Η αναγκαιότητα του αντιαμερικανισμού
Γιώργος, Γιαννουλόπουλος
Ελευθεροτυπία, 2006-05-03
«Και κατέβα, κατέβα, κατέβα, να πού έφτασα!» λέει κάποιος που χοροπηδάει από σκαλί σε σκαλί στην τηλεοπτική διαφήμιση για τα κλιμακούμενα επιτόκια των οικιστικών δανείων. Κάτι ανάλογο συμβαίνει σήμερα και στη διεθνή πολιτική σκηνή. Κατεβαίνουμε ακάθεκτοι, επειδή το αναμενόμενο έχει αρχίσει να διολισθαίνει προς το μοιραίο, και συνεπώς το αποδεκτό.Αν όμως επιστρέψουμε νοερά στο πρώτο σκαλοπάτι, εκεί δηλαδή όπου άρχισε ο κατήφορος, τότε μπορούμε να δούμε καθαρά την καθοδική μας πορεία και την απόσταση που διανύσαμε.
Η κρίση με το Ιράν είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα. Κάποια πράγματα τα οποία πριν από μερικά χρόνια θα ήταν όχι μόνο αδύνατα αλλά και αδιανόητα, σήμερα αντιμετωπίζονται ως ενδεχόμενα που μας δυσαρεστούν, χωρίς όμως να μας ξαφνιάζουν. Το τι θα συμβεί στο Ιράν παραμένει άγνωστο. Ωστόσο όλες οι αναλύσεις δεν αποκλείουν καθόλου οι ΗΠΑ, συνεπικουρούμενες από κάποιους «πρόθυμους» και φυσικά το Ισραήλ, να αναλάβουν στρατιωτική δράση κατά της Τεχεράνης, και μάλιστα με πυρηνικά όπλα, χωρίς να ζητήσουν την έγκριση κανενός. Τι άλλαξε; Απλούστατα οι διεθνείς θεσμοί υπονομεύτηκαν, και μαζί τους η μέχρι πρότινος εδραιωμένη πεποίθηση ότι ισχύουν γενικά αποδεκτοί κανόνες και διαδικασίες που επιτρέπουν και απαγορεύουν. Ας παραδεχτούμε πως ούτε τέλειοι ήταν ούτε εντελώς ανιδιοτελείς. Υπήρχε όμως η αίσθηση έστω της νομιμότητας και φυσικά υπήρχε το αντίπαλο δέος. Αμφότερα έχουν εκλείψει. Ετσι σήμερα η Αμερική μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, αρκεί να μπορεί. Να πού φτάσαμε, όπως λέει και η διαφήμιση.
Γι’ αυτό ο αντιαμερικανισμός, με την έννοια τής αντίστασης στην αυθαιρεσία της μοναδικής υπερδύναμης, αποτελεί καθήκον όλων μας. Οχι επειδή θαυμάζουμε τον Μπιν Λάντεν ή τον Αχμαντινετζάντ -στην πραγματικότητα και τους δύο τούς τρέφει η αμερικανική πολιτική- αλλά στο όνομα των νόμων που διαφοροποιούν την κοινωνία των ανθρώπων από τη ζούγκλα και το δίκιο του ισχυρότερου. Δεν συμμερίζομαι την υστερία των ΜΜΕ στην Ελλάδα (κάποια τηλεοπτικά δελτία σκόπιμα καλλιέργησαν την εντύπωση ότι όπου να ’ναι εκτοξεύονται οι πύραυλοι με τα πυρηνικά) αλλά ακόμα και οι πιο ψύχραιμοι προβλέπουν μέλλον ζοφερό. Η τιμή τού πετρελαίου στα ύψη, αποσταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή, πόλεμοι ανά τον κόσμο κατά της τρομοκρατίας, που μπορεί να βαστήξουν δεκαετίες εφόσον κανείς δεν ξέρει πώς θα τελειώσουν ενώ πολλοί έχουν συμφέρον να μην τελειώσουν ποτέ, δρακόντεια μέτρα ασφαλείας που μας θεωρούν όλους υπόπτους υπό παρακολούθηση. Φυσικά το πρόβλημα είναι περίπλοκο και οι ένοχοι πολλοί. Χωρίς αμφιβολία όμως, η κύρια ευθύνη βαραίνει τις ΗΠΑ και όσους τις κυβερνούν σήμερα.
Αν όλα αυτά ισχύουν, δεν έχουμε κάθε λόγο να αισθανόμαστε εθνικά υπερήφανοι εμείς οι Ελληνες;- θα μου πείτε. Ο αντιαμερικανισμός, ως φαίνεται, μαζί με τη μεσογειακή δίαιτα, αποτελούν θεμελιακά συστατικά της αξιοζήλευτης ιδιοπροσωπίας μας. Μόνο που τα φαινόμενα απατούν. Η αντίσταση στην Αμερική, όπως επισημάνθηκε με αφορμή μια πρόσφατη δημοσκόπηση, δεν αποδεικνύεται μόνον επιδερμική αλλά και ιδεολογικά συγκεχυμένη, μέχρι και ύποπτη. Τι άλλο μπορεί να είναι αυτή η πρωτοφανής ομοφωνία ανάμεσα στον Καρατζαφέρη, τον Χριστόδουλο και τους νεοορθόδοξους πολέμιους του Διαφωτισμού αφ’ ενός, και αφ’ ετέρου την Αριστερά και τις λοιπές προοδευτικές δυνάμεις; Και πώς να ξεχάσει κανείς ότι όλοι οι Ελληναράδες, δεξιοί τε και αριστεροί, χρησιμοποίησαν την καραμέλα του αντιαμερικανισμού για να τρομοκρατήσουν όσους τόλμησαν να τους αντισταθούν; Υπενθυμίζω ότι επί Μακεδονικού οι Αμερικανοί υποστήριζαν τους εχθρούς μας, τους Αμερικανούς πολεμούσαν οι Σέρβοι λεβέντες όταν έσφαζαν αιχμαλώτους στη Βοσνία, οι Αμερικανοί υποστήριξαν το σχέδιο Ανάν και μερικοί έφτασαν στο σημείο να πουν ότι υποκίνησαν και το θέμα με τις ταυτότητες.
Σίγουρα θα έχετε ακούσει τη γνωστή ρήση ότι «ο αντιαμερικανισμός είναι ο σοσιαλισμός των ηλιθίων». Μερικοί από εκείνους που τη διακινούν και όλοι όσοι εξαγριώνονται όταν την ακούν συμφωνούν στο εξής: μη έχοντας αντιληφθεί την αμφισημία της, τη διαβάζουν ως προτροπή για να πάψουμε να είμαστε αντιαμερικανοί. Υπάρχει όμως και μια άλλη ανάγνωση: να επιμείνουμε στον αντιαμερικανισμό μας αλλά να πάψουμε να είμαστε ηλίθιοι. Γι’ αυτό δεν αισιοδοξώ όταν διαβάζω ότι οι Ελληνες στη συντριπτική πλειονότητά τους διαφωνούν με την πολιτική των ΗΠΑ. Αντίθετα, έχω εναποθέσει τις ελπίδες μου σε κάποιες άλλες χώρες όπου τα ποσοστά του αντιαμερικανισμού είναι σαφώς μικρότερα, το θέμα όμως αντιμετωπίζεται με τη δέουσα σοβαρότητα και συνέπεια. Πιστεύω ακράδαντα στην αναγκαιότητα του αντιαμερικανισμού. Αμφιβάλλω όμως αν το κλίμα στην Ελλάδα επιτρέπει μια ουσιαστική αντίδραση, πέρα από τις παρά φύσιν συστρατεύσεις ή τις κατάρες κάποιων αρειμάνιων δημοσιολογούντων, που με τις εύκολες βρισιές αναπαράγουν την κοινή δόξα, καλλιεργώντας ταυτόχρονα το προφίλ του αιρετικού.
Εκτύπωση στις: 2024-04-26
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1133