Ταμείο Ανάκαμψης και ένα διπλό στοίχημα

Κώστας, Καλλίτσης

Η Καθημερινή, 2021-06-20

Το πιο καλό νέο δεν ήταν τόσο το ύψος του ευρωπαϊκού προγράμματος ανάκαμψης. Τα περίπου 800 δισ. ναι μεν είναι το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό πρόγραμμα από την εποχή του σχεδίου Μάρσαλ, αλλά είναι μικρό αναλογικά, π.χ., με το αντίστοιχο αμερικανικό. Το πιο σπουδαίο νέο ήταν ότι έγινε ένα βήμα αμοιβαιοποίησης του χρέους: Πρώτη φορά ανοιχτά διακηρύσσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι δανείζεται από τις αγορές και επιμερίζει το προϊόν του δανεισμού στα κράτη-μέλη και, μάλιστα, όχι ανάλογα με το μέγεθος της οικονομίας τους, αλλά λαμβάνοντας υπόψη και τις καταστροφές που υπέστη καθένα από την πανδημία και τις ανάγκες που έχει. Η Ελλάδα είναι από τους κερδισμένους. Και έχει ευθύνη να ευοδωθεί αυτό το σχέδιο, στον εαυτό της αλλά και στην Ευρώπη. Εξηγούμαι. Μέσα στην επόμενη 7ετία έχουμε την ευκαιρία να απορροφήσουμε 30,5 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Συνολικά, μαζί με τη μόχλευση, τα λεφτά του νέου ΕΣΠΑ και της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, τα κεφάλαια θα ξεπεράσουν τα 80, θα πλησιάσουν τα 90 δισ. ευρώ. Εχουμε, δηλαδή, την ευκαιρία να αξιοποιήσουμε πρόσθετους πόρους που αντιστοιχούν στο περίπου 50% του σημερινού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος μας. Και αυτοί οι πόροι δεν θα αξιοποιηθούν κατά το δοκούν, αλλά στο πλαίσιο και με προτεραιότητες που έχει προσδιορίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – έτσι, το 60% των δαπανών θα οδεύσουν στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Μέσα σε ασφυκτικές προθεσμίες καταρτίστηκε το κυβερνητικό σχέδιο. Εγκρίθηκε από την Κομισιόν. Το στοίχημα είναι η ορθολογική και έγκαιρη υλοποίησή του. Αν κοιτάξουμε στο παρελθόν θα δούμε ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις διαχειρίστηκαν μεταπολεμικά «πέντε ΕΣΠΑ» (το σχέδιο Μάρσαλ και τέσσερα κοινοτικά προγράμματα), χωρίς να μείνει το ανάλογο αναπτυξιακό αποτύπωμα. Εγιναν έργα, αλλά έγιναν και κουφάρια εργοστάσια, έγιναν διαμερίσματα στην επαρχία αντί για επενδύσεις στην αγροτική οικονομία, έγιναν και «ξύπνιες» υπερτιμολογήσεις ξενοδοχείων ή/και άλλων αστραφτερών κατασκευών που τροφοδότησαν αδήλωτες καταθέσεις ιδιωτών σε κάποια Ελβετία, Σιγκαπούρη ή Παναμά. Τέτοιες αθλιότητες δύσκολα θα επαναληφθούν στις σημερινές συνθήκες. Οι κίνδυνοι είναι (α) να παροχετευτούν κεφάλαια σε παράπλευρες δράσεις και (β) να μην καταφέρουμε να απορροφήσουμε όλα τα κεφάλαια που μας αναλογούν.

Το Ταμείο Ανάκαμψης δεν θα μοιράσει πόρους γενικά σε όλους, αλλά στο πιο σύγχρονο και ισχυρό κομμάτι της ελληνικής οικονομίας. Ενα άλλο κομμάτι της οικονομίας, καθυστερημένο ή μη βιώσιμο, που καταφέρνει να επιβιώνει κάθε κρίσης, σε βάρος του φορολογουμένου και των ασφαλιστικών ταμείων, θα επιδιώξει να πάρει μερίδιο από τα άλλα κοινοτικά προγράμματα. Κάθε ευρώ που θα φύγει προς επιχειρήσεις-ζόμπι θα βλάψει το δημόσιο συμφέρον. Δεύτερος κίνδυνος είναι να μην καταφέρουμε να απορροφήσουμε τα κεφάλαια. Τα εμπόδια βρίσκονται στο ίδιο το κράτος (ειδικά στη δικαιοσύνη…), στην ελληνική επιχειρηματικότητα, που έχει κακοσυνηθίσει σε άλλου τύπου συναλλαγές, και στις τράπεζες, που γλείφουν τις πληγές τους από τα κόκκινα δάνεια. Το στοίχημα είναι να τα αντιμετωπίσουμε.

Κι αυτό το στοίχημα είναι διπλό. Αφορά εμάς: Αξιοποιούμε ή χάνουμε τους πόρους. Αφορά και όλη την Ευρώπη: Είτε θα δικαιωθεί το πρώτο βήμα αμοιβαιοποίησης του χρέους ή θα δοθεί η ευκαιρία στους «φειδωλούς» να υποστηρίξουν ότι «με τέτοιους Νότιους» δεν πρέπει να επαναληφθεί.

Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=11890