Η ανέλπιστη άνοδος των Εργατικών και οι σκιές της

Γιώργος, Γιαννουλόπουλος

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 2017-10-07

Στην πολιτική χρειάζεσαι εκτός των άλλων και τύχη ή, πιο συγκεκριμένα, χρειάζεσαι μια ευνοϊκή συγκυρία. Και σήμερα η συγκυρία στη Βρετανία είναι σχεδόν η καλύτερη δυνατή για τους Εργατικούς.

Πρώτο στοιχείο, τα χάλια των Τόρηδων. Δεν εννοώ τη μείωση των ποσοστών τους στις δημοσκοπήσεις. Αυτό έχει ξανασυμβεί, στο πλαίσιο πάντα ενός δικομματικού συστήματος όπου τα δύο μεγάλα κόμματα εναλλάσσονται στην εξουσία.

Δεν μιλάμε όμως για υποχώρηση – μιλάμε για βαθιά παρακμή. Η ηγετική ομάδα του Συντηρητικού κόμματος αποτελείται από παλιάτσους, απρόσωπους διεκπεραιωτές και όχι ιδιαίτερα ευφυείς ακροδεξιούς. Δεύτερο στοιχείο, η στροφή –αργή μεν αλλά σαφέστατη– στην περιρρέουσα διεθνή ατμόσφαιρα.

Ενώ του χρόνου κλείνει δεκαετία από την κρίση στις χρηματοπιστωτικές αγορές, η λιτότητα που επιβλήθηκε σε εκείνους που δεν την προκάλεσαν έχει αρχίσει να χάνει την αυτονόητη νομιμοποίησή της, η πανάκεια της απορρύθμισης αποδείχθηκε θανατηφόρα (η φωτιά στο Γκρένφελ), η φοροαποφυγή των πολυεθνικών θεωρείται πλέον σκανδαλώδης, και πάνω απ’ όλα η καχεκτική ανάπτυξη έχει αποσύρει από την κυκλοφορία το επιχείρημα «ναι, καταδικαστέα όλα αυτά, αλλά το σημαντικό είναι ότι του χρόνου θα έχεις περισσότερα λεφτά στην τσέπη σου».

Υπάρχει φυσικά και ο παράγοντας Κόρμπιν. Οταν ακόμα και οι αντίπαλοί του παραδέχονται ότι είναι ειλικρινής, συνεπής και σοβαρός, έχουμε μάλλον να κάνουμε με μια ιδιαίτερη περίπτωση πολιτικού που όντως ανατρέπει τα στερεότυπα, με τρόπο εμφανή και πειστικό για μια ολοένα και πιο μεγάλη μερίδα του εκλογικού σώματος.

Ετσι σε διάστημα μερικών μηνών, ο Κόρμπιν από ξεγραμμένος και γραφικός παλαιοαριστερός έγινε ο μετά βεβαιότητος σχεδόν επόμενος ένοικος της Downing street.

Κάποια αγκάθια όμως παραμένουν. Και το μεγαλύτερο ακούει στο όνομα Brexit. Για καλή τύχη του Κόρμπιν το πράγματα στον αντίπαλο στρατόπεδο είναι απείρως χειρότερα. Αλλά για όποιον έχει μάτια, μέσα στο Εργατικό κόμμα κάποια καίρια ερωτήματα ή δεν τίθενται ή επιδέχονται διαφορετικές και συχνά εκ διαμέτρου αντίθετες απαντήσεις.

Ετσι εξηγείται μια γενικευμένη αμηχανία και η μέχρι σήμερα τουλάχιστον επιτυχημένη τακτική τάση της ηγεσίας να μεταθέτει την προσοχή σε άλλα θέματα, εκεί όπου τα επιχειρήματα των Εργατικών όντως πιάνουν τόπο. Κάποια στιγμή όμως θα πρέπει να δοθεί η απάντηση στο εξής ερώτημα: Γιατί σε πολλά προπύργια των Εργατικών, κυρίως στη βόρεια Αγγλία, οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι του τάχθηκαν υπέρ του Βrexit;

Σύμφωνα με την «αριστερή» ανάγνωση, το «όχι» στις ρημαγμένες από την αποβιομηχάνιση περιοχές ήταν η κραυγή απελπισίας των φτωχών για την ανεργία, το πετσόκομμα του κράτους πρόνοιας και τη σκληρή λιτότητα. Ηταν η αίσθηση εγκατάλειψης που αισθάνονται πολλοί άνθρωποι επειδή η λεγόμενη πρόοδος τους πέταξε στα σκουπίδια. Θα έλεγα ότι όλα αυτά ισχύουν. Αλλά μέχρι ενός σημείου. Γιατί στο δωμάτιο υπάρχει ένας ελέφαντας τον οποίο οι αριστεροί Εργατικοί προσπαθούν να μη δουν.

Ας πάμε σαράντα δύο χρόνια πίσω, στο συμβουλευτικού χαρακτήρα δημοψήφισμα που ενέκρινε την είσοδο της Βρετανίας στην ΕΟΚ. Ο Ντένις Σκίνερ, και τότε και τώρα o πιο εμβληματικά αριστερός βουλευτής, δήλωσε σε εκδήλωση υπέρ του «όχι»: «Δεν έχω, δεν είχα και δεν πρόκειτα ποτέ να αποκτήσω διαβατήριο!». Και η αίθουσα σείστηκε από το χειροκρότημα.

Αυτό, πριν γίνει πρωθυπουργός η Θάτσερ, πριν ακουστεί η λέξη «νεοφιλελευθερισμός», πριν αρχίσουν η αποβιομηχάνιση, η λιτότητα, η απορρύθμιση των αγορών και όλα τα δεινά που σήμερα θέλει να εξορκίσει ο Κόρμπιν.

Δυστυχώς είναι γεγονός ότι στην Αγγλία (αλλά όχι στη Σκοτία, όπου για ιστορικούς λόγους συμβαίνει το αντίθετο) η εργατική τάξη δεν βλέπει με καλό μάτι τους Ευρωπαίους. Ή όπως διατυπώθηκε από τους προπαγανδιστές του Brexit, στον τόπο μας μόνο εμείς κάνουμε κουμάντο. Εξ ου και το σύνθημα «να ανακτήσουμε τον έλεγχο».

Δεν πρόκειται για ρατσισμό, αλλά για «ξενοφοβία», η οποία θρέφεται από ένα αίσθημα ανωτερότητας απέναντι στους ξένους που το συναντάς περισσότερο στα λαϊκά στρώματα και λιγότερο στους αστούς. (Ο δήμαρχος του ευημερούντος Λονδίνου είναι Πακιστανός μουσουλμάνος.)

Ισως πρέπει να προβληματιστούμε για το πόσο ρευστές αποδεικνύονται κάποιες έννοιες που θεωρούνται εξ ορισμού «αριστερές». Οπως η δική μας «αντίσταση» μεταφράστηκε από κάποιους σε ιδιοτελή προστασία των κεκτημένων, έτσι και στην Αγγλία ο όρος «κοινότητα» που χρησιμοποιείται σε αντιδιαστολή προς την απρόσωπη μάζα της καταναλωτικής κοινωνίας μπορεί να λειτουργήσει και αρνητικά.

Γιατί η κοινότητα συμπεριλαμβάνει και ταυτόχρονα αποκλείει. Συμπεριλαμβάνει όλα τα μέλη της με τους οποίους μας συνδέει η σχέση της ανιδιοτελούς ανθρωπιάς. Και αποκλείει τον ξένο, τον μετανάστη και τον αλλόθρησκο. Στο όνομα λοιπόν της δικής μας κοινότητας θέλουμε να μείνουμε μόνοι μας.

Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=10281