Υγειονομική στρατηγική στη νέα φάση της πανδημίας

Ανδρέας, Ξάνθος

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 2021-07-31


Η πανδημία για άλλη μια φορά μάς «δείχνει τα δόντια της». Λόγω της ραγδαίας επικράτησης της μετάλλαξης «Δέλτα» βρισκόμαστε, πολύ νωρίτερα από τις αρχικές προβλέψεις, στην αρχή ενός 4ου επιδημικού κύματος με άγνωστη ένταση και διάρκεια. Το συμπέρασμα των επιστημόνων είναι ότι όσο διατηρείται η παγκόσμια ανισότητα στην πρόσβαση στα εμβόλια, όσο κυκλοφορεί ο ιός ανεξέλεγκτος σε «θύλακες» ανεμβολίαστων πληθυσμών, τόσο θα «επωάζονται» μεταδοτικότερες και πιθανόν ανθεκτικότερες μεταλλάξεις.

Και όσο δεν «χτίζεται» παγκόσμια συλλογική ανοσία μέσω των εμβολίων, τόσο τα «υγειονομικά σύνορα» είναι διάτρητα και τα εθνικά σχέδια δράσης για την πανδημία, ακόμα και τα πιο πετυχημένα, έχουν οριακή αποτελεσματικότητα. Και για να «είμαστε όλοι ασφαλείς», σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, για να μπορέσει η παγκόσμια παραγωγή να καλύψει ισότιμα τις προσεχείς αναμνηστικές δόσεις και τα εμβόλια δεύτερης γενιάς, πρέπει να «απελευθερωθούν» οι πατέντες, όπως δήλωσε πρόσφατα και ο νομπελίστας Τζόζεφ Στίγκλιτς. Και όπως έχουν ζητήσει πολύ διορατικά ο ΣΥΡΙΖΑ και η Ευρωπαϊκή Αριστερά.

Η ριζική και αποτελεσματική απάντηση στην πανδημία με όρους δημόσιας υγείας, ισότητας και αλληλεγγύης είναι ο καθολικός εμβολιασμός. Δεν υπάρχει, πέραν των εμβολίων και των μέτρων ατομικής προστασίας (κυρίως τις μάσκες), καμιά άλλη παρέμβαση πρωτογενούς πρόληψης και αναχαίτισης της πανδημίας.

Η υγειονομική στρατηγική όμως κατά της Covid-19 προφανώς δεν μπορεί να εξαντλείται μόνο στα εμβόλια. Χρειαζόμαστε ταυτόχρονα καλή επιδημιολογική επιτήρηση, εκτεταμένο testing και έγκαιρη ανίχνευση-ιχνηλάτηση-απομόνωση των κρουσμάτων, αποτελεσματική συνεργασία σε επίπεδο κοινότητας των δομών ΠΦΥ, των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ-διευθύνσεις Δ.Υ. των Περιφερειών) και των κοινωνικών υπηρεσιών των δήμων (Βοήθεια στο Σπίτι), έμφαση στην έγκαιρη αναγνώριση αυτών που θα νοσήσουν βαρύτερα και θα χρειαστούν νοσηλεία ή φαρμακευτική αγωγή σε πρώιμο στάδιο και, κυρίως, σοβαρή ενίσχυση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας σε όλα τα επίπεδα (ΠΦΥ, νοσοκομεία, μετανοσοκομειακή φροντίδα-αποκατάσταση, δομές ψυχικής υγείας) για την αποτελεσματική θεραπευτική φροντίδα των ασθενών και ιδιαίτερα του συνδρόμου long Covid.

Αυτή η πολυεπίπεδη στρατηγική που δεν εστιάζει μόνο στον εμβολιασμό προφανώς δεν νομιμοποιεί τον αντιεπιστημονικό σκοταδισμό και τη συνήθως συνωμοσιολογική και ακροδεξιά ρητορική στην αμφισβήτηση των εμβολίων. Αντίθετα, με δεδομένη την απολύτως τεκμηριωμένη συμβολή των εμβολίων στη μειωμένη νοσηρότητα και θνησιμότητα αυτής της περιόδου, χρειάζεται μια πιο ολοκληρωμένη δέσμη παρεμβάσεων που θα κινείται -όπως έχουν εισηγηθεί αξιόπιστες ερευνητικές ομάδες της χώρας μας και του εξωτερικού (βλ. άρθρο στο περιοδικό «Thrombosis and Haemostasis» 55 συγγραφέων από 32 χώρες, μεταξύ των οποίων οι Γ. Γεροτζιάφας, καθηγητής στη Σορβόνη, και Θ. Δημόπουλος, πρύτανης ΕΚΠΑ)- σε 3 διακριτούς άξονες:

Πρόληψη (Prevention)

Ανίχνευση (Detection)

Πρόβλεψη (Anticipation)

Στόχος είναι η στοχευμένη πρόληψη της διασποράς του ιού, ιδιαίτερα στις εστίες υπερμετάδοσης (χώροι εργασίας και ψυχαγωγίας, μέσα μεταφοράς, κατασκηνώσεις, κλειστές δομές κ.λπ.), η οργανωμένη προνοσοκομειακή διαχείριση των κρουσμάτων, η έγκαιρη ανίχνευση (με ειδικούς προγνωστικούς δείκτες) ασθενών με αυξημένο κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου και η παροχή είτε εξειδικευμένης περίθαλψης στο σπίτι (π.χ. αντιθρομβωτική αγωγή) είτε πρώιμης νοσηλείας και ειδικής αγωγής στο νοσοκομείο με βάση θεραπευτικούς αλγόριθμους.

Είναι προφανές ότι στη φάση αυτή, η μάχη με τον ιό και τις μεταλλάξεις του θα κερδηθεί ή θα χαθεί στην κοινότητα και στα μέτρα δημόσιας υγείας και όχι τόσο στα νοσοκομεία και στις ΜΕΘ. Θα κριθεί στη γρήγορη ανοσοποίηση του γενικού πληθυσμού με ευρύτατη κοινωνική συστράτευση και όχι με απειλές και εκβιασμούς, θα κριθεί στην αποτροπή της εκθετικής μετάδοσης και στην αποτελεσματική φροντίδα σε πρωτοβάθμιο επίπεδο. Γι’ αυτό απαιτείται στήριξη των δημόσιων δομών ΠΦΥ, εκπαίδευση των γενικών-οικογενειακών γιατρών και των συναφών ιατρικών ειδικοτήτων στα σύγχρονα πρωτόκολλα διαχείρισης περιστατικών Covid-19, προστασία των νοσοκομείων από την «κοβιντοποίηση» και αξιοπρεπής κάλυψη όλων των υπόλοιπων υγειονομικών αναγκών των πολιτών. Για να μην έχουμε ξανά «παράπλευρες απώλειες» από άλλα νοσήματα, όπως στο 2ο και στο 3ο επιδημικό κύμα.

Πάνω απ’ όλα όμως χρειάζεται ισχυρή πολιτική βούληση επένδυσης στο ΕΣΥ και στη Δημόσια Υγεία, την οποία η κυβέρνηση δεν έχει. Γιατί στην πραγματικότητα δεν πιστεύει στη δημόσια περίθαλψη και αντιμετωπίζει την πανδημία ως μια «μπόρα» που θα περάσει, ένα «διάλειμμα κρατισμού» που πρέπει γρήγορα να κλείσει για να επανέλθει η ατζέντα των ιδιωτικοποιήσεων και των περικοπών. Μόνο ένα αριστερό και προοδευτικό σχέδιο μόνιμης ενδυνάμωσης και ανασυγκρότησης του ΕΣΥ με στόχο την ισότητα και την ποιότητα στις παρεχόμενες υπηρεσίες μπορεί να εγγυηθεί ότι θα υπάρξει σοβαρή παρακαταθήκη στη μετά-Covid εποχή και ότι θα υλοποιηθεί ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο με τους υγειονομικούς και τους λήπτες υπηρεσιών υγείας.


Εκτύπωση στις: 2024-03-29
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=12000&export=word