Πασοκοποιείται ο ΣΥΡΙΖΑ;
Γιώργος, Γιαννουλόπουλος
Η Εφημερίδα των Συντακτών, 2020-01-11
Ενα από τα θέματα που μας απασχολούν εδώ και καιρό και θα μας απασχολήσουν ακόμα περισσότερο στο μέλλον είναι οι ενδεχόμενες «αλλαγές» –διαλέγω την πιο ουδέτερη λέξη– στην πολιτική φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ. Και όπως συμβαίνει συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, η ουσιαστική αντιδικία έχει επικαλυφθεί από τη σύγχυση την οποία προκαλεί η ασάφεια της γλώσσας που χρησιμοποιούν οι αντίδικοι. Για παράδειγμα, μιλάμε για στροφή προς τη σοσιαλδημοκρατία ή για πασοκοποίηση; Υπάρχει διαφορά και ποια είναι; Πρόκειται για ελιγμό με στόχο την παγίωση ενός δικομματισμού όπου ο ΣΥΡΙΖΑ, ως αντιδεξιά, καταλαμβάνει όλο τον χώρο στα αριστερά της Νέας Δημοκρατίας ή για γνήσια και ώριμη ιδεολογική μετατόπιση; Αυτά και άλλα δύσκολα τα αφήνω στους ειδικούς. Ως έξωθεν παρατηρών, όμως, και έχοντας ακούσει τα επιχειρήματα υπέρ και κατά μιας τέτοιας κίνησης, θα έλεγα ότι αμφότεροι έχουν τα δίκια τους.Από τη μεριά του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή του αρχικού πυρήνα, η ανησυχία που προκαλεί σε ορισμένους η διεύρυνση είναι εξηγήσιμη και σε κάποιο μέτρο δικαιολογημένη. Οσοι πέρασαν το κατώφλι μας, θα έλεγε ένας από τους «παλιούς», ήξεραν ποιοι είμαστε. Το πολιτικό στίγμα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν εξ αρχής γνωστό και σαφές, άρα το αποδέχτηκαν και δεν δικαιούνται σήμερα να λένε ότι πρέπει να αλλάξει, διότι κάτι τέτοιο πάει να πει ότι ήρθαν τα άγρια να διώξουν τα ήμερα. Με το να προσχωρήσετε στο κόμμα μας, εσείς αλλάξατε κι εμείς σας καλοδεχτήκαμε. Δεν μπορείτε τώρα να αλλάξετε τον ΣΥΡΙΖΑ επειδή ήρθατε.
Μπορώ να φανταστώ και την απάντηση: Καλά ώς εδώ. Γιατί παραβλέπετε όμως το αναμφισβήτητο γεγονός ότι χάρη σε μας κερδίσατε τις εκλογές; Διότι αν δεν σας χτυπούσαμε την πόρτα –την οποία ανοίξατε και σας ευχαριστούμε–, το κόμμα σας θα έπιανε μονοψήφια ποσοστά. Τώρα, λοιπόν, και μάλιστα όταν μιλάτε για προοδευτικές συμμαχίες και άλλα παρεμφερή, δεν έχουμε το δικαίωμα να προωθήσουμε τις δικές μας επιλογές και απόψεις μέσα στα όργανα του κόμματος, ακολουθώντας τις προβλεπόμενες δημοκρατικές διαδικασίες; Τι άλλο νόημα έχει το «άνοιγμα» που διαλαλείτε;
Νομίζω πως αν σταθμίσουμε απροκατάληπτα τις δύο θέσεις, θα καταλήξουμε στο «σημειώσατε Χ». Πώς προέκυψε όμως αυτή η διχογνωμία; Σε μια πρώτη ματιά, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ΣΥΡΙΖΑ παραπέμπουν στο εισηγμένο στην Ελλάδα μοντέλο του αριστερού λαϊκισμού. Σύμφωνα με αυτό, όταν τα μεγάλα κόμματα εξουσίας, όπως το τέως κραταιό ΠΑΣΟΚ, συμβιβαστούν με το κατεστημένο και στρίψουν προς τα δεξιά, οι απογοητευμένοι οπαδοί τους θα αναζητήσουν αριστερές λύσεις δημιουργώντας νέα πολιτικά υποκείμενα για να ανανεώσουν το αρχικό αριστερό τους αίτημα.
Δεν αποκλείεται, καθόλου, σε άλλες χώρες να έχει συμβεί κάτι τέτοιο. Οχι όμως στην Ελλάδα, όπου οι ψηφοφόροι και κυρίως τα στελέχη και ο μηχανισμός του ΠΑΣΟΚ δεν το εγκατέλειψαν αηδιασμένοι γιατί μεταλλάχθηκε, αλλά οργισμένοι επειδή τα λεφτά τελείωσαν και δεν μπορούσε πλέον να τους «εξυπηρετήσει» (το λέω ευγενικά) όπως έκανε επί δεκαετίες.
Μέσα απ’ αυτό το πρίσμα, η αντιδικία για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ επιδέχεται διαφορετικές αναγνώσεις. Οσον αφορά τους συνειδητούς ψηφοφόρους και τα στελέχη που μετακινήθηκαν μαζικά, είναι εύλογο να υποθέσουμε ότι δεν αναθεώρησαν εκ βάθρων τις πολιτικές πεποιθήσεις τους αλλά επέλεξαν τον ΣΥΡΙΖΑ επειδή, όπως τον παλιό καλό καιρό του Ανδρέα Παπανδρέου, τους δίνει τη δυνατότητα να συνδυάσουν την αντιδεξιά ρητορική με το ατομικό βόλεμα. Δεν είναι λίγο να μπορείς να λες, ή και να πιστεύεις ακόμα, ότι την κρατική εύνοια που απολαμβάνεις τη δικαιούσαι επειδή μάχεσαι κατά της Δεξιάς. (Συνέβη και στον ΣΥΡΙΖΑ: μερικές φορές η απάντηση σε παράτυπες προσλήψεις στο Δημόσιο ήταν η επίκληση του ΕΛΑΣίτη παππού.) Κάτι ανάλογο μπορεί να ισχύει και για τη μεταπήδηση στον ΣΥΡΙΖΑ εκείνων που διαθέτουν πιστοποιητικά αριστεροσύνης, τα οποία απέκτησαν όταν πολεμούσαν για την αριστερή ψυχή του ΠΑΣΟΚ με ηγέτη τον Ακη Τσοχατζόπουλο!
Αν αφαιρέσουμε όλους αυτούς, μένει κάτι που όντως μπορεί να αποτελέσει το αντικείμενο μιας ουσιαστικής συζήτησης ανάμεσα στους «παλιούς» και τη μικρή αλλά βαρύνουσας σημασίας ομάδα των αριστερών σοσιαλδημοκρατών. Οι οποίοι είναι αριθμητικά αμελητέοι, αλλά κομίζουν επιχειρήματα και σοβαρό προβληματισμό για το τι πρέπει να σημαίνει η Αριστερά σήμερα. Κατά συνέπεια, η αντιδικία με τους ριζοσπάστες κινηματικούς έχει πολιτικό και ιδεολογικό νόημα και θα κρίνει σε τελική ανάλυση την πολιτική φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ.
Ομολογώ ότι μου πέρασε από το μυαλό και άλλη μία διάσταση του προβλήματος: μήπως για κάποιους το κυρίως ζητούμενο είναι ποιος θα έχει το πάνω χέρι στο κόμμα, ασχέτως ιδεολογίας; Την απέρριψα όμως ως βέβηλη. Αυτά τα κάνουν οι αστοί. Πού ακούστηκε σε κόμμα της Αριστεράς να υπάρχουν ατομικές στρατηγικές και θήρα της εξουσίας για την εξουσία!
Εκτύπωση στις: 2024-04-18
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=10856