Ευκαιρία για διπλωματική λύση με το Ιράν
Joschka, Fischer
ΤΟ ΒΗΜΑ, 2006-06-07
Δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία, ότι το Ιράν επιθυμεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Η ουσία του προβλήματος, ωστόσο, έγκειται στη φιλοδοξία του ιρανικού καθεστώτος να αναδειχθεί ηγεμονική ισλαμική δύναμη στην περιοχή και να βρεθεί στο ίδιο επίπεδο με τα ισχυρότερα κράτη του κόσμου.
Για να πετύχει τον στρατηγικό στόχο της, η χώρα ποντάρει στις επαναστατικές αλλαγές που συντελούνται ως προς τον συσχετισμό δυνάμεων στη Μέση Ανατολή. Γϊα αυτόν τον λόγο χρησιμοποιεί την ισραηλινοπαλαιστινιακή κρίση, αλλά και την κατάσταση που επικρατεί στον Λίβανο στη Συρία, την επιρροή της στην περιοχή του Κόλπου και πάνω απ’ όλα το Ιράκ. Ο συνδυασμός ηγεμονικών φιλοδοΕιών αμφισβήτησης του υπάρχοντος status quo της περιοχής και ενός πυρηνικού προγράμματος είναι ιδιαιτέρως επικίνος.
Η απόκτηση ή ακόμη και η δυνατότητα παραγωγής μιας πυρηνικής βόμβας από το Ιράν θα ερμηνευόταν από το Ισραήλ ως Θεμελιώδης απειλή για την ύπαρξή του, αναγκάζοντας τη Δύση, και ειδικά την Ευρώπη, να πάρει θέση υπέρ της μιας από τις δύο χώρες. Η Ευρώπη δεν έχει μόνο ιστορικές ηθικές υποχρεώσεΐς έναντι του Ισραήλ αλλά και συμφέροντα ασφαλείας που τη συνδέουν με τη στρατηγικής σημασίας περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Ένα πυρηνικό Ιράν, εν ολίγοις, θα έθετε τη θεμελιώδη ασφάλεια της Ευρώπης υπό αμφισβήτηση. To να πιστέψει κανείς, ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να κρατηθεί μακριά από αυτή τη διαμάχη, αποτελεί επικίνδυνη αυταπάτη.
Οι κίνδυνοι σε αυτή την κρίση είναι μεγάλοι. Η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία ξεκίνησαν πριν από δύο χρόνια συνομιλίες με το Ιράν με στόχο να πείσουν τη χώρα να εγκαταλείψει τις προσπάθειες απόκτησης πυpηνικής τεχνογνωσίας. Αυτή η πρωτοβουλία απέτυχε για δύο λόγους: Πρώτον, η ευρωπαϊκή πρόταση για άνοιγμα του εμπορίου και της τεχνoλογιας, συμπεριλαμβανομένης και της πυpηνικής τεχνολογίας για ειρηνικούς σκοπούς, ήταν δυσανάλογη αφενός με τον θεμελιώδη φόβο του Ιράν για ενδεχόμενη αλλαγή στο καθεστώς του και αφετέρου με τις ηγεμονικές φιλοδοξίες του για περιφερειακή κυριαρχία και απόκτηση διεθνούς κύρους. Δεύτερον, ο καταστροφικός πόλεμος του Ιράκ, υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ, οδήγησε τους ιρανούς ηγέτες στο συμπέρασμα, ότι η κυρίαρχη δυτική δύναμη έχει αποδυναμωθεί σε σημείο ώστε να εξαρτάται από την καλή θέληση του Ιράν καθώς και στο ότι η Δύση, ε£αιτίας των υψηλών τιμών του πετρελαίου, δεν επιθυμεί μία σοβαρή αντιπαράθεση.
Η ανάλυση του ιρανικού καθεστώτος ενδέχεται να αποβεί λανθασμένη σε επικίνδυνο βαθμό, καθώς αργά ή γρήγορα μπορεί να οδηγήσει σε «καυτή» αντιπαράθεση, από την οποία το Ιράν θα βγει χαμένο. Η ουσία του ζητήματος εξάλλου έγκειται στο απλό ερώτημα «ποιός εξουσιάζει τη Μέση Ανατολή: το Ιράν ή οι ΗΠΑ;». Η ιρανική ηγεσία υποτιμά την εκρηκτική φύση αυτού του ερωτήματος, και την απάντησή του, αναφορικά με τις ΗΠΑ ως παγκοσμίου δύναμης και κατά συνέπεια το ίδιο το μέλλον της Τεχεράνης.
Από την άλλη, η συζήτηση για τη στρατιωτική επιλογή την καταστροφή του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος από έναν αμερικανικό βομβαρδισμό δεν συμβάλλει στην επίλυση του ζητήματος. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι προσπάθειες για την καταστροφή των πυρηνικών δυνατοτήτων του Ιράν θα στεφθούν με επιτυχία. Επιπλέον, μετατρέποντας τη χώρα σε θύμα, μια τέτοια επίθεση θα νομιμοποιούσε πλήρως τις πυρηνικές φιλοδο£ίες του Ιράν, ενώ θα σηματοδοτούσε την απαρχή μιας κλιμάκωσης της τρομοκρατίας και του πολέμου στην περιοχή, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι που αποτελεί εφιάλτη για όλους τους εμπλεκομένους.
Τι πρέπει να γίνει; Εξακολουθεί να υπάρχει μία σοβαρή ευκαιρία για διπλωματική λύση αν οι ΗΠΑ σε συνεργασία με τους Ευρωπαίους, και βεβαίως με την υποστήριξη του Συμβουλίου Ασφαλείας και των αδέσμευτων χωρών, προσφέρουν στο Ιράν μία «Μεγάλη Συμφωνία». Ως αντάλλαγμα στη μακροπρόθεσμη αναστολή εμπλουτισμού ουρανίου, το Ιράν και τα άλλα κράτη θα μπορούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση στην έρευνα και στην τεχνολογία σε ένα διεθνώς καθορισμένο πλαίσιο και υπό τη συνολική επίβλεψη της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), με την πλήρη εξομάλυνση των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων να ακολουθεί.
To τίμημα από την άρνηση μιας τέτοιας πρότασης πρέπει να γίνει σαφές για την ιρανική ηγεσία: αν δεν επιτευχθεί καμία συμφωνία, η Δύση θα κάνει ό,τι μπορεί για να απομονώσει το Ιράν σε οικονομικό, τεχνολογικό και διπλωματικό επίπεδο, με την πλήρη υποστήριξη της διεθνούς Κοινότητας. Οι επιλογές για το Ιράν είναι είτε η αναγνώριση και η ασφάλεια είτε η απόλυτη απομόνωση.
Εκτύπωση στις: 2024-04-26
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1202