Η μακρά διαδικασία της εγκατάστασης της δημοκρατικής ευαισθησίας στην κοινωνική συνείδηση

Σήμερα Ιούλης του 2013 και έχοντας συμπληρώσει 3 ολόκληρα χρόνια βαθειάς οικονομικής ύφεσης και δημοκρατικής παλινδρόμησης, βρισκόμαστε μπροστά στο τραγικό γεγονός, το μέλλον των δημοκρατικών διαδικασιών στο τόπο μας, να φαντάζει ιδιαίτερα δυσοίωνο. Ακριβώς γι’ αυτό, σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση έχει ιδιαίτερη σημασία η ανάδειξη μέσα από την κοινωνία, εκείνου του πολιτικού υποκειμένου που θα μπορέσει να κατανοήσει τη συγκεκριμένη πραγματικότητα και να την αναδείξει σε ζήτημα πρώτης προτεραιότητας, προτείνοντας και προκρίνοντας εκείνες τις πολιτικές που θα δείξουν το δρόμο της διεξόδου. Με βάση τα μέχρι σήμερα πεπραγμένα των κυβερνήσεων σε Ελλάδα και Ε.Ε., ο συγκεκριμένος πολιτικός χώρος δεν μπορεί να έχει ως βασικό ιδεολογικό στίγμα παρά εκείνο της αριστερής ιδεολογίας. Ωστόσο θέτοντας αυτή την πολιτική αρχή ως προϋπόθεση της ρήξης τόσο με τις πολιτικές της αγοράς και του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, όσο και με το νεοφιλελευθερισμό, προκύπτει το ερώτημα: ποια είναι εκείνη η αριστερή πολιτική σήμερα στη χώρα μας που φαίνεται ότι μπορεί και κατανοεί την τρέχουσα πραγματικότητα, συμμετέχει στις πολιτικές διαδικασίες και ταυτόχρονα υπερασπίζεται τις δημοκρατικές αρχές;

Θα επιχειρήσω μια κατ’ αρχήν απάντηση ερμηνεύοντας τη στάση της ΔΗΜΑΡ το τελευταίο διάστημα. Πριν από περίπου ένα μήνα η ΔΗΜΑΡ έδωσε το στίγμα και μάλιστα από τη θέση του κυβερνητικού εταίρου, του τι ακριβώς σημαίνει σύγχρονη δημοκρατική αριστερά. Η ΔΗΜΑΡ αποχώρησε από την τρικομματική κυβέρνηση υπερασπιζόμενη τους δημοκρατικούς θεσμούς στη ουσία τους και συνολικά, επισημαίνοντας στην πράξη ότι : δεν είναι δυνατόν να υπάρχει κράτος δικαίου χωρίς την υποστήριξη μέχρι κεραίας των δημοκρατικών θεσμών και δικαιωμάτων των πολιτών. Αυτή η θέση επαναφέρει στην επικαιρότητα μια προηγούμενη βασική θέση της ΔΗΜΑΡ, άμα της εμφάνισης του μνημονίου, η οποία έλεγε ότι: δεν έφερε το μνημόνιο την κρίση, αλλά η παρατεταμένη κοινωνικό-πολιτική και πολιτισμική κρίση της ελληνικής κοινωνίας και των θεσμών, αποτέλεσαν τις βασικές αιτίες που οδήγησαν στην πτώχευση του κράτους. Φυσικά σήμερα είμαστε αντιμέτωποι με τις αλλεπάλληλες κοινωνικές και θεσμικές κρίσεις τις προερχόμενες από τα αλλεπάλληλα μνημόνια. Παρόλα αυτά η συγκεκριμένη θέση της ΔΗΜΑΡ δεν έγινε κατανοητή από την πλειοψηφία της κοινωνίας, όπως και από έναν σεβαστό αριθμό συντρόφων και αυτό κατά τη γνώμη μου δεν οφείλεται σε πιθανά υπαρκτά επικοινωνιακά λάθη. Οφείλεται στο γεγονός ότι η κοινωνία, στην πλειοψηφία της, λειτουργεί με βάση τα νοήματα και τις σημασίες της προηγουμένης περιόδου, της παλιάς λαϊκίστικης περιόδου «της Ελλάδας στους έλληνες», που ήταν και η βασική αιτία που μας έφτασε εδώ! Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι η πλειονότητα της κοινωνίας να είναι εγκλωβισμένη σε εκείνους τους πολιτικούς χώρους οι οποίοι είτε δημιούργησαν την πτώχευση, είτε την απαρνούνται λαϊκίζοντας και μη κατανοώντας τα φαινόμενα. Ωστόσο η τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα με επίκεντρο τη συγκυβέρνηση ΝΔ/ΠΑΣΟΚ από τη μια και το λαϊκίστικο αριστερισμό του ΣΥΡΙΖΑ από την άλλη, έρχονται να επιβεβαιώσουν αντίστοιχα, τον ιδεαλιστικό και μηχανιστικό τρόπο, αντιλαϊκών και αντιδημοκρατικών από τη μια και από την άλλη αλλοπρόσαλλων πολιτικών, που στηρίζονται στη στατικότητα και επαγγέλλονται το χθες. Ταυτόχρονα η ίδια η πραγματικότητα αναδεικνύει σήμερα δύο βασικά πολιτικά ζητήματα και τέσσερεις πολιτικές αρχές.

Τα δύο βασικά πολιτικά ζητήματα είναι: 1) μια συμμαχία με κεντροαριστερό πρόσημο δεν έχει νόημα, δεν υφίσταται σήμερα και με βάση την τρέχουσα πολιτική πραγματικότητα, 2) δεν μπορείς να μιλάς εξ ονόματος του λαού και μάλιστα χωρίς να προσδιορίζεις ποιος είσαι.

Οι τέσσερεις πολιτικές αρχές που αναδεικνύονται ως ζητήματα πρώτης προτεραιότητας είναι ότι: α) δεν μπορείς να μάθεις κολύμπι εάν δεν βραχείς, με άλλα λόγια δεν μπορεί να μη δημιουργείς τις συνθήκες εκείνες που θα σου επιτρέπουν ως αριστερή προοπτική να κυβερνάς, β) δεν μπορείς να έχεις άποψη εάν δεν αναλαμβάνεις τις ευθύνες σου, που σημαίνει καταγγελία του συντεχνιακού συνδικαλισμού, γ) δεν μπορείς να αναφέρεσαι σε αριστερά και προοδευτικές δυνάμεις εάν δεν προσδιορίζεις επακριβώς ποιος είσαι εσύ, δ) δεν μπορείς να αναφέρεσαι σε αριστερά και προοδευτικές δυνάμεις εάν δεν υπερασπίζεσαι τους δημοκρατικούς θεσμούς που εσύ ο ίδιος ως δημοκρατικός θεσμός απαίτησες να δημιουργηθούν.

Αυτές οι πολιτικές αρχές ως βασικές πολιτικές προτεραιότητες εμπεριέχονται και προτάσσονται από το χώρο του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της αριστεράς της ευθύνης, χώρο που η ΔΗΜΑΡ επιδιώκει να υπηρετεί και να υπερασπίζεται. Αυτή η επισήμανση που εμπεριέχει μέσα της τη βαθιά προσήλωση στην κατανόηση της αρχής της πραγματικότητας και την υπεράσπιση μέχρι κεραίας των δημοκρατικών αρχών, θα μπορούσε να αποτελέσει μια πρώτη απάντηση στο ερώτημα τι σημαίνει αριστερά σήμερα. Ταυτόχρονα όμως το γεγονός ότι η κοινωνία παρα-νοεί προσκολλούμενη σε σκοτεινές δυνάμεις ή επαναλαμβάνει καταναγκαστικά το παρελθόν επιλέγοντας υποψήφιους σωτήρες από το σωρό των χθεσινών καταστροφέων ή των σημερινών ταχυδακτυλουργών, δείχνει ότι ο δρόμος θα είναι μακρύς και η διαδικασία δύσκολη. Αυτή η μακρά διαδικασία της εγκατάστασης της δημοκρατικής ευαισθησίας στην κοινωνική συνείδηση, αφορά και τα μέλη της ΔΗΜΑΡ και αποτελεί αυτοσκοπό μέσα και έξω από το κόμμα.