Η αποτελεσματικότητα μιας κυβερνητικής πολιτικής προϋποθέτει την ύπαρξη κοινωνικής αλληλεγγύης.

Εδώ και αρκετά χρόνια, στον τόπο μας, στην Ελλάδα, για να είμαστε ειλικρινείς, δεν υπάρχει κοινωνική αλληλεγγύη. Απουσιάζει σχεδόν παντελώς από όλα τα κοινωνικά και οικονομικά στρώματα, από όλους του πολιτικούς οργανισμούς. Υπάρχουν μόνο μεμονωμένες και ευκαιριακές εκφράσεις κοινωνικής συμπόνιας ή έστω κοινωνικής συμπάθειας, αλλά δεν υπάρχει συνειδητή και διαρκής κοινωνική αλληλεγγύη. Δεν υπάρχει δηλαδή ένα βαθύ και σταθερό νοιάξιμο για τον άλλον τον διπλανό. Υπάρχει ιδιώτευση, υπάρχει ατομικότητα, υπάρχει εγωκεντρισμός, υπάρχει κουτοπονηριά, υπάρχει ιδιοτέλεια, υπάρχει τελικά μπόλικη υποκρισία. Είμαστε άτομα εγωκεντρικά και διαμορφώνουμε εγωκεντρικούς απογόνους.

Η κοινωνική αλληλεγγύη είναι σύμφυτη με τη θεσμική συνείδηση, όπου το ατομικό φαντασιακό του καθένα συνδιαλέγεται καθημερινά με το κοινωνικό φαντασιακό της κοινωνίας. Είναι σε έναν διαρκή και μόνιμο διάλογο. Χωρίς θεσμική συνείδηση δεν μπορεί να υπάρχει κοινωνική πολιτική. Γιατί όταν τα λεγόμενα προοδευτικά κόμματα επικαλούνται την κοινωνική συνείδηση, χρειάζεται να απευθύνονται σε ανθρώπους που αυτό το νόημα το εννοούν! Ποιοί είναι αυτοί. Μια μικρή μειοψηφία «α-νοήτων». Εκείνοι που δεν έχουν καταλάβει το «κόλπο». Δεν έχουν μπει στο νόημα! Γιατί όταν ένας πολιτικός οργανισμός κραδαίνει τη σημαία της διαφάνειας και της κατάργησης της διαπλοκής σε ποιους απευθύνεται; Μα η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου έτσι λειτουργεί. Ο καθένας περιμένει το «δικό» του να προωθήσει το θέμα του. Ο «δικός του άνθρωπος» είναι η παραβίαση της θεσμικής λειτουργίας. Ο «δικός του άνθρωπος» είναι το οτιδήποτε εξυπηρετεί τα μικρά ή μεγάλα συμφέροντα του. Ενέχει ένα φαντασιακό και συμβολικό νόημα. Είναι η κατάργηση της θεσμικής λειτουργίας γενικότερα και ταυτόχρονα η κατάργηση της κοινωνικής αλληλεγγύης και η ανάδειξη του προσωπικού συμφέροντος.

Φωνάζουμε για παράδειγμα, και καλά κάνουμε, αλλά δεν αρκεί, για την ακρίβεια. Και λέμε ότι ευθύνεται η κυβέρνηση. Ευθύνεται στο βαθμό που δεν λειτουργεί ένα συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο που να κυνηγά τους κερδοσκόπους. Όμως υπάρχουν κερδοσκόποι! Αυτή είναι η πραγματικότητα. Σε μια περίοδο λοιπόν που η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζόμενων οδηγείται στην εξαθλίωση υπάρχουν κερδοσκόποι! Μικροί, μεγάλοι, δεν έχει σημασία το μέγεθος και μάλλον εάν σταθούμε εκεί θα αποπροσανατολιστούμε. Σημασία έχει ότι μέσα στις συγκεκριμένες συνθήκες υπάρχουν άνθρωποι που δεν νοιάζονται για το τι κάνει ο διπλανός τους. Έτσι! Γιατί αυτοί θέλουν να κερδίζουν κι ολοένα περισσότερα. Όπως στην κατοχή που υπήρχαν οι μαυραγορίτες. Μόνο που τώρα είναι πολύ περισσότεροι και πολύ περισσότερο αδίστακτοι. Όμως που; Σε ποιο οικονομικό και πολιτικό καθεστώς υπάρχουν όλοι αυτοί; Υπάρχουν και πολλαπλασιάζονται μέσα σε ένα πολιτικό πλαίσιο που δεν έχει εθνική στρατηγική και εθνικό σχεδιασμό. Όπου το θεσμικό πλαίσιο απαξιώνεται καθημερινά. Όπου τα πράγματα εξελίσσονται πάνω μια οικονομική βάση όπου κυριαρχεί «το έλα να δεις»! Παράδειγμα, κραυγαλέο η τουριστική ανάπτυξη. Ποιος νοιάζεται; Κανείς! Ποιός νοιάζεται και ποιος γνωρίζει ότι τα παιδιά στις τουριστικές περιοχές μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον τεράστιων κοινωνικών, πολιτισμικών και ψυχολογικών αντιθέσεων και όπου το ζήτημα της παιδείας είναι το τελευταίο που τους απασχολεί. Ότι οι γονείς αυτών των παιδιών δεν νοιάζονται για το πώς πηγαίνουν στο σχολείο τους. Δεν πηγαίνουν καν να πάρουν τους ελέγχους, γιατί «έχουν να ζήσουν με τα δυο-τρία ενοικιαζόμενα διαμερίσματα». Ποιος νοιάζεται; Κανείς! Απολύτως κανείς! Ποιος νοιάζεται όταν οι επιχειρηματίες των τουριστικών περιοχών θεωρούν ότι είναι νόμιμο να «βγάζουν» σε τρεις μήνες όσα βγάζει ένα εργαζόμενος της πόλης σε δώδεκα, και άρα να φουσκώνουν τις τιμές κατά το δοκούν; Κανείς! Ποιος νοιάζεται που έχουν χτιστεί μια σειρά από πανέμορφα νησιά μας, από άκρου σε άκρο; Κανείς; Απολύτως κανείς! Ποιος έχει αντιληφθεί ότι μικρά νησάκια του Αιγαίου έχουν καταντήσει να μην παράγουν σχεδόν τίποτα και να είναι ποιο ακριβά απ’ ότι η Αθήνα. Επί της ουσίας κανείς. Απολύτως κανείς! Αυτοδιοικητικές εκλογές και μέσα σε ένα Φαρμακείο που τυχαίνει να βρίσκομαι διαδραματίζεται η εξής σκηνή: Μπαίνει μια παρέα ανθρώπων μια πολιτικής παράταξης για να μοιράσει προεκλογικά φυλλάδια και ο υποψήφιος απευθύνεται στον φαρμακοποιό λέγοντας του με νόημα: «Δεν σας απελευθέρωσαν εσάς ακόμη!». Συγγνώμη δεν κατάλαβα η απελευθέρωση του επαγγέλματος του φαρμακοποιού τι είδους ζήτημα είναι που χρειάζεται την αλληλεγγύη του υποψήφιου αυτοδιοικητικού άρχοντα, προερχόμενου εκ του προοδευτικού χώρου; Είναι ζήτημα κοινωνικής αλληλεγγύης; Είναι ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης; Είναι ζήτημα ορθολογικής οικονομικής ανάπτυξης; Είναι ζήτημα σοσιαλιστικής δικαιοσύνης; Τι στο καλό απ’ όλα αυτά είναι; Τίποτα! Είναι μια πολιτική μπούρδα που κρύβει μέσα της μια μεγάλη πολιτική υποκρισία, η οποία με τη σειρά της λειτουργεί σε βάρος του κάθε εργαζόμενου και του κάθε αρρώστου που αγωνιά για την τιμή των φαρμάκων. Τι κάνει λοιπόν εδώ ο προοδευτικός πολιτικός; Κοροϊδεύει! Και μάλιστα κοροϊδεύει τους χιλιάδες εργαζόμενους που πιστεύουν σε αυτόν νομίζοντας ότι υπερασπίζεται τα συμφέροντα τους. Ένας πολιτικός έωλος και μια πολιτική της σύγχυσης. Μια πολιτική που δεν σχεδιάζεται με βάση μια εθνική στρατηγική και μια θεσμική συνείδηση, αλλά με βάση τον καιροσκοπισμό: «Ας το πούμε κι αυτό, κάποιους ψήφους θα τσιμπήσουμε. Εξάλλου με αυτόν τον τρόπο δείχνουμε τη διαρκή αντίθεση μας στην όποια κυβερνητική πολιτική»!

‘Έτσι σε μια χώρα όπου τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα γίνονται χωρίς κανόνες και αρχές, αλλά στη βάση θολών ιδεολογιών, ιδεολογημάτων, και ανερμάτιστων πολιτικών, φτάσαμε και στο αποκορύφωμα του καιροσκοπισμού, όπου ό ίδιος ο πρωθυπουργός, ως θεσμός και όχι φυσικά ως πρόσωπο, αποφάσισε και «βγήκε» στην τηλεόραση, μυξοκλαίγοντας και κραδαίνοντας μια ηθική δικής του προέλευσης να μας πει: ή εγώ ή εκλογές! Συγγνώμη αλλά μήπως λαϊκίζει ασυστόλως; Γιατί όταν ακριβώς δεν υπάρχει ειλικρίνεια και όταν όλη η χώρα ζει μέσα στην ανειλικρίνεια, είναι ανάξιας σημασία η δήλωση του πρωθυπουργού. Σε ποιους απευθύνθηκε ο πρωθυπουργός; Μα στους δικού του οπαδούς να στηρίξουν τους δικού του υποψήφιους και όχι του «αντάρτες». Το υπόλοιπο εκλογικό σώμα δεν τον ενδιαφέρει, γιατί ούτως ή άλλως είναι χαμένο. Όμως, πάλι, για ποια κοινωνική αλληλεγγύη μιλάμε; Για ποια κοινωνική δικαιοσύνη; Γιατί και για να τελειώνουμε με την καραμέλα του μνημονίου, που έχει καταντήσει το σύμβολο της υποκριτικής πολιτικής, υπάρχει κρίση θεσμών και στρεβλή οικονομική ανάπτυξη στη χώρα, ναι ή όχι; Υπάρχει επιτακτική ανάγκη διαρθρωτικών αλλαγών και δημοσιονομικής εξυγίανσης, ναι ή όχι; Εάν ναι, τότε να συζητήσουμε για αυτά. Να τα αναδείξουμε. Να τα καταγγείλουμε. Να πολεμήσουμε καθημερινά και θεσμικά τις κοινωνικές αδικίες. Να τα αλλάξουμε! Το μνημόνιο είναι μια πολιτικό-οικονομική στρατηγική που επέλεξε η συγκεκριμένη κυβέρνηση, σε συμφωνία με τη συγκυριακή ηγεσία της ΕΕ και επί της ουσίας μόνον εκείνη και οι συνεργάτες της γνωρίζουν τι ακριβώς κάνουν. Όμως είναι μόνο ένας δρόμος για το ξεπέρασμα της κρίσης. Δεν είναι ο μοναδικός. Και γι’ αυτό η παρέμβαση του πρωθυπουργού, είναι μονοσήμαντη και εκφοβιστική προς κάποιους. Όμως υπάρχουν κι άλλες πολιτικές που αναδεικνύονται καθημερινά και όχι οπωσδήποτε από πολιτικά κόμματα, και το σημαντικότερο: ο καθένας κρίνεται από το τι θεωρεί ως κρίση και τι βάζει μέσα. Βάζει για παράδειγμα το θέμα της καταπολέμησης της ακρίβειας, της απόκτησης θεσμικής συνείδησης και κοινωνικής αλληλεγγύης ή γενικώς καιροσκοπεί εντυπωσιάζοντας και ταυτόχρονα εμπεδώνοντας την υποκρισία και την κουτοπονηριά;

Σήμερα, σχεδόν ένα χρόνο μετά τις δημοτικές εκλογές τα πράγματα μιλούν από μόνα τους: τόσο η κυβερνητική επάρκεια για την εφαρμογή της δικής της πολιτικής, όσο και η κοινωνική αλληλεγγύη εξακολουθούν και να είναι το ζητούμενο.