Πλησιάζει το τέλος του στάτους κβο στην Κύπρο
Μακάριος, Δρουσιώτης
Τα Νέα, 2020-11-07
Δεν είναι λίγες οι φορές στο Κυπριακό που γράφτηκε ότι «αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία», αλλά πάντα ακολουθεί μια άλλη. Τούτη το φορά φαίνεται πως - με τον ένα ή τον άλλο τρόπο - φτάνουμε στο τέλος. Και ο λόγος είναι ότι ο βασικός παίκτης του Κυπριακού, η Τουρκία, είναι αποφασισμένη να το λύσει ή να το κλείσει. Την περασμένη Τρίτη έγινε η πρώτη συνάντηση γνωριμίας του προέδρου Αναστασιάδη με το νέο τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ, ο οποίος, με αρκετό σπρώξιμο από τον Ερντογάν, κέρδισε τον μετριοπαθή Μουσταφά Ακιντζί. Αναμένεται ότι ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών θα αναλάβει σύντομα μια νέα πρωτοβουλία, που θα είναι πραγματικά κομβικής σημασίας όχι μόνο για την Κύπρο, αλλά και για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Για να κατανοήσουμε πού βρίσκεται το Κυπριακό και τι μπορούμε να αναμένουμε στο επόμενο διάστημα, θα πρέπει να κάνουμε μια αναδρομή στο πώς φτάσαμε στο σημερινό σημείο. Η τελευταία πράξη του Κυπριακού ήταν η διάσκεψη στο Κραν Μοντανά, τον Ιούλιο του 2017. Ηταν στο περιθώριο εκείνης της διάσκεψης που ο πρόεδρος Αναστασιάδης προσέγγισε τον Τσαβούσογλου, του είπε ότι χάνουμε τον χρόνο μας συζητώντας για Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία (ΔΔΟ) και ότι έπρεπε να αναζητηθούν άλλες λύσεις. Ο Αναστασιάδης ζήτησε πίστωση χρόνου για να γίνουν οι εκλογές του Φεβρουαρίου 2018. Η Τουρκία του τον έδωσε, απέχοντας από τις συνήθεις προκλήσεις, ενώ ο Αναστασιάδης προσπαθούσε στο παρασκήνιο να αναζητήσει στήριξη για λύση δύο κρατών.
Τον Απρίλιο του 2018, δύο μήνες μετά την επανεκλογή Αναστασιάδη, ο Τσαβούσογλου επισκέφθηκε την κατεχόμενη Κύπρο για να εξασφαλίσει τη συνεργασία του Ακιντζί στην προώθηση της ιδέας των δύο κρατών. Ο Ακιντζί αρνήθηκε, είπε ότι δεν πρόκειτο να βάλει στο τραπέζι τέτοια εισήγηση και δημοσιοποίησε τη διαφωνία του. Η άρνηση του Ακιντζί ήταν η απαρχή της διάρρηξης των σχέσεών του με την Τουρκία, που οδήγησε τελικά στην αποδόμησή του.
Τον Σεπτέμβριο του 2019 ο Αναστασιάδης συναντήθηκε ξανά με τον Τσαβούσογλου στη Νέα Υόρκη για να αξιολογήσουν την κατάσταση. Ο Αναστασιάδης είπε στον τούρκο ΥΠΕΞ ότι δεν μπορούσε να περάσει τη λύση δύο κρατών από την κοινή γνώμη και πρότεινε ως εναλλακτική λύση τη συνομοσπονδία. Η Αγκυρα θεώρησε ότι οι προτάσεις του Αναστασιάδη ήταν κινήσεις τακτικής. Επίσης, οι πρωτοβουλίες του κύπριου προέδρου με τις τριμερείς συνεργασίες με τις χώρες της περιοχής, εκλήφθηκαν από την Αγκυρα ως προσπάθεια αποκλεισμού της από την Ανατολική Μεσόγειο και εγκλωβισμού της στον κόλπο της Αττάλειας.
Η Τουρκία αντέδρασε με αυταρχισμό και προκάλεσε εντάσεις, τόσο στη θάλασσα (γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ) όσο και στο νησί (Αμμόχωστος), ενώ επέκτεινε τις προκλήσεις της και στην ελληνική υφαλοκρηπίδα θεωρώντας και την Αθήνα συνεργό στα σχέδια αποκλεισμού της. Οι κινήσεις της Τουρκίας, ειδικά σε σχέση με την Αμμόχωστο, προκάλεσαν πανικό στη Λευκωσία. Η Αμμόχωστος είναι η τελευταία ελπίδα για επιστροφή εδαφών στην Κύπρο και τυχόν απώλειά της θα έχει τίμημα στον Αναστασιάδη και στο κόμμα του, ανεξαρτήτως των ενεργειών της Τουρκίας.
Στις 15 Νοεμβρίου ο Ερντογάν θα επισκεφθεί την Κύπρο και προανήγγειλε πικνίκ στην Αμμόχωστο, ενώ συνεχίζει να στέλνει τα ερευνητικά της σκάφη στην ΑΟΖ της Κύπρου. Η Τουρκία θα σφίγγει τον κλοιό στην Κύπρο και θα τεντώνει το σχοινί στο Αιγαίο για να εκβιάσει τις εξελίξεις.
Την περασμένη Τρίτη, στην πρώτη τους συνάντηση, οι Αναστασιάδης και Τατάρ έβαλαν τις θέσεις τους στο τραπέζι. Ο Αναστασιάδης ζήτησε να συνεχίσουν οι συνομιλίες από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά και ο Τατάρ είπε ότι πρέπει να αναζητηθούν λύσεις άλλες από τη ΔΔΟ. Εάν, πράγματι, ο Αναστασιάδης εννοεί τη διχοτόμηση, βρήκε συνομιλητή έτοιμο να συζητήσει μαζί του. Αλλά, κανένας δεν έχει την τόλμη να υποστηρίξει δημόσια τη διχοτόμηση, πόσω μάλλον να πάει σε διαπραγματεύσεις με μια τέτοια ατζέντα. Πολλοί στην Κύπρο φλερτάρουν με τα δύο κράτη, αλλά θέλουν τη λύση αυτή να αυτοεπιβληθεί. Η ατυχία των οπαδών της διχοτόμησης διά της αδράνειας είναι πως η Τουρκία, για δικούς της γεωπολιτικούς και οικονομικούς λόγους, αποφάσισε να κλείσει το Κυπριακό.
Το επόμενο βήμα είναι η σύγκληση από τον γενικό γραμματέα μιας διερευνητικής διάσκεψης. Αυτή ήταν μια ιδέα της Τουρκίας την οποία υιοθέτησαν τα ΗΕ και η ΕΕ. Ο σκοπός της διερευνητικής διάσκεψης είναι διττός: Να ξεκαθαρίσει τι είδους λύση συζητείται, αλλά και ποια θα είναι η επόμενη μέρα ενός ακόμη ναυαγίου. Πολιτικά, ο Αναστασιάδης δεν έχει άλλη επιλογή από τη ΔΔΟ. Ομως δεν θα είναι αρκετό να το πει. Θα πρέπει να δεχτεί χωρίς επιφυλάξεις και αστερίσκους το πλαίσιο Γκουτέρες. Εάν το απορρίψει, θα τεθεί πλέον ενώπιόν του ο εφιάλτης της ευθύνης της διχοτόμησης, αρχής γενομένης με την απώλεια της Αμμοχώστου. Υστερα από πενήντα χρόνια κωλυσιεργίας ήρθε η ώρα της αλήθειας.
Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=11432