Βαλκανικό βαρόμετρο
Γιώργος, Καπόπουλος
Η Εφημερίδα των Συντακτών, 2020-05-09
Η τηλεδιάσκεψη κορυφής Ε.Ε. - Δυτικών Βαλκανίων την Τετάρτη 6/5 δεν πρόσθεσε τίποτε το καινούργιο ως προς τον χρονικό ορίζοντα της ενταξιακής προοπτικής των χωρών της περιοχής.
Για δεύτερη φορά μέσα σε τρεις δεκαετίες τα Βαλκάνια λειτουργούν ως βαρόμετρο της δυναμικής της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με τη διεύρυνση να βρίσκεται σε σχέση συγκοινωνούντων δοχείων με την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Τον Ιούνιο του 1991, όταν η Σλοβενία και η Κροατία κήρυτταν μονομερώς την απόσχισή τους από τη Γιουγκοσλαβία, η τότε Ευρωπαϊκή Κοινότητα των 12 εισερχόταν στην πιο κρίσιμη φάση της διαπραγμάτευσης εν όψει της συνόδου κορυφής του Μάαστριχτ, που είχε προγραμματιστεί για το τέλος της ίδιας χρονιάς.
Ετσι οι 12 δεν μπόρεσαν να διαμορφώσουν μία επί της ουσίας ενιαία γραμμή με αποτέλεσμα σχεδόν μια δεκαετία συγκρούσεων και παρεμβάσεων στην πρώην Γιουγκοσλαβία, με πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα τη Βοσνία και το Κόσοβο.
Σήμερα η Ε.Ε. των 27 μοιάζει να κινείται με την αδράνεια της κεκτημένης ταχύτητας ως προς την ενταξιακή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων.
Η εν εξελίξει πανδημία επιδείνωσε σε σημείο παροξυσμού την προϋπάρχουσα και διαπιστωμένη αντιπαράθεση Βορρά - Νότου για το μέλλον της ευρωζώνης, έτσι ώστε να μην υπάρχει αξιόπιστη προοπτική για νέο κύμα διεύρυνσης.
Οταν η σύνοδος κορυφής της Κοπεγχάγης τον Δεκέμβριο του 2002 άναψε το πράσινο φως για την ένταξη των χωρών της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης στην Ε.Ε., είχαν προηγηθεί ουσιαστικά βήματα ως προς την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης:
■ Την 1/1/1999 μετά από σκληρή διαπραγμάτευση γεννήθηκε το ευρώ.
■ Στα τέλη του 2002 Γαλλία και Γερμανία είχαν φτάσει πολύ κοντά σε έναν συμβιβασμό για την πολιτική εμβάθυνση της Ε.Ε., έναν συμβιβασμό που συνδύαζε τη δυναμική ομοσπονδιακής μετεξέλιξης και συγχρόνως περιφρουρούσε τον χαρακτήρα διακρατικής συνεργασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Καμιά ανάλογη πρόοδος δεν υπάρχει καταγεγραμμένη σήμερα, με την αξιοπιστία της δέσμευσης της Ε.Ε. για την ενταξιακή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων να τίθεται ολοένα και υπό μεγαλύτερη αμφισβήτηση.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το κύριο άρθρο της Frankfurter Allgemeine Zeitung προχθές Πέμπτη, στο οποίο διατυπώνεται η άποψη ότι με τα σημερινά δεδομένα ίσως να ήταν προτιμότερη μια Ειδική Σχέση της Ε.Ε. με τα Δυτικά Βαλκάνια.
Τα όσα γράφει η έγκυρη και καλά πληροφορημένη γερμανική εφημερίδα δίχως αμφιβολία απηχούν την εκτίμηση που κυριαρχεί στο Βερολίνο, ότι δεν υπάρχει αυτή τη φορά, όπως το 1991 και το 2002, περιθώριο συμψηφισμού κινήσεων εμβάθυνσης της ευρωπαϊκής οικοδόμησης με μια νέα διεύρυνση.
Ή, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, το Βερολίνο, που στηρίζει σταθερά την ενταξιακή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων, αυτή τη στιγμή δεν θέλει και δεν μπορεί να καταβάλει αντισταθμιστικό τίμημα στο πεδίο της εμβάθυνσης και ενίσχυσης της ευρωπαϊκής συνοχής και αλληλεγγύης.
Ομως ούτε οι αοριστολογίες των ανακοινωθέντων των συνόδων κορυφής ούτε η όψιμη Ρεαλπολιτίκ που προτείνει η FAZ εγγυώνται ότι τα Δυτικά Βαλκάνια θα περιμένουν στην αίθουσα αναμονής της Ε.Ε μέχρι να συντρέξουν οι προϋποθέσεις της πλήρους ένταξης.
Το γεωπολιτικό κενό, η «μαύρη τρύπα» στον χάρτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, είναι μια ανοιχτή πρόκληση για τη συνολική διείσδυση της Ρωσίας και της Κίνας, αλλά και ένα πρόσφορο πεδίο για αναζωπύρωση του εθνικιστικού πυρετού τον οποίο έμοιαζε να έχει θέσει υπό έλεγχο η ευρωπαϊκή προοπτική.
Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=10989