Και τώρα.. ο δεξιός λαϊκισμός

Θόδωρος, Μαργαρίτης

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 2018-01-23

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές είναι σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις για το «Μακεδονικό». Δεν είναι βέβαιο ότι θα βρεθεί συμβιβαστική λύση. Ο αλυτρωτισμός στη γειτονική χώρα και ο εθνικισμός στην Ελλάδα μπορούν να κλείσουν και αυτό το παράθυρο ευκαιρίας που φάνηκε να ανοίγει.

Η ίδια η κυβέρνηση στη χώρα μας συνιστά από μόνη της ένα σημαντικό πρόβλημα. Η δομική αντίφαση του ετερόκλητου κυβερνητικού συνασπισμού με την ακροδεξιά γραμμή των ΑΝΕΛ δυσκολεύει κάθε σοβαρό και αξιόπιστο αποτέλεσμα. Ούτε φυσικά ένα τέτοιο εθνικό θέμα αντιμετωπίζεται με τακτικισμούς. Η ίδια η επιλογή του πρωθυπουργού για προνομιακή ενημέρωση του Αρχιεπισκόπου δείχνει υποτίμηση των αναγκαίων διακομματικών συναινέσεων. Δημιουργεί δυσκολίες. Μετά το συλλαλητήριο μάλιστα είναι πολύ πιθανόν να ναυαγήσουν και οι όποιες διπλωματικές κινήσεις έδειχναν ένα φως στον ορίζοντα. Χρειάζεται ισχυρή πολιτική βούληση. Που όμως δεν υπάρχει.

Η κυβέρνηση πελαγοδρομεί και η αντιπολίτευση κινείται με φοβίες για το πολιτικό κόστος. Το πιο σοβαρό όμως ζήτημα αφορά την εικόνα της ΝΔ το τελευταίο διάστημα. Ο δημόσιος λόγος, η στήριξη στο συλλαλητήριο, η διαμόρφωση μιας φανατικής κομματικής αντιπαράθεσης συνιστούν μια ποιοτική μεταστροφή της ΝΔ. Γίνεται φανερό ότι ο Κ. Μητσοτάκης επιλέγει μια μορφή αντιπολίτευσης που θυμίζει την αντιπολιτευτική τακτική του ΣΥΡΙΖΑ να ενθαρρύνει και να στηρίζει κάθε κίνηση διαμαρτυρίας με μοναδικό κριτήριο τα εκλογικά κέρδη. Το συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη με τη γενικευμένη αμφισβήτηση προς τους πολιτικούς θυμίζει τις «πλατείες των αγανακτισμένων» το 2011. Τα συμφραζόμενα, η συνύπαρξη με τον ακροδεξιό ριζοσπαστισμό έχουν κάτι από τις δυο όψεις της πλατείας Συντάγματος στην τότε αντιμνημονιακή εκστρατεία. Προφανώς δεν πρόκειται για όμοια διαβήματα διαμαρτυρίας. Έχουν όμως ένα παραπλήσιο περιβάλλον. Την καχυποψία και την αποδοκιμασία των προθέσεων του κοινοβουλευτικού συστήματος, την αγιοποίηση της λαϊκής οργής και κυρίως τους «λαϊκούς σωτήρες». Αυτούς που εκφράζουν τις «αγνές επιθυμίες» των πολιτών. Όποιος λοιπόν άκουσε καλά τις ομιλίες και αρκετά από τα συνθήματα στη Θεσσαλονίκη μπορεί να αντιληφθεί ότι η ΝΔ αποφάσισε την στροφή προς τον ακραίο δεξιό λαϊκισμό.

Το ενδεχόμενο μιας έντιμης ιδεολογικής αντιπαράθεσης με τα λαϊκίστικα φαινόμενα είναι εκτός συζήτησης. Το κριτήριο της ηγεσίας της ΝΔ είναι ψηφοθηρικό. Οι ιδεολογικές εγγραφές που γίνονται όμως μπορούν να εγκλωβίσουν την αξιωματική αντιπολίτευση σε πιο ακροδεξιά κατεύθυνση. Να υπερκεράσουν πολιτικά και κομματικά σχέδια σε ένα ιδεολογικό ορίζοντα σκληρού συντηρητισμού. Άλλωστε το παράδειγμα του εγκλωβισμού του ΣΥΡΙΖΑ στον αριστερό λαϊκισμό μέχρι και το δημοψήφισμα-με την οβιδιακή μεταμόρφωση-είναι χαρακτηριστικό της απουσίας μιας στρατηγικής που δεν μπερδεύει την λαϊκότητα με τον λαϊκισμό. Που δεν υποκλίνεται στην αγανάκτηση στη τυφλή διαμαρτυρία. Σε κάθε περίπτωση η σημερινή μετατόπιση της ΝΔ καθιστά ακόμα πιο αναγκαία την χρησιμότητα της κεντροαριστεράς.

Η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί και δεν πρέπει να σηματοδοτήσει την συντηρητική παλινόρθωση. Η προοδευτική παράταξη που συγκρούεται με τον δεξιό και τον αριστερό λαϊκισμό μπορεί να συμβάλει σε μια νέα διάταξη του πολιτικού σκηνικού. Η χώρα έχει ταλαιπωρηθεί από τις φανατικές αντιπαραθέσεις. Η πρόσδεση της ΝΔ σε ακραίες θέσεις με το φόβο από τα δεξιά της δεν συνιστά σοβαρή ευρωπαϊκή γραμμή.

Όπως θύμιζε εύστοχα ο Χ. Φλωράκης «όποιος κατουρά στη θάλασσα… μετά το βρίσκει στο αλάτι».

Εκτύπωση στις: 2024-04-26
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=10395