Έχω την αίσθηση ότι κάποιος με παρακολουθεί... - Μη φοβάσαι, το κράτος είναι...

Σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν 58/2005 απόφαση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων οι κάμερες θα εξακολουθούν να καταγράφουν την κίνηση στους δρόμους για τη διαχείριση της κυκλοφορίας και μόνο, βάσει προϋποθέσεων που είχαν τεθεί με προηγούμενη απόφασή της (απφ. 63/2004). Αλλά ποιος μπορεί, άραγε, να ελέγξει την τήρηση των προϋποθέσεων αυτών (π.χ. αν κλείνουν οι κάμερες κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης ή αν έχουν τοποθετηθεί έτσι ώστε να μην παρακολουθούνται εσωτερικοί χώροι). Με αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώνονται οι φόβοι αυτών που είχαν εκφράσει ανησυχίες για μεταολυμπιακή χρήση των ηλεκτρονικών συστημάτων παρακολούθησης των πολιτών με πρόφαση την εύρυθμη λειτουργία της κυκλοφορίας των οχημάτων. Σημειώτεον δε, ότι η αποτελεσματικότητα της χρήσης καμερών σε σχέση με την πρόληψη και την ασφάλεια των πολιτών είναι χαμηλή έως μηδαμινή.

Οι φόβοι για συστηματική φαλκίδευση των ελευθεριών του ατόμου ενισχύονται και από την προσφυγή του υπουργείου Δημόσιας Τάξης στο ΣτΕ - παρά τις διαβεβαιώσεις δια στόματος υπουργού ότι η λειτουργία των καμερών παρακολούθησης θα έπαυε μετά την Ολυμπιάδα - προκειμένου να επιτραπεί η διευρυμένη χρήση καμερών της αστυνομίας και να ακυρωθεί η ρητή απαγόρευση της Αρχής. Επίσημο αίτημα του υπουργείου είναι η εγκατάσταση ενός γενικού συστήματος ηλεκτρονικής εποπτείας που θα καλύπτει όλες τις δυνατές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στους δημόσιους χώρους, μεταξύ των οποίων και οι πορείες και συγκεντρώσεις! Με άλλα λόγια η παρακολούθηση δια βλέμματος κάμερας θα καλύπτει κάθε δημόσια δραστηριότητα.

Οι βλέψεις της κυβέρνησης, όμως, έρχονται σε κατάφωρη αντίθεση με το θεσμικό πλαίσιο της Ε.Ε. αλλά και με το πλαίσιο της συνταγματικής τάξης στη χώρα μας. Το ελληνικό Σύνταγμα και ο ευρωπαϊκός νομικός πολιτισμός δεν ανέχονται ρυθμίσεις σαν και αυτές που προωθούνται, καθώς προσβάλλουν βασικές αρχές και δικαιώματα.

Συγκεκριμένα, η χρήση των καμερών παρακολούθησης αντίκειται στο αρ. 8 της ΕΣΔΑ (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής), στη Σύμβαση 108/1981 του Συμβουλίου της Ευρώπης (προστασία των ατόμων από την αυτοματοποιημένη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων), στο Χάρτη θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στα άρθρα 9 και 9Α του ελληνικού Συντάγματος σύμφωνα με τα οποία "η ιδιωτική και οικογενειακή ζωή [...] είναι απαραβίαστη" και το άτομο προστατεύεται από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση προσωπικών δεδομένων. Αξιοσημείωτο, επίσης, είναι ότι, με απόφασή του, το Μον. Πρωτ. Πατρών (2765/2005) έκρινε ότι η λειτουργία των επίμαχων καμερών συνιστά ανεπίτρεπτη προσβολή και στο δικαίωμα ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας του ατόμου (άρ. 5 Συντάγματος).

Στην προωθούμενη νομιμοποίηση του περιορισμού των δικαιωμάτων μας μέσω της διευρυμένης χρήσης καμερών παρακολούθησης προστίθεται και η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που προτείνει την διευρυμένη συλλογή προσωπικών δεδομένων μέσω παρακολούθησης των τηλεπικοινωνιών και της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εθνικών διωκτικών αρχών των "25" σε συνεργασία με τρίτες χώρες (βλ. ΗΠΑ). Η ανταλλαγή στοιχείων δεν περιορίζεται στο "ευπρόσωπο πρόσχημα" της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, αλλά επεκτείνεται και σε κάθε είδους ποινική υπόθεση.

Η υπεράσπιση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και της προστασίας αυτών είναι αυτόδηλη υποχρέωση της Αριστεράς απέναντι στην κατάφωρη και συστηματική επίθεση και συρρίκνωση που δέχονται. Η Αριστερά, με όλες της τις δυνάμεις, οφείλει να υψώσει το ανάστημά της απέναντι στο έωλο επιχείρημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της λογικής της έκπτωσης του αγαθού της ελευθερίας υπέρ της ασφάλειας.

* Η Μαρία Κουβέλη είναι σύμβουλος του ΔΣΑ