Αυλαία στη διαμεσολάβηση
Γιώργος, Καπόπουλος
Η Εφημερίδα των Συντακτών, 2020-05-23
Η αποδέσμευση της Παλαιστινιακής Αρχής από τη συμφωνία του Οσλο ήταν αναμενόμενη καθώς η νέα κυβέρνηση συνασπισμού Νετανιάχου - Γκαντζ θα προχωρήσει σε προσαρτήσεις περιοχών της Δυτικής Οχθης.
Ετσι καταγράφεται το άδοξο τέλος της διαμεσολάβησης των ΗΠΑ στην αραβοϊσραηλινή σύγκρουση με επίκεντρο την επίλυση του Παλαιστινιακού, μια διαδικασία που έχει χάσει τη δυναμική της από τα πρώτα χρόνια του νέου αιώνα.
Η διαμεσολάβηση των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή είχε διάρκεια μισού αιώνα.
Πρώτο βήμα ήταν το 1970, το σχέδιο Ρότζερς, με το οποίο η κυβέρνηση Νίξον εξανάγκασε την Αίγυπτο και το Ισραήλ να σταματήσουν τον πόλεμο φθοράς στη Διώρυγα του Σουέζ.
Δεύτερο βήμα ήταν αμέσως μετά τον Πόλεμο του Οκτωβρίου του 1973, η διπλωματία των μικρών βημάτων του Κίσινγκερ που πέτυχε απεμπλοκή και στο Σινά και στο Γκολάν, με παρουσία δυνάμεων του ΟΗΕ ανάμεσα στις δυο αντίπαλες πλευρές.
Τρίτο βήμα η διαμεσολάβηση Κάρτερ την περίοδο 1977-79, που κατέληξε στην υπογραφή Συνθήκης Ειρήνης ανάμεσα στο Ισραήλ και την Αίγυπτο στο Καμπ Ντέιβιντ.
Τέταρτο βήμα λίγους μήνες μετά τον πρώτο πόλεμο στο Ιράκ –την «Καταιγίδα της Ερήμου»–, η ειρηνευτική διάσκεψη της Μαδρίτης στα τέλη του 1991 με πρωταγωνιστές τον Μπους πατέρα και τον τότε επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μπέικερ.
Πέμπτο βήμα η ανοιχτή παρέμβαση των ΗΠΑ την άνοιξη του 1992 στο Ισραήλ, που οδήγησε σε πτώση της σκληροπυρηνικής κυβέρνησης Σαμίρ και σε πρόωρες εκλογές που έφεραν τον Ράμπιν και τους Εργατικούς στην εξουσία.
Εκτο βήμα η διαπραγμάτευση στο Οσλο και οι συμφωνίες του Λευκού Οίκου, μια δυναμική που ποτέ δεν συνήλθε από το σοκ της δολοφονίας του Ράμπιν τον Νοέμβριο του 1995.
Εβδομο βήμα η διαμεσολάβηση Κλίντον μεταξύ Μπάρακ και Αραφάτ στο Καμπ Ντέιβιντ το καλοκαίρι του 2000, με τελευταία προσπάθεια τη συνάντηση των τριών ηγετών στην Τάμπα της Αιγύπτου τον Ιανουάριο του 2001.
Μέχρι τότε οι ΗΠΑ πίστευαν ότι χωρίς την επίλυση της αραβοϊσραηλινής διένεξης και κυρίως του Παλαιστινιακού δεν πρόκειται να υπάρξει σταθεροποίηση στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Ο Μπους υιός στη σκιά του σοκ των επιθέσεων της 11.9.2001 άλλαξε γραμμή πλεύσης: με αφετηρία την εισβολή στο Ιράκ την άνοιξη του 2003 θα δρομολογούσε τη διαμόρφωση μιας Νέας Μέσης Ανατολής στο πλαίσιο της οποίας θα έπρεπε να αναζητηθεί λύση του Παλαιστινιακού.
Οταν οι παραπάνω προσδοκίες έσβησαν στη σκιά του χάους στο μετά Σαντάμ Ιράκ, ήρθαν οι μεγάλες προσδοκίες που γεννήθηκαν στις αρχές του 2011 με τις εξεγέρσεις της «αραβικής άνοιξης».
Στην αρχή της δεύτερης θητείας του, το 2013, ο Ομπάμα συγκρούστηκε μετωπικά με τον Νετανιάχου, ο οποίος εναντιώθηκε ενεργά τόσο στον διάλογο Ουάσινγκτον - Τεχεράνης όσο και στην πίεση του Λευκού Οίκου για την επίλυση του Παλαιστινιακού.
Η τελευταία αυτή αναλαμπή των ΗΠΑ ως μεσολαβητή στο Μεσανατολικό έσβησε με την είσοδο του Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Οι ΗΠΑ ταυτίστηκαν με τις πιο ακραίες θέσεις που έχουν διατυπωθεί στο Ισραήλ, καθώς το σχέδιο Τραμπ δίνει στους Παλαιστινίους παρόμοιο καθεστώς με αυτό της Νότιας Αφρικής στην περίοδο του απαρτχάιντ.
Σήμερα η εποχή που προαναγγελλόταν η επιβολή μιας Pax Americana στην ευρύτερη Μέση Ανατολή μοιάζει με μακρινό παρελθόν.
Χωρίς αντίπαλο και ανταγωνιστή, η Ουάσινγκτον σπατάλησε μια προσπάθεια μισού αιώνα…
Εκτύπωση στις: 2024-04-20
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=11015