Το follow-up της συνομιλίας Μητσοτάκη - Ερντογάν
Π.Κ., Ιωακειμίδης
Τα Νέα, 2020-06-29
H πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία μετά από καιρό του έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερτογάν είναι μια αξιοσημείωτη εξέλιξη στο μέτρο που μπορεί να σπάσει τον φαύλο κύκλο της συνεχούς έντασης. Ενα πρώτο καλό βήμα (που είχαμε προτείνει από τη θέση αυτή πολλές φορές). Ομορες χώρες δεν μπορεί παρά να είναι σε σταθερή επικοινωνία (οι δύο ηγέτες είχαν να μιλήσουν εδώ και έξι μήνες. Αδιανόητα πράγματα ακόμη και για την υποσαχαρική Αφρική!). Αρκεί να υπάρξει τώρα και το κατάλληλο follow-up από τις δύο πλευρές σε πράξεις και λόγια. Αυτό συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, ότι θα πρέπει πρώτα απʼ όλα να σταματήσει η «αμετροέπεια του λόγου» και από τις δύο πλευρές. Στρατηγοί όπως λ.χ. ο ημέτερος αρχηγός ΓΕΕΘΑ φαίνεται να χάνουν εντελώς το μέτρο και να επιδίδονται σε ανεύθυνες δηλώσεις, πυροδοτώντας ακόμη περισσότερο την ένταση. Και μάλιστα με ύφος ως εάν να ασκούν αυτοί την εξωτερική πολιτική. Θα πρέπει να σταματήσει επίσης η επιχειρηματολογία του «ετοιμάζουμε πόλεμο» με βάση την παλιομοδίτικη ρήση ότι «όταν θέλεις την ειρήνη να προετοιμάζεσαι για πόλεμο» (si vis pacem, para bellum). Το ρωμαϊκό αυτό δόγμα απεδείχθη στη διαδρομή της Ιστορίας όχι απλώς λάθος, αλλά εξόχως επικίνδυνο. Καταλήγει, εάν εφαρμοσθεί, είτε ακριβώς σε πόλεμο ή στην κατάρρευση της χώρας που το ακολουθεί. Γιʼ αυτό και έχει αντικατασταθεί, από τις τουλάχιστον πολιτικά φιλελεύθερες δυνάμεις και χώρες, από το αξίωμα «όταν θέλεις ειρήνη, να εργάζεσαι για την ειρήνη». Αυτό δεν σημαίνει ότι αγνοείται η ανάγκη για ικανή αποτρεπτική δύναμη. Το «ετοιμάσου για πόλεμο» είναι το δόγμα καθεστώτων που επιδίδονται σε κούρσα αδιάκοπων εξοπλισμών αυξάνοντας στρατιωτικές δαπάνες, επενδύοντας συνεχώς σε οπλικά συστήματα. Η επένδυση στον πόλεμο καταλήγει μοιραίως στον πόλεμο, η επένδυση στην ειρήνη προωθεί την ειρήνη.Και είναι εκπληκτικό ότι δεν θέλουμε να βγάλουμε τα αναγκαία συμπεράσματα από την ελληνοτουρκική διένεξη, για την οποία και γράφεται συνήθως το «ετοιμάσου για πόλεμο». Με ορισμένες φωτεινές εξαιρέσεις (περίοδος 1975-1980, 1996-2004), ουσιαστικά και στις δύο χώρες αυτό επικράτησε (αν και με αφετηρία την Τουρκία). Επενδύαμε στη στρατιωτική μηχανή. Στην Ελλάδα είχαμε φθάσει κάποια περίοδο σε αμυντικές δαπάνες που έφθαναν στο 7% του ΑΕΠ! Και σήμερα που έχουν μειωθεί αισθητά παραμένουν ανάμεσα στις υψηλότερες (2,20% ΑΕΠ) ανάμεσα στις χώρες - μέλη του ΝΑΤΟ. Και πού οδηγηθήκαμε; Από το κακό στο χειρότερο - να έχουμε φθάσει σήμερα στο σημείο να μιλούμε ανοιχτά για το ενδεχόμενο πολεμικής σύγκρουσης (έστω κι αν γιʼ αυτό την κύρια ευθύνη φέρει η άλλη πλευρά, η Τουρκία). Που σημαίνει ότι δεν επενδύσαμε και τόσο πολύ στην ειρήνη, στην ειρηνική επίλυση δηλαδή των όποιων διαφορών μας.
Από την άλλη μεριά, το «προετοιμάσου για πόλεμο» καταλήγει συνήθως σε κατάρρευση των χωρών που το ακολουθούν - οικονομιών, πολιτικών συστημάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η Σοβιετική Ενωση. Οι εξοπλισμοί τη γονάτισαν οικονομικά και τελικά κατέρρευσε και πολιτικά. Να «εργάζεσαι για την ειρήνη» σημαίνει να προωθείς τις αξίες της ειρήνης, να επιδιώκεις λύσεις στα προβλήματα με ειρηνικούς τρόπους, να είσαι πρόθυμος να ακούσεις και τις «αλήθειες των άλλων» (Ν. Θέμελης). Και έτσι προωθείς την ειρήνη και προστατεύεις αγαθά όπως της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων. Ασε που από μια πολεμική σύγκρουση ή έστω εμπλοκή είναι πιθανό να οδηγηθείς σε διαπραγμάτευση από θέση αδυναμίας ή και κάτι ακόμη χειρότερο, κάτι που η Ελλάδα δεν μπορεί να επιτρέψει να γίνει.
Η συνομιλία δείχνει έναν δρόμο που πρέπει να έχει συνέχεια (με νέες συνομιλίες και συνάντηση κορυφής σύντομα κ.ά.).
Εκτύπωση στις: 2024-04-20
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=11089