Ασκήσεις ισορροπίας χωρίς απαντήσεις
Λευτέρης, Παπαγιαννάκης
Τα Νέα, 2020-09-24
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε χθές την πρότασή της για ένα νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, με την οποία προσπαθεί να μετουσιώσει σε κοινή ευρωπαϊκή πολιτική τα μαθήματα και τις δυσλειτουργίες της προσφυγικής "κρίσης" του 2015.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία αναφέρονται στο Σύμφωνο: 20,9 εκατομμύρια άνθρωποι από χώρες μη μέλη της ΕΕ διαβιούν νόμιμα στην Ένωση (4,7% του πληθυσμού της) το 2015 υποβλήθηκαν 1,28 εκ. αιτήματα ασύλου και περίπου 700 χιλ το 2019, κάθε χρόνο κατά μέσο όρο 370 χιλ αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται και γύρω στο 30% των ατόμων επιστρέφονται στις χώρες προέλευσης, η ΕΕ φιλοξενούσε στα τέλη του 2019 2,6 εκ πρόσφυγες (0,6% του πληθυσμού της ΕΕ).
Το νέο Σύμφωνο δημιουργεί ένα νέο κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη μετανάστευση και το άσυλο και επειδή είναι πρόταση της Επιτροπής θα πρέπει να περιμένουμε την τελική του μορφή μετά από την ολοκλήρωσης της διαδικασίας διαπραγμάτευσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Πάντως με μια πρώτη ματιά μπορούμε να αναφερθούμε σε κάποια σημαντικά σημεία.
1. οι επιστροφές θα έχουν πολύ σημαντικό ρόλο στο νέο κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο. Αυτό έγινε προφανές και κατά τη διάρκεια της παρουσίασης από τους δύο αρμόδιους επιτρόπους Μαργαρίτη Σχοινά και Ιλβα Γιόχανσον, οι οποίοι αναφέρθηκαν σε αυτές πολλές φορές. Επίσης το Σύμφωνο προβλέπει τον ορισμό ενός Συντονιστή Επιστροφών, ο οποίος θα υποστηρίζεται από ένα Δίκτυο Υψηλού Επιπέδου για τις Επιστροφές. Ωστόσο έχει αποδειχτεί στην πράξη ότι οι επιστροφές δεν είναι αποτελεσματικές ούτε σε απόλυτους αριθμούς ούτε ως μέτρο αποτροπής.
2. το νέο Σύμφωνο σημαίνει το τέλος του κανονισμού Δουβλίνου, παρόλο που από την πρώτη ανάλυση των νομοθετικών αλλαγών προκύπτει ότι τα προτεινόμενα μέτρα είναι απολύτως ευθυγραμμισμένα με τη λογική του Δουβλίνου και μάλιστα προς το αυστηρότερο. Είναι πολλές οι αλλαγές που προτείνονται και θα πρέπει να δούμε το τελικό κείμενο για να υπάρξει συμπέρασμα. Πάντως καλό θα είναι να θυμόμαστε ότι ο κανονισμός Δουβλίνου ήταν αναποτελεσματικός όταν οι ροές ήταν μεγάλες και η de facto κατάργησή του δεν σημαίνει ότι θα λειτουργήσει καλύτερα το νέο σύστημα.
3. Δημιουργείται, πράγμα θετικό, ένας μηχανισμός αλληλεγγύης με σκοπό όλα τα κράτη μέλη να συμβάλουν στη διαχείριση του ζητήματος. Όμως αυτή η αλληλεγγύη δίνει στα κράτη μέλη την επιλογή να συμμετάσχουν σε προγράμματα μετεγκατάστασης (φιλοξενίας) είτε, εάν το αρνηθούν, να αναλάβουν να υποστηρίζουν (οικονομικά και διοικητικά) επιστροφές. Η πρόταση είναι φανερή απόπειρα να αποφευχθεί ο σκόπελος της άρνησης ορισμένων κρατών μελών, που επίμονα αντιστέκονται στη φιλοξενία προσφύγων και ήδη έχουν τιμωρηθεί από το δικαστήριο της ΕΕ. Το πρόβλημα έτσι με αυτή την πρόταση είναι ότι δε λύνει το πρωτεύον ζήτημα της απουσίας ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, αλλά και κάτι εξίσου σοβαρό: αναγνωρίζει de facto ότι ορισμένα κράτη μέλη δικαιούνται, όχι μόνο να μη σέβονται το "ευρωπαϊκό κεκτημένο" αλλά, επί της ουσίας, να το συρρικνώνουν.
Το Νέο Σύμφωνο φέρνει πολλά καινούργια στοιχεία και πολλά από αυτά ενδιαφέρουν την Ελλάδα, αλλά εάν το δούμε από την οπτική της Ένωσης, πολύ φοβάμαι ότι η άσκηση ισορροπίας που επιχειρεί η Επιτροπή δεν θα μπορέσει να απαντήσει στις μεγάλες προκλήσεις που βάζει η μετανάστευση και σίγουρα δεν απαντά στα ζητήματα δημοκρατίας και αλληλεγγύης που βάζουν τα ίδια τα κράτη μέλη.
Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=11268