Ακούμε συνεχώς και αδιαλείπτως στα ΜΜΕ πολίτες σε όλες τις χώρες να λένε με κάθε τρόπο «δικαίωμά μου αν θα κάνω εμβόλιο», «δικαίωμά μου αν θέλω να φορέσω μάσκα», όπως κάποιοι άλλοι παλιότερα έλεγαν «δικαίωμά μου αν θέλω να καπνίσω». Είδαμε αυτή την εβδομάδα και το απίστευτο: γονείς να μηνύουν δασκάλους και διευθυντές επειδή εφαρμόζουν την εγκύκλιο του υπουργείου Παιδείας που έχει σκοπό να προστατεύσει την υγεία της μαθητικής κοινότητας, ενδεχομένως δε και του ίδιου του μαθητή ενάντια σε όσα λέει ο ίδιος ο πατέρας του! Αλήθεια, έχει βάση το επιχείρημα περί του ατομικού δικαιώματος στην περίπτωση των εμβολίων;
Συνάδελφοι συνταγματολόγοι όπως και ειδικοί στη Φιλοσοφία των Ατομικών Δικαιωμάτων έχουν προσφέρει πλήθος αντεπιχειρημάτων που υποστηρίζουν, μέσες-άκρες, ότι τα ατομικά δικαιώματα της αυτοδιάθεσης και της ελευθερίας επιλογής δεν υπερτερούν της ανάγκης προστασίας της δημόσιας υγείας. Θέλω να προσθέσω σε αυτή την επιχειρηματολογία ακόμη ένα επιχείρημα. Οχι πως ελπίζω να πείσω κάποιον που μετά από είκοσι μήνες πανδημίας λέει ότι δεν έχει ακόμα επαρκή ενημέρωση για να αποφασίσει περί του πρακτέου. Είναι επειδή θεωρώ ότι πρόκειται για ένα υπέροχο επιχείρημα που αξίζει να πέφτει στο τραπέζι κάθε φορά που ακούμε «δικαίωμά μου να κάνω εμβόλιο και αν σας αρέσει».
Το επιχείρημα ανήκει στον μεγάλο φιλελεύθερο φιλόσοφο του 19ου αι., τον Τζον Στιούαρτ Μιλ, αυτόν που είχε σημαία του την προστασία των δικαιωμάτων της μειοψηφίας απέναντι στην τυραννία της πλειοψηφίας, των δικαιωμάτων των αδυνάμων έναντι των ισχυρών του πλούτου και της ιδιοκτησίας, των γυναικών στην απολύτως ανδροκρατούμενη βικτωριανή κοινωνία της εποχής του. Ελεγε λοιπόν ο Μιλ ότι η προστασία του ατομικού δικαιώματος υπερτερεί κάθε άλλου δικαιώματος, εκτός αν η άσκησή του βλάπτει τους άλλους. Αυτή είναι η περίφημη αρχή της μη-βλάβης (harm principle), που αποτέλεσε το κεντρικό επιχείρημα της βίβλου του φιλελευθερισμού τον 19ο αι. «Περί Ελευθερίας» («On Liberty», 1859). Ελεγε λοιπόν ο Μιλ ότι σε ό,τι αφορά το κάθε άτομο προσωπικά «η ανεξαρτησία του δικαιώματός του είναι απόλυτη. Για το άτομό του, για το σώμα και το πνεύμα του, το άτομο είναι απόλυτος κυρίαρχος». Η συμπεριφορά του ωστόσο, εφόσον αφορά και άλλους, υπόκειται στον κοινωνικό έλεγχο. Κανείς και για κανέναν άλλο λόγο δεν μπορεί να εμποδίσει κάποιον να συμπεριφέρεται όπως νομίζει, εκτός και αν αυτή του η συμπεριφορά βλάπτει τους άλλους. Τότε, το κράτος οφείλει να προστατεύσει τα ατομικά δικαιώματα των άλλων στον βαθμό που η άσκησή τους από κάποιον βλάπτει τα δικά τους δικαιώματα. Με τα δικά του λόγια: «That the only purpose for which power can be rightfully exercised over any member of a civilised community, against his will, is to prevent harm to others».
Σε ελεύθερη μετάφραση, το κράτος σε μια δημοκρατική κοινωνία δικαιούται να περιορίσει το απόλυτο ατομικό δικαίωμα κάποιου όταν αυτός απειλεί να βλάψει τους άλλους. Συνεπώς, το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του σώματος του καθενός ως προς τα εμβόλια σωστά περιορίζεται από το κράτος, στον βαθμό που ο κάθε ανεμβολίαστος ενδέχεται να διασπείρει μια θανατηφόρα επιδημία στους γύρω του, έστω και άθελά του.
Εκτύπωση στις: 2024-04-20
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=12225&export=html