«Πιστεύουμε στην επιτυχία σας»

Ανοικτό αφήνει το ενδεχόμενο ενός νέου κουρέματος του ελληνικού χρέους ο Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ, σημειώνοντας ότι η συζήτηση για το πώς θα βοηθηθεί η Ελλάδα για τη διατήρηση της οικονομικής της σταθερότητας θα διεξαχθεί στους κόλπους του Eurogroup τους επόμενους μήνες. Στην αποκλειστική του συνέντευξη στα «ΝΕΑ» ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος πραγματοποιεί σήμερα την πρώτη μετά την ανάληψη των καθηκόντων του επίσημη επίσκεψή του στην Αθήνα, υποστηρίζει ότι βλέπει «αχτίδα φωτός» στην Ελλάδα, καθώς, όπως λέει, όλες οι ενδείξεις υπόσχονται επιστροφή στην ανάπτυξη. Ο κ. Σταϊνμάιερ επισημαίνει ακόμη ότι οι δράστες της επίθεσης έξω από την οικία του γερμανού πρεσβευτή στην Αθήνα δεν θα χαλάσουν τις καλές ελληνογερμανικές σχέσεις. Παραδέχεται ωστόσο πως όταν γίνεται κάτι προσβλητικό ή ασκείται βία, και οι δύο χώρες πρέπει να βάζουν ένα τέλος. Εμμέσως πλην σαφώς ο γερμανός υπουργός ασκεί κριτική στο μοντέλο αυστηρής λιτότητας που ακολουθείται σήμερα. Υπογραμμίζει ότι η ανταγωνιστικότητα είναι σημαντική, εξίσου σημαντική όμως είναι και η κοινωνική συνοχή στα κράτη-μέλη της ευρωζώνης. Ταυτόχρονα αναγνωρίζει ότι τα δύσκολα που περνά η Ελλάδα προκαλούν μεγάλο σκεπτικισμό στους πολίτες, Γι’ αυτό και το μήνυμά του είναι ότι απαιτείται σύγκρουση με τους λαϊκιστές, τους εθνικιστές και τους ευρωσκεπτικιστές, ενόψει των ευροεκλογών που κινδυνεύουν να μετατραπούν σε ψήφο διαμαρτυρίας για την Ευρώπη

Τι θα πρέπει να περιμένουν η Ευρώπη και η Ελλάδα από τον καινούργιο μεγάλο συνασπισμό στη Γερμανία; Γιατί αυτή η φορά είναι διαφορετική για το SPD (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα);

Το μήνυμά μας προς την Ευρώπη και τους εταίρους μας είναι: πιστεύουμε στην επιτυχία σας! Στεκόμαστε στο πλευρό σας. Περάσαμε πολλές δυσκολίες. Δρομολογήσαμε στην Ευρώπη βαθιές μεταρρυθμίσεις και σεβόμαστε όσα έχουν επιτύχει οι Ελληνες στη χώρα τους. Ομως η κρίση δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί. Σε αυτή τη δύσκολη εποχή, ωστόσο, οι ευρωπαίοι εταίροι μας μπορούν να βασίζονται στη στήριξη της Γερμανίας. Αυτή είναι η πολιτική κατεύθυνση της νέας Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης, αυτό υποστηρίζει και το SPD.

Υπάρχει ελπίδα να αλλάξει η γερμανική ευρωπαϊκή πολιτική, ώστε να βρεθούν στο επίκεντρο η ανάπτυξη και η απασχόληση και λιγότερο η αυστηρή λιτότητα; Τουλάχιστον αυτό είναι που περιμένει ο περισσότερος κόσμος από τη συμμετοχή του SPD στην κυβέρνηση. Σκέφτεται η Γερμανία μια συνολική αλλαγή πολιτικής στην ευρωζώνη;

Θέλουμε μια Ευρωπαϊκή Ενωση πολιτικά και οικονομικά ισχυρή, ταυτόχρονα όμως και κοινωνικά δίκαιη. Αυτά τα δύο πρέπει να συμβαδίζουν. Οσο σημαντική κι αν είναι η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στο πλαίσιο του σκληρού παγκόσμιου ανταγωνισμού, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τη σημασία της εσωτερικής συνοχής των κοινωνιών μας και αυτή μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Υπάρχει πολύς κόσμος στην Ευρώπη ο οποίος δεν αισθάνεται πλέον ότι ανήκει σε μια κοινότητα κοινών αξιών και συνθηκών διαβίωσης. Εχουν υπάρξει εν τω μεταξύ σημαντικές πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση, ωστόσο είναι απαραίτητη η ενίσχυση των προσπαθειών μας. Πρέπει να φανούμε δημιουργικότεροι. Αναφέρομαι ιδιαίτερα στην πρωτοβουλία μας για περισσότερη απασχόληση. Η ανεργία των νέων και η απουσία ελπίδας, η οποία κατ’ επέκταση συνοδεύει μια ολόκληρη γενιά, αποτελούν ίσως τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την Ευρώπη. Αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα να αντιμετωπίσουμε αυτό το γεγονός με μια ευρωπαϊκή πολιτική.

Η Ελλάδα έλαβε δημοσιονομικά μέτρα ύψους 70 δισ. ευρώ σε τριάμισι χρόνια (αντιστοιχούν στο 35% του ΑΕΠ). Η αυστηρή λιτότητα όμως πόλωσε τον κόσμο και μείωσε την πλειοψηφία των εδρών των κυβερνητικών εταίρων σε μόλις τρεις. Δεν σας προβληματίζει αυτό;

Η Ελλάδα πράγματι προέβη σε πρωτοφανείς και πολύ γενναίες μεταρρυθμίσεις και έλαβε αντίστοιχα μέτρα λιτότητας. Αυτό αναγνωρίζεται παντού, σε ολόκληρη την Ευρώπη. Βλέπουμε φυσικά και τον αντίκτυπο που έχουν όλα αυτά στην καθημερινότητα των Ελλήνων και ότι έπειτα από τόσα δύσκολα χρόνια υπάρχει πλέον μεγάλος σκεπτικισμός. Η προσοχή πρέπει να στραφεί ειδικότερα στους ανθρώπους εκείνους που πλήττονται περισσότερο από την κρίση. Δηλαδή στους νέους, στους οποίους οφείλουμε να παρέχουμε επαγγελματική προοπτική, στους ανέργους, στους ηλικιωμένους και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που κινδυνεύουν.

Δεν θα έπρεπε να ξεκινήσει σύντομα η συζήτηση για μια μείωση του χρέους εφόσον η Ελλάδα αναμένεται να έχει πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα; Τι συμβαίνει με τη συζήτηση για ένα τρίτο πρόγραμμα στήριξης;

Η Ελλάδα βρίσκεται σε σωστή πορεία με την εξυγίανση των δημοσιονομικών της. Αναγνωρίζουμε απόλυτα τον μακρύ δρόμο που έχει διανύσει η χώρα μέσα σε λίγα χρόνια από ένα δημοσιονομικό έλλειμμα άνω του 10% στο ενδεχόμενο πρωτογενούς πλεονάσματος το προηγούμενο έτος. Το πώς θα βοηθήσουμε την Ελλάδα να διατηρήσει μακροπρόθεσμα πραγματικά σταθερά τα οικονομικά της, θα συζητηθεί τους επόμενους μήνες με τους ευρωπαίους εταίρους στο πλαίσιο του Eurogroup. Το παρόν πρόγραμμα παροχής βοήθειας προς την Ελλάδα ολοκληρώνεται στα τέλη του 2014. Δεν έχουν κανένα νόημα οι πρόωρες εικασίες περαιτέρω χρηματοδότησης της χώρας. Χαιρετίζω τη φιλοδοξία του Πρωθυπουργού κ. Σαμαρά και του υπουργού Εξωτερικών κ. Βενιζέλου σχετικά με την ολοκλήρωση των προγραμμάτων παροχής οικονομικής βοήθειας το συντομότερο δυνατόν καθώς και την αυτόνομη επιστροφή της χώρας στις αγορές. Και πράγματι διακρίνω μια αχτίδα φωτός στον ορίζοντα. Επειτα από τόσα χρόνια δυσάρεστων ειδήσεων και χάρη στην προσήλωση της ελληνικής κυβέρνησης στη μεταρρυθμιστική πολιτική, υπάρχουν επιτέλους, και μάλιστα για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της κρίσης, πολλές ενδείξεις που υπόσχονται την επιστροφή της Ελλάδας στην ανάπτυξη και σε περισσότερη απασχόληση. Και ακριβώς αυτός ήταν και ο στόχος των ευρωπαϊκών προγραμμάτων παροχής βοήθειας.

Ανησυχείτε για τη δημοτικότητα του αντιγερμανικού αισθήματος στην Ελλάδα; Τι συμβαίνει με τα ανθελληνικά αισθήματα στη Γερμανία, ειδικά στον γερμανικό Τύπο; Η Ελλάδα έχει καταδικάσει επανειλημμένα τις ακραίες φωνές εντός της χώρας. Πιστεύετε ότι η Γερμανία έχει κάνει αρκετά ώστε να καταδικάσει τις δικές της ακραίες φωνές;

Η Ελλάδα και η Γερμανία είναι στενοί εταίροι. Οι Ελληνες και οι Γερμανοί είναι καλοί φίλοι. Μας συνδέουν αξίες και πεποιθήσεις, στενότατοι κοινωνικοί δεσμοί. Δεν θα έπρεπε να υπερεκτιμούμε τις υπερβολές στα μέσα ενημέρωσης. Δεν εκφράζουν τα αισθήματα της μεγάλης πλειοψηφίας του κόσμου στις δύο χώρες. Ομως όταν κάτι γίνεται προσβλητικό ή υπάρχει άσκηση βίας, πρέπει να μπαίνει ένα τέλος. Γι’ αυτό είμαι ευγνώμων στον Πρωθυπουργό κ. Σαμαρά και στον υπουργό Εξωτερικών κ. Βενιζέλο για τη γρήγορη και αποφασιστική αντίδρασή τους στην επίθεση κατά της οικίας του πρεσβευτή μας στην Αθήνα. Ενα είναι σαφές: οι δράστες δεν θα κατορθώσουν να χαλάσουν τις καλές σχέσεις μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας και μεταξύ Γερμανών και Ελλήνων.

Γιατί η Γερμανία φοβάται να ηγηθεί της Ευρώπης; Γιατί η διαδικασία ενοποίησης δεν προχωρά ταχύτερα; Ανησυχείτε μήπως αποκτήσουν έρεισμα στις επερχόμενες ευρωεκλογές ευρωσκεπτικιστικά και λαϊκιστικά κινήματα;

Η Γερμανία γνωρίζει την ευθύνη της έναντι της Ευρώπης και της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η Ευρώπη δεν είναι για μας μια επιλογή ανάμεσα σε πολλές άλλες. Είναι το μάθημα που διδαχθήκαμε από την Ιστορία μας και το μοναδικό μέλλον που έχουμε. Ακριβώς γι’ αυτό δεν σας κρύβω ότι ανησυχώ για την κατάσταση στην Ενωσή μας: αφενός, διότι παρά τις προόδους που έχουν σημειωθεί, η δημοσιονομική κρίση δεν έχει ξεπεραστεί ακόμη, και αφετέρου, διότι η οικονομική κρίση μπορεί να ενεργοποιήσει φυγόκεντρες πολιτικές δυνάμεις που θα ήταν επικίνδυνες για την Ευρωπαϊκή Ενωση συνολικά.

Το έτος 2014, δηλαδή ακριβώς εκατό χρόνια μετά το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, πρέπει να διασφαλίσουμε εκ νέου και από κοινού ότι το ευρωπαϊκό εγχείρημα είναι πολύ περισσότερα από μια μεγάλη αγορά, ένα κοινό νόμισμα και μια κατανομή κονδυλίων: αφορά τη ζωή όλων μας σε καθεστώς ειρήνης και ασφάλειας, αφορά την καλή εργασία και την ευημερία. Αυτό πρέπει να το υπενθυμίζουμε συχνά, ειδικά τώρα ενόψει των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Δεν πρέπει να αποφεύγουμε τη σύγκρουση με τους λαϊκιστές, τους εθνικιστές, με εκείνους τους άμυαλους που αποκαλούνται «ευρωσκεπτικιστές», που όλοι τους απλά προάγουν καθετί εθνικό χωρίς να καταθέτουν δικές τους προτάσεις. Πρέπει να επιχειρηματολογήσουμε στοχευμένα και να πείσουμε εκ νέου τον κόσμο στην Ευρώπη με έργα και όχι με λόγια, ότι η Ευρώπη αποτελεί τη βάση για την πρόοδο αλλά και την αιτία για αισιοδοξία.

Συμφωνείτε με τις φωνές εκείνες που ισχυρίζονται ότι η Ελλάδα δεν έπρεπε να είχε γίνει καν αποδεκτή ως μέλος της ευρωζώνης;

Αυτές οι ερωτήσεις δεν ωφελούν στην πραγματικότητα κανέναν. Η Ελλάδα είναι τμήμα της ευρωζώνης και αυτό θα παραμείνει έτσι. Το σημαντικό είναι τώρα να κάνουμε όλοι το καθήκον μας, ώστε να έχουμε μελλοντικά τη δυνατότητα να αποτρέπουμε τόσο σοβαρές επιπτώσεις, όπως είναι η κρίση χρέους.

Αναλογιζόμενος το ξέσπασμα της κρίσης στην ευρωζώνη και τα λάθη που έγιναν, τι νομίζετε ότι θα μπορούσε ή θα έπρεπε να γίνει διαφορετικά;

Θα ήταν άκομψο εάν ο νέος γερμανός υπουργός Εξωτερικών, που μόλις έχει αναλάβει καθήκοντα, βαθμολογούσε τους χειρισμούς στην αντιμετώπιση της κρίσης. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η μάχη ενάντια στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους απαίτησε δύσκολες αποφάσεις σε ένα εξαιρετικά περίπλοκο περιβάλλον και υπό ασφυκτική χρονική πίεση. Εμείς οι Γερμανοί πρέπει στον διάλογο με τους εταίρους μας να τονίσουμε περισσότερο τι αποτελεί για μας τον πυρήνα της ΕΕ, αλλά και κάτι που εμείς οι ίδιοι ζήσαμε σε δύσκολους καιρούς: την κατανόηση και την εμπιστοσύνη. Και τα δύο μάς παρασχέθηκαν σε μια περίοδο κατά την οποία η οικονομία της χώρας βρισκόταν σε οριακά επικίνδυνη κατάσταση και αυτή δεν απέχει πάνω από δέκα χρόνια. Και τα δύο μάς έδωσαν τη δύναμη που χρειαζόμασταν ώστε να προβούμε στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.