέα αυτού, στον οποίο οι μισθοί τείνουν να αυξάνουν όσο και στο βιομηχανικό τομέα, με πολύ όμως χαμηλότερη παραγωγικότητα της εργασίας.
Η Claire Guélaud είναι οικονομική συντάκτης της εφημερίδας «λε μοντ»
«Ο πληθωρισμός κυμαίνεται σε πολύ ψηλά επίπεδα, πολύ υψηλότερα από το στόχο της "ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας" (ΕΚΤ) που ήταν 1.7%-1.9%. Για να ξαναβρούμε παρόμοια με τα σημερινά νούμερα θα έπρεπε να γυρίσουμε στο Σεπτέμβριο του 2005» μας θυμίζει ο Σιλβέν Μπρουαγιέ (Sylvain Broyer) της τράπεζας «νατιξίς». «Στη Γαλλία, μεταξύ Αυγούστου και Νοεμβρίου 2007 ο τιμάριθμος ανέβηκε κατά 1%».
Την Πέμπτη 6 Δεκεμβρίου, η ΕΚΤ αναπροσάρμοσε τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη για το 2008 στο 2.5%, έναντι 2.1% για το 2007.
Τέλος στις μετρημένες αυξήσεις
Οι βιομηχανικές χώρες, που τη δεκαετία του 1970, την εποχή των δύο πετρελαϊκών σοκ, είχαν γνωρίσει διψήφιους ρυθμούς πληθωρισμού (που φλέρταραν ακόμα και με το 15%), γνωρίζουν εδώ και είκοσι χρόνια πληθωριστική νηνεμία.
«Πέφτοντας από το 9% στις αρχές της δεκαετίας του 1980 στο σημερινό 2%, ο πληθωρισμός όχι μόνο τιθασεύτηκε, αλλά και σταθεροποιήθηκε και συνέκλινε σε όλες τις βιομηχανικές χώρες», σημειώνουν οι Γκρεγκορί Κλέις (Grégory Claeys) και Φρεντερίκ Ντικροζέ (Frederik Ducrozet), της «κρεντί αγκρικόλ».
Είναι ακριβώς αυτό το «γενικευμένο ξεφούσκωμα του πληθωρισμού» που φαίνεται σήμερα να πνέει τα λοίσθια, αν και οι οικονομολόγοι δεν αναμένουν να ξαναζήσουμε το φαύλο κύκλο πληθωρισμού-αύξησης μισθών, που θα σηματοδοτούσε πράγματι την αναβίωση των πληθωριστικών πιέσεων.
Οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης εξασθενούν
Η εμφάνιση των αναδυόμενων χωρών, που λειτούργησαν ως πελώρια αποθέματα φτηνής εργατικής δύναμης, δεν συνέβαλε απλώς στην πτώση των τιμών των βιομηχανικών προϊόντων και των υπηρεσιών, αλλά επιπλέον μείωσε τον πληθωρισμό και στις αναπτυγμένες χώρες, μας διαβεβαιώνει η Ματίλντ Λεμουάν (Mathilde Lemoine), διευθύντρια οικονομικών μελετών στη γαλλική HSBC.
«Μεταξύ 1990 και 1999, στη Γαλλία η τιμή των βιομηχανικών προϊόντων αυξήθηκε κατά 8% κι εκείνη των υπηρεσιών κατά 26%. Μεταξύ 2002 και 2006, καθώς η Κίνα εντασσόταν γρήγορα στο παγκόσμιο εμπόριο, οι τιμές αντίστοιχα έπεσαν κατά 0.4% και αυξήθηκαν κατά 11% μόνο».
Σήμερα όμως είναι φρόνιμο να αναμένουμε πως αυτή η πτωτική επίδραση των αναδυομένων χωρών θα σταματήσει: «αν και η κατασκευή των αγαθών θα εξακολουθήσει να είναι φθηνότερη στην Κίνα από ότι στις αναπτυγμένες χώρες, η αποπληθωριστική επίδραση των κινέζικων προϊόντων στις αναπτυγμένες χώρες μπορεί να μειωθεί, λόγω της εξέλιξης της παραγωγικότητας, των επιτοκίων και των εσωτερικών τους τιμών».
Η Κίνα τραβά τις τιμές των πρώτων υλών προς τα πάνω
Από την άλλη «η μεγάλη αύξηση της ζήτησης στις αναδυόμενες χώρες, και ιδιαίτερα την Κίνα, τινάζει στον αέρα τις τιμές των πρώτων υλών. Αυτό ισχύει για το πετρέλαιο, αλλά επίσης για τα μέταλλα (το χαλκό, το μόλυβδο, το νικέλιο και τον ψευδάργυρο) τα βιομηχανικά προϊόντα όπως το αλουμίνιο ή η χαρτομάζα, αλλά και τα δημητριακά -ή όλα τα έλαια. Σε σχέση με το 2000, η τιμή των προϊόντων αυτών κατά μέσο όρο πενταπλασιάστηκε», υπογραμμίζει ο Φιλίπ Σαλμέν (Philippe Chalmin), καθηγητής στο πανεπιστήμιο Παρί Ντοφίν. «Τα μόνα προϊόντα που η τιμή τους δεν αυξήθηκε δραματικά είναι ο καφές, το κακάο, η ζάχαρη και το βαμβάκι, που οι Κινέζοι δεν πολυχρησιμοποιούν. Για το 2008 αναμένεται πως οι τιμές των πρώτων υλών θα συνεχίσουν να διαμορφώνονται σε κλίμα μεγάλης αστάθειας και θα επηρεάζονται έντονα από το παραμικρό γεωπολιτικό ή κλιματικό γεγονός».
Η άνοδος του πετρελαίου (80% από τον Ιανουάριο) έφτασε όπως ήταν φυσικό έως τις αντλίες των βενζινάδικων (+14%) και επηρεάζει, με σχετική καθυστέρηση, πολλές ακόμα πρώτες ύλες. «Στη Γαλλία από τον Ιανουάριο η τιμή των εισαγόμενων πρώτων υλών αυξήθηκε κατά 5.2%, πράγμα που επηρέασε και τον τομέα της βιομηχανικής παραγωγής και τις τιμές των καταναλωτικών προϊόντων», σημειώνει η κ. Λεμουάν.
Σύμφωνα με τις σχετικές μετρήσεις, ο γαλλικός πληθωρισμός οφείλεται κατά 62% στην άνοδο των τιμών του πετρελαίου και κατά 33% στην άνοδο της τιμής των τροφίμων.
Ο εγχώριος πληθωρισμός επιμένει
Στο περιβάλλον αυτό, οι εσωτερικές αιτίες του πληθωρισμού αναδύονται με σαφήνεια. Στη Γαλλία οι αιτίες αυτές είναι η διάρθρωση του τομέα των υπηρεσιών, όπου η διατήρηση «κλειστών» ή ρυθμισμένων επαγγελμάτων και η ανεπαρκής λειτουργία του ανταγωνισμού, που συμβάλουν αμφότερα στην αύξηση των τιμών.
Η επιτροπή Αταλί (Attali) προοιωνίζει τη μεταρρύθμιση του τομέα αυτού, στον οποίο οι μισθοί τείνουν να αυξάνουν όσο και στο βιομηχανικό τομέα, με πολύ όμως χαμηλότερη παραγωγικότητα της εργασίας.
Η Claire Guélaud είναι οικονομική συντάκτης της εφημερίδας «λε μοντ»
