Η σταλινική εκδοχή για το Κατίν: μια κριτική
Η ταινία του Α. Βάιντα πυροδότησε ξανά τις συζητήσεις για το Κατίν, στην Ελλάδα και το εξωτερικό
Χρήστος Κεφάλης, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2009-04-19
Στην αρθρογραφία μας για το Κατίν στην Αυγή (1.3.2009 και 25.3.2009) δώσαμε στοιχεία για τη σύνδεση πηγών του Ριζοσπάστη, όπως ο "ρώσος Λιακόπουλος" Μούχιν, με νεοναζιστικές, αντισημιτικές ομάδες. Στο δεύτερο κείμενο απάντησε ο Ν. Μπογιόπουλος με ένα αμήχανο σχόλιο, "Η Αυγή και οι Κατιν-ιές" (Ριζοσπάστης, 27.3.2009) όπου υποστηρίζει ότι οι αναφορές του Ριζοσπάστη στον Μούχιν έχουν καθαρά τυπικό χαρακτήρα: "Οι αναφορές σε πηγές εκ μέρους του ’Ρ’ για το ναζιστικό έγκλημα στο Κατίν αφορούν (μεταξύ πολλών άλλων) στην έκθεση Μπούρντενκο, έκθεση η οποία, όπως σαφώς τονιζόταν σε άρθρο της στήλης (5.2.2009), απλώς περιέχεται σε βιβλίο του Μούχιν". Και για τα υπόλοιπα, εν μέσω ειρωνειών για την "Κατιν-ιά της αντικουκουεδίλας", μας παραπέμπει στην ίδια την Έκθεση Μπούρντενκο. Σε άλλο σχόλιο της ίδιας μέρας ("Από μέρα σε μέρα", 27.3.2009) γίνεται λόγος για "επιβεβαίωση του γκεμπελισμού" από το άρθρο μας, ενώ επαναλαμβάνεται ότι "οι αναφορές που έχουν γίνει στα άρθρα του Ριζοσπάστη στον Μούχιν αφορούν σε ένα μόνο πράγμα: στην έκθεση του ακαδημαϊκού Μπούρντενκο".
Τα περί "τυπικής αναφοράς" στον Μούχιν είναι, βέβαια, αναληθή. Η αρθρογραφία του Ριζοσπάστη για το Κατίν στηρίζεται ισχυρά στο βιβλίο του, από το οποίο αντλούν πολλά "επιχειρήματα" --συχνά ασύστολα ψεύδη-- ιδίως για τα στοιχεία μετά την Περεστρόικα. Ωστόσο, το ότι οι δυο σχολιαστές παραπέμπουν στην Έκθεση Μπούρντενκο, προσφέρει μια καλή αφορμή να αναφερθούμε στη σταλινική εκδοχή για το Κατίν, μια εκδοχή που δόθηκε στη συγκεκριμένη Έκθεση και, παραπέρα, στο Δικαστήριο της Νυρεμβέργης.
Η ανυποληψία και τα λάθης της Έκθεσης Μπούρντενκο
Η Έκθεση της Επιτροπής Μπούρντενκο (από το όνομα του επικεφαλής της, ακαδημαϊκού Ν. Μπούρντενκο), που συστάθηκε από τον Στάλιν το 1944, είναι το βασικό υποστηρικτικό ντοκουμέντο για τη σταλινική άποψη περί "προβοκάτσιας των ναζί". Ενώ όμως οι αρθρογράφοι του ΚΚΕ την επικαλούνται διαρκώς ως πολύ αξιόπιστη, είναι γενικά αποδεκτό πως πρόκειται για ένα για ένα ανυπόληπτο ντοκουμέντο και ότι πολλά από τα παρατιθέμενα σε αυτή στοιχεία (όπως οι μετά τον Μάιο του 1940 επιστολές Πολωνών που δήθεν βρέθηκαν στις εκταφές) είναι χαλκευμένα και ψευδή. Εδώ θα επισημανθούν απλώς μερικά δεδομένα που συνηγορούν υπέρ της ανυποληψίας της.
α) Για τον χρόνο τέλεσης του εγκλήματος, η Έκθεση Μπούρντενκο πέφτει σε αντιφάσεις. Στην εισαγωγή κάνει λόγο αόριστα για το φθινόπωρο του 1941. Στις περιεχόμενες μαρτυρίες βεβαιώνεται όμως ότι οι εκτελέσεις έγιναν τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο του 1941. Αναφέρεται συγκεκριμένα ότι τρεις βασικές μάρτυρες, κάτοικοι του Σμολένσκ, "οι Αλεξέγιαβα, Μιχαΐλοβα και Κονατσόφσκαγια έφτασαν στη σταθερή πεποίθηση […] ότι οι μαζικές εκτελέσεις των Πολωνών αιχμαλώτων διεξάγονταν στο εξοχικό του Κόσι Γκόρι τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 1941".[1] Σύμφωνα με άλλη μαρτυρία, του Μπ. Μπαζιλέφσκι, οι εκτελέσεις έγιναν αρχές-μέσα Σεπτέμβρη, ενώ κατά εκείνη του Τ. Φάτικοβ, "μετά τον μήνα Σεπτέμβριο του 1941 […] κανείς δεν είδε πια Πολωνούς αιχμαλώτους πολέμου". Ενώ όμως όλες οι καταθέσεις μαρτύρων βεβαιώνουν ότι οι εκτελέσεις είχαν ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο, προς το τέλος της δίνεται μια εντελώς διαφορετική εκδοχή. Έτσι δηλώνεται ότι σύμφωνα με τα πορίσματα της Ιατροδικαστικής Επιτροπής Ειδικών, "οι εκτελέσεις έλαβαν χώρα […] στους μήνες Σεπτέμβρη-Δεκέμβρη 1941", δηλαδή συνεχίζονταν και τον χειμώνα.
Αυτή η κραυγαλέα αντίφαση ανάμεσα στις μαρτυρίες και το "επιστημονικό υλικό" καταρρακώνει εντελώς την αξιοπιστία της Έκθεσης. Η αιτία της βρίσκεται στην ανάγκη να δικαιολογηθούν τα βαριά ρούχα των Πολωνών αξιωματικών στις εκταφές (παλτά κ.λπ.), που δεν ταιριάζουν με το χρονικό προσδιορισμό του εγκλήματος τον Αύγουστο-Σεπτέμβρη.
Βέβαια, η υπόδειξη του Αυγούστου-Σεπτέμβρη στο κυρίως υλικό συνδέεται με το ότι, ελαχιστοποιώντας τον χρόνο κράτησης των Πολωνών από τους ναζί, κάλυπτε την πλήρη ανυπαρξία στην Έκθεση στοιχείων, όπως γερμανικά έγγραφα, που να αναφέρουν έστω κάτι γι’ αυτούς. Το κενό θα ήταν οφθαλμοφανές αν έδιναν έναν πιο ταιριαστό από καιρική άποψη χρόνο, όπως ο Οκτώβριος-Νοέμβριος. Η κοινά αποδεκτή άποψη ότι οι εκτελέσεις έγιναν τον Απρίλιο-Μάιο του 1940 ταιριάζει, αντίθετα, πολύ καλύτερα στα χειμωνιάτικα ρούχα των Πολωνών, με βάση τον καιρό στην περιοχή τον Απρίλη.
β) Σχετικά με τους υπαίτιους, η Έκθεση Μπούρντενκο βεβαιώνει ότι η εκτέλεση των Πολωνών ήταν έργο του Επιτελείου του 537 Τάγματος Κατασκευών του Γερμανικού Στρατού. Ξεκινά με τη φράση: "Οι εκτελέσεις διαπράχθηκαν το φθινόπωρο του 1941 από το Γερμανικό ’Επιτελείο του Τάγματος Κατασκευών 537’". Ο ισχυρισμός τεκμηριώνεται με επίκληση των ίδιων τριών γυναικών, που ήταν, λένε, μαγείρισσες στο Τάγμα και κατέθεσαν αργότερα στην Επιτροπή, κατονομάζοντας ως υπαίτιους το διοικητή Άρενς και δυο-τρεις ακόμη Γερμανούς αξιωματικούς.
Εύλογα προκύπτει το ερώτημα: αν οι ναζί εξόντωσαν σχεδιασμένα τους Πολωνούς το 1941, όπως λέει η Έκθεση, είναι δυνατό να ανέθεσαν ένα τέτοιο μαζικό έγκλημα σε ένα τάγμα κατασκευών; Πολύ πιο φυσικό θα ήταν να το αναλάβουν τα Ες-Ες και η Γκεστάπο. Τέτοια ήταν η πάγια πρακτική των ναζί. Άλλωστε και οι μαζικές εκκαθαρίσεις τους στην Πολωνία μετά την κατάληψή της το 1939, όπως και η εξόντωση των Εβραίων αργότερα, καθοδηγήθηκαν από ειδικές μονάδες του Χίμλερ, τις Einzatzgruppen, σχηματισμένες κυρίως από στελέχη των Ες-Ες και της Γκεστάπο.
Η απόδοση του εγκλήματος σε αξιωματικούς μιας μονάδας κατασκευών μπορεί να οφείλεται μόνο στο ότι δεν υπήρχαν καθόλου στοιχεία για την παρουσία και δράση εκεί στελεχών των Ες-Ες ή της Γκεστάπο στον υποτιθέμενο χρόνο τέλεσής του. Ήταν έτσι αδύνατο να χαλκεύσουν μια εκδοχή όπου θα το απέδιδαν άμεσα στα Ες-Ες και έπρεπε να εμφανίσουν ότι όλα έγιναν με "προκάλυμμα" τη μονάδα κατασκευών.
γ) Το θέμα του Κατίν συζητήθηκε στις ακροάσεις στο Δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου στη Νυρεμβέργη, το 1946. Η σταλινική πλευρά, που είχε θέση κατηγόρου, κατέθεσε την Έκθεση Μπούρντενκο, την οποία υπεράσπισαν οι μάρτυρές της. Όμως ο Άρενς προσήλθε ως μάρτυρας και κατέθεσε ότι η μονάδα του, που βρισκόταν τότε στο δάσος του Κατίν, δεν ήταν το 537 Τάγμα Κατασκευών, για το οποίο μιλά η Έκθεση Μπούρντενκο, αλλά το 537 Σύνταγμα Διαβιβάσεων.[2] Επιπρόσθετα, ενώ υπήρχαν κάμποσες ακόμη γερμανικές μονάδες στην περιοχή, δεν είχε ακουστεί κάτι για κάποιο 537 Τάγμα Κατασκευών. Ο δε ίδιος είχε μετατεθεί στο Σμολένσκ τέλη Νοεμβρίου 1941, δυο μήνες μετά από τον υποτιθέμενο χρόνο τέλεσης του εγκλήματος, από άλλη ρωσική περιοχή.
δ) Στον καταλογισμό των ευθυνών για το Κατίν, η Γκεστάπο αναφέρεται στην Έκθεση Μπούρντενκο μόνο σε συνάρτηση με την απόσπαση καταθέσεων από Ρώσους μετά την ανακάλυψη των μαζικών τάφων το 1942-43 και καθόλου σε σχέση με τις εκτελέσεις των Πολωνών, ενώ τα Ες-Ες δεν αναφέρονται καν. Αλλά και στη Νυρεμβέργη, όταν μετά το φιάσκο με τον Άρενς, οι σοβιετικοί κατήγοροι προσπάθησαν να συνδέσουν τις Einzatzgruppen, δεν παρουσίασαν ούτε ένα όνομα ή στοιχείο. Η ίδια η μη κατάληξη της διαδικασίας στη Νυρεμβέργη συνδέεται με το ότι οι σοβιετικοί εισαγγελείς δεν επέμειναν στην απαγγελία κατηγοριών, αφού ήταν βέβαιο ότι οι κατηγορούμενοι θα αθωώνονταν.
Τα παραπάνω επισημαίνονται στη σύνοψη των ακροάσεων στο έγκυρο σάιτ με τα πρακτικά της Νυρεμβέργης: "Όταν η ακρόαση για το Κατίν τελικά έλαβε χώρα στις 1 και 2 Ιουλίου, ο σκεπτικισμός για τη ρωσική κατηγορία μπορούσε μόνο να ενταθεί με τα αποδεικτικά στοιχεία τους […]. Κατονόμασαν ως ενόχους μια μονάδα ’καμουφλαρισμένη’ κάτω υπό τον τίτλο ’Επιτελείο του Τάγματος Κατασκευών 537’ […]. Όταν η υπόθεσή τους ξεσκεπάστηκε, απομακρύνθηκαν από τη βέβαιη κατηγορία τους […] και την αντικατέστησαν στο δικαστήριο με τον ισχυρισμό ότι μία Einsatzgruppe βρισκόταν στην περιοχή το φθινόπωρο του 1941, αλλά χωρίς να φέρουν οποιαδήποτε πειστήρια που να τη συνδέουν με το έγκλημα. Οι Ρώσοι ήταν ίσως τυχεροί που οι δικαστές επέλεξαν να μην αναφερθούν στο Κατίν στην ετυμηγορία τους. Συμπεράσματα πολύ διαφορετικά από εκείνα που επιθυμούσαν μπορούσε να είχαν εξαχθεί από τις μαρτυρίες που παρουσίασαν".[3]
Ακόμα και μια πολύ μικρή μελέτη του ιστορικού υλικού πείθει για την ανυποληψία της Έκθεσης Μπούρντενκο και της σταλινικής εκδοχής για το Κατίν. Προφανώς, αν ίσχυε ότι η εξόντωση των Πολωνών ήταν έργο των ναζί, θα ήταν σε θέση να παρουσιάσουν κάτι πιο σοβαρό και τεκμηριωμένο. Αν στο ΚΚΕ επιμένουν να αρνούνται τα πασίγνωστα με υβρεολόγια και ψευτιές, αυτό εκθέτει τους ίδιους, δεν αλλάζει όμως την ιστορική αλήθεια.
Ο Χρήστος Κεφαλής είναι χημικός και συγγραφέας
[1] Βλ. την αγγλική μετάφραση της Έκθεσης, http://katyn.codis.ru/cccp054.htm
[2] Για την κατάθεση του Άρενς, που δεν αμφισβητήθηκε από τους σοβιετικούς κατηγόρους, βλ. http://www.nizkor.org/hweb/imt/tgmwc/tgmwc-17/tgmwc-17-168-01.shtml
[3] Βλ. http://www.nizkor.org/hweb/places/germany/nuremberg/katyn-02.html. Πρόκειται για απόσπασμα από το έργο των Ann και John Tusa, The Nuremberg Trial, Aλαμπάμα 1990.
Τα περί "τυπικής αναφοράς" στον Μούχιν είναι, βέβαια, αναληθή. Η αρθρογραφία του Ριζοσπάστη για το Κατίν στηρίζεται ισχυρά στο βιβλίο του, από το οποίο αντλούν πολλά "επιχειρήματα" --συχνά ασύστολα ψεύδη-- ιδίως για τα στοιχεία μετά την Περεστρόικα. Ωστόσο, το ότι οι δυο σχολιαστές παραπέμπουν στην Έκθεση Μπούρντενκο, προσφέρει μια καλή αφορμή να αναφερθούμε στη σταλινική εκδοχή για το Κατίν, μια εκδοχή που δόθηκε στη συγκεκριμένη Έκθεση και, παραπέρα, στο Δικαστήριο της Νυρεμβέργης.
Η ανυποληψία και τα λάθης της Έκθεσης Μπούρντενκο
Η Έκθεση της Επιτροπής Μπούρντενκο (από το όνομα του επικεφαλής της, ακαδημαϊκού Ν. Μπούρντενκο), που συστάθηκε από τον Στάλιν το 1944, είναι το βασικό υποστηρικτικό ντοκουμέντο για τη σταλινική άποψη περί "προβοκάτσιας των ναζί". Ενώ όμως οι αρθρογράφοι του ΚΚΕ την επικαλούνται διαρκώς ως πολύ αξιόπιστη, είναι γενικά αποδεκτό πως πρόκειται για ένα για ένα ανυπόληπτο ντοκουμέντο και ότι πολλά από τα παρατιθέμενα σε αυτή στοιχεία (όπως οι μετά τον Μάιο του 1940 επιστολές Πολωνών που δήθεν βρέθηκαν στις εκταφές) είναι χαλκευμένα και ψευδή. Εδώ θα επισημανθούν απλώς μερικά δεδομένα που συνηγορούν υπέρ της ανυποληψίας της.
α) Για τον χρόνο τέλεσης του εγκλήματος, η Έκθεση Μπούρντενκο πέφτει σε αντιφάσεις. Στην εισαγωγή κάνει λόγο αόριστα για το φθινόπωρο του 1941. Στις περιεχόμενες μαρτυρίες βεβαιώνεται όμως ότι οι εκτελέσεις έγιναν τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο του 1941. Αναφέρεται συγκεκριμένα ότι τρεις βασικές μάρτυρες, κάτοικοι του Σμολένσκ, "οι Αλεξέγιαβα, Μιχαΐλοβα και Κονατσόφσκαγια έφτασαν στη σταθερή πεποίθηση […] ότι οι μαζικές εκτελέσεις των Πολωνών αιχμαλώτων διεξάγονταν στο εξοχικό του Κόσι Γκόρι τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 1941".[1] Σύμφωνα με άλλη μαρτυρία, του Μπ. Μπαζιλέφσκι, οι εκτελέσεις έγιναν αρχές-μέσα Σεπτέμβρη, ενώ κατά εκείνη του Τ. Φάτικοβ, "μετά τον μήνα Σεπτέμβριο του 1941 […] κανείς δεν είδε πια Πολωνούς αιχμαλώτους πολέμου". Ενώ όμως όλες οι καταθέσεις μαρτύρων βεβαιώνουν ότι οι εκτελέσεις είχαν ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο, προς το τέλος της δίνεται μια εντελώς διαφορετική εκδοχή. Έτσι δηλώνεται ότι σύμφωνα με τα πορίσματα της Ιατροδικαστικής Επιτροπής Ειδικών, "οι εκτελέσεις έλαβαν χώρα […] στους μήνες Σεπτέμβρη-Δεκέμβρη 1941", δηλαδή συνεχίζονταν και τον χειμώνα.
Αυτή η κραυγαλέα αντίφαση ανάμεσα στις μαρτυρίες και το "επιστημονικό υλικό" καταρρακώνει εντελώς την αξιοπιστία της Έκθεσης. Η αιτία της βρίσκεται στην ανάγκη να δικαιολογηθούν τα βαριά ρούχα των Πολωνών αξιωματικών στις εκταφές (παλτά κ.λπ.), που δεν ταιριάζουν με το χρονικό προσδιορισμό του εγκλήματος τον Αύγουστο-Σεπτέμβρη.
Βέβαια, η υπόδειξη του Αυγούστου-Σεπτέμβρη στο κυρίως υλικό συνδέεται με το ότι, ελαχιστοποιώντας τον χρόνο κράτησης των Πολωνών από τους ναζί, κάλυπτε την πλήρη ανυπαρξία στην Έκθεση στοιχείων, όπως γερμανικά έγγραφα, που να αναφέρουν έστω κάτι γι’ αυτούς. Το κενό θα ήταν οφθαλμοφανές αν έδιναν έναν πιο ταιριαστό από καιρική άποψη χρόνο, όπως ο Οκτώβριος-Νοέμβριος. Η κοινά αποδεκτή άποψη ότι οι εκτελέσεις έγιναν τον Απρίλιο-Μάιο του 1940 ταιριάζει, αντίθετα, πολύ καλύτερα στα χειμωνιάτικα ρούχα των Πολωνών, με βάση τον καιρό στην περιοχή τον Απρίλη.
β) Σχετικά με τους υπαίτιους, η Έκθεση Μπούρντενκο βεβαιώνει ότι η εκτέλεση των Πολωνών ήταν έργο του Επιτελείου του 537 Τάγματος Κατασκευών του Γερμανικού Στρατού. Ξεκινά με τη φράση: "Οι εκτελέσεις διαπράχθηκαν το φθινόπωρο του 1941 από το Γερμανικό ’Επιτελείο του Τάγματος Κατασκευών 537’". Ο ισχυρισμός τεκμηριώνεται με επίκληση των ίδιων τριών γυναικών, που ήταν, λένε, μαγείρισσες στο Τάγμα και κατέθεσαν αργότερα στην Επιτροπή, κατονομάζοντας ως υπαίτιους το διοικητή Άρενς και δυο-τρεις ακόμη Γερμανούς αξιωματικούς.
Εύλογα προκύπτει το ερώτημα: αν οι ναζί εξόντωσαν σχεδιασμένα τους Πολωνούς το 1941, όπως λέει η Έκθεση, είναι δυνατό να ανέθεσαν ένα τέτοιο μαζικό έγκλημα σε ένα τάγμα κατασκευών; Πολύ πιο φυσικό θα ήταν να το αναλάβουν τα Ες-Ες και η Γκεστάπο. Τέτοια ήταν η πάγια πρακτική των ναζί. Άλλωστε και οι μαζικές εκκαθαρίσεις τους στην Πολωνία μετά την κατάληψή της το 1939, όπως και η εξόντωση των Εβραίων αργότερα, καθοδηγήθηκαν από ειδικές μονάδες του Χίμλερ, τις Einzatzgruppen, σχηματισμένες κυρίως από στελέχη των Ες-Ες και της Γκεστάπο.
Η απόδοση του εγκλήματος σε αξιωματικούς μιας μονάδας κατασκευών μπορεί να οφείλεται μόνο στο ότι δεν υπήρχαν καθόλου στοιχεία για την παρουσία και δράση εκεί στελεχών των Ες-Ες ή της Γκεστάπο στον υποτιθέμενο χρόνο τέλεσής του. Ήταν έτσι αδύνατο να χαλκεύσουν μια εκδοχή όπου θα το απέδιδαν άμεσα στα Ες-Ες και έπρεπε να εμφανίσουν ότι όλα έγιναν με "προκάλυμμα" τη μονάδα κατασκευών.
γ) Το θέμα του Κατίν συζητήθηκε στις ακροάσεις στο Δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου στη Νυρεμβέργη, το 1946. Η σταλινική πλευρά, που είχε θέση κατηγόρου, κατέθεσε την Έκθεση Μπούρντενκο, την οποία υπεράσπισαν οι μάρτυρές της. Όμως ο Άρενς προσήλθε ως μάρτυρας και κατέθεσε ότι η μονάδα του, που βρισκόταν τότε στο δάσος του Κατίν, δεν ήταν το 537 Τάγμα Κατασκευών, για το οποίο μιλά η Έκθεση Μπούρντενκο, αλλά το 537 Σύνταγμα Διαβιβάσεων.[2] Επιπρόσθετα, ενώ υπήρχαν κάμποσες ακόμη γερμανικές μονάδες στην περιοχή, δεν είχε ακουστεί κάτι για κάποιο 537 Τάγμα Κατασκευών. Ο δε ίδιος είχε μετατεθεί στο Σμολένσκ τέλη Νοεμβρίου 1941, δυο μήνες μετά από τον υποτιθέμενο χρόνο τέλεσης του εγκλήματος, από άλλη ρωσική περιοχή.
δ) Στον καταλογισμό των ευθυνών για το Κατίν, η Γκεστάπο αναφέρεται στην Έκθεση Μπούρντενκο μόνο σε συνάρτηση με την απόσπαση καταθέσεων από Ρώσους μετά την ανακάλυψη των μαζικών τάφων το 1942-43 και καθόλου σε σχέση με τις εκτελέσεις των Πολωνών, ενώ τα Ες-Ες δεν αναφέρονται καν. Αλλά και στη Νυρεμβέργη, όταν μετά το φιάσκο με τον Άρενς, οι σοβιετικοί κατήγοροι προσπάθησαν να συνδέσουν τις Einzatzgruppen, δεν παρουσίασαν ούτε ένα όνομα ή στοιχείο. Η ίδια η μη κατάληξη της διαδικασίας στη Νυρεμβέργη συνδέεται με το ότι οι σοβιετικοί εισαγγελείς δεν επέμειναν στην απαγγελία κατηγοριών, αφού ήταν βέβαιο ότι οι κατηγορούμενοι θα αθωώνονταν.
Τα παραπάνω επισημαίνονται στη σύνοψη των ακροάσεων στο έγκυρο σάιτ με τα πρακτικά της Νυρεμβέργης: "Όταν η ακρόαση για το Κατίν τελικά έλαβε χώρα στις 1 και 2 Ιουλίου, ο σκεπτικισμός για τη ρωσική κατηγορία μπορούσε μόνο να ενταθεί με τα αποδεικτικά στοιχεία τους […]. Κατονόμασαν ως ενόχους μια μονάδα ’καμουφλαρισμένη’ κάτω υπό τον τίτλο ’Επιτελείο του Τάγματος Κατασκευών 537’ […]. Όταν η υπόθεσή τους ξεσκεπάστηκε, απομακρύνθηκαν από τη βέβαιη κατηγορία τους […] και την αντικατέστησαν στο δικαστήριο με τον ισχυρισμό ότι μία Einsatzgruppe βρισκόταν στην περιοχή το φθινόπωρο του 1941, αλλά χωρίς να φέρουν οποιαδήποτε πειστήρια που να τη συνδέουν με το έγκλημα. Οι Ρώσοι ήταν ίσως τυχεροί που οι δικαστές επέλεξαν να μην αναφερθούν στο Κατίν στην ετυμηγορία τους. Συμπεράσματα πολύ διαφορετικά από εκείνα που επιθυμούσαν μπορούσε να είχαν εξαχθεί από τις μαρτυρίες που παρουσίασαν".[3]
Ακόμα και μια πολύ μικρή μελέτη του ιστορικού υλικού πείθει για την ανυποληψία της Έκθεσης Μπούρντενκο και της σταλινικής εκδοχής για το Κατίν. Προφανώς, αν ίσχυε ότι η εξόντωση των Πολωνών ήταν έργο των ναζί, θα ήταν σε θέση να παρουσιάσουν κάτι πιο σοβαρό και τεκμηριωμένο. Αν στο ΚΚΕ επιμένουν να αρνούνται τα πασίγνωστα με υβρεολόγια και ψευτιές, αυτό εκθέτει τους ίδιους, δεν αλλάζει όμως την ιστορική αλήθεια.
Ο Χρήστος Κεφαλής είναι χημικός και συγγραφέας
[1] Βλ. την αγγλική μετάφραση της Έκθεσης, http://katyn.codis.ru/cccp054.htm
[2] Για την κατάθεση του Άρενς, που δεν αμφισβητήθηκε από τους σοβιετικούς κατηγόρους, βλ. http://www.nizkor.org/hweb/imt/tgmwc/tgmwc-17/tgmwc-17-168-01.shtml
[3] Βλ. http://www.nizkor.org/hweb/places/germany/nuremberg/katyn-02.html. Πρόκειται για απόσπασμα από το έργο των Ann και John Tusa, The Nuremberg Trial, Aλαμπάμα 1990.
