Επιτέλους, κανόνες για το Facebook!
Γιώργος, Κατρούγκαλος
Η Εφημερίδα των Συντακτών, 2021-11-04
To Facebook άλλαξε όνομα σε ΜΕΤΑ, το μείζον όμως θέμα που αφορά στη λειτουργία του παραμένει: θα υπάρχουν κανόνες για τη ρύθμιση τού τι επιτρέπεται και τι όχι να «ανεβαίνει», ή υποχρεωτικά να «κατεβαίνει» στην πλατφόρμα του; Ποιος θα θέτει τους κανόνες αυτούς; Και, εξίσου σημαντικό, ποιο όργανο θα φροντίζει για την εφαρμογή τους; Διαμορφώνεται ήδη συναίνεση, τόσο σε επίπεδο του Συμβουλίου της Ευρώπης όσο και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ότι η δημόσια σφαίρα πρέπει να είναι αντικείμενο δημόσιας ρύθμισης και όχι αυθαίρετων αποφάσεων κάθε μέσου κοινωνικής δικτύωσης. Μόνον έτσι μπορεί να συνδυαστεί η ανάγκη να περιοριστούν ο λόγος μίσους ή τα fake news με την προστασία της ελευθερίας έκφρασης, ρυθμιστής της οποίας δεν μπορεί να είναι μια ιδιωτική πολυεθνική εταιρεία.
Παρά την ιδιωτική φύση τους, οι εταιρείες που διαχειρίζονται τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν οιονεί μονοπώλια που όσο αφήνονται μόνα τους να διαμορφώνουν τη δημόσια σφαίρα, αποκτούν δυσανάλογη δύναμη, επικίνδυνη για τη δημοκρατία. Η ανάγκη δημόσιας ρύθμισης και ελέγχου τους επιβάλλεται τόσο από τις σχετικές διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (άρθρο 10) και του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης (άρθρο 11), που προστατεύουν την ελευθερία έκφρασης, όσο και από τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος (άρθρο 14, άρθρο, 5 παρ. 1), που «τριτενεργούν», δεσμεύουν δηλαδή και τους ιδιώτες, όχι μόνον το κράτος.
Χθες δικάστηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας -και ουσιαστικά για δεύτερη στην Ευρώπη- αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της εταιρείας από τέσσερις δημοσιογράφους των οποίων οι αναρτήσεις απαγορεύτηκαν με μονομερείς αποφάσεις του Facebook. Πρόκειται για μία από τις δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες περιπτώσεις λογοκρισίας που εκδηλώθηκαν κυρίως την περασμένη άνοιξη. Μολονότι τίποτα παράνομο ή προκλητικό δεν περιελάμβαναν οι αναρτήσεις αυτές, η εταιρεία, χωρίς προειδοποίηση, χωρίς αιτιολογία και χωρίς να δώσει τη δυνατότητα να διατυπωθούν προηγουμένως αντιρρήσεις, προχώρησε στην παράνομη και αυθαίρετη αφαίρεσή τους, επιβάλλοντας μάλιστα και πρόσθετους περιορισμούς αποκλεισμού από την πλατφόρμα ως «ποινή», περιορίζοντας έτσι βάναυσα την ελευθερία διάδοσής τους. Ενδεικτικά, μία από τις αναρτήσεις αυτές είχε ως εξής: «Ας τα κλείσουμε όλα να πάρουμε τα βουνά και να ζητήσουμε εξιλέωση ως κοινωνία. Ασθενής με κορωνοϊό σηκώθηκε τη νύχτα και αποσύνδεσε άλλο ασθενή διασωληνωμένο εκτός ΜΕΘ. Και ο άλλος πέθανε. Συνέβη στον Ερυθρό».
Η ανάρτηση αυτή, και όλες οι άλλες των αιτούντων, ούτε fake news ήταν, ούτε λόγος μίσους, ούτε παρακινούσαν σε παράνομες πράξεις. Ηλεκτρονική επικοινωνία που επιχείρησαν οι δημοσιογράφοι με την εταιρεία, ζητώντας επαναξιολόγηση των απαγορεύσεων, έμεινε αναπάντητη. Ουσιαστικά χωρίς ανταπόκριση, πέραν μιας αόριστης απάντησης, έμεινε και σχετικό αίτημα της ΕΣΗΕΑ, που ζήτησε εξηγήσεις από την εταιρεία, λόγω του πλήθους των φαινομένων λογοκρισίας που αφορούσαν λογαριασμούς μελών της.
Ηδη υπάρχει μια σχετική καταδίκη της Facebook σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε απόφαση ασφαλιστικών μέτρων της 11ης Ιουνίου 2019 «Spoleczna Inicjatywa Narkopolityki (SIN) v. Facebook Ireland», το Περιφερειακό Δικαστήριο της Βαρσοβίας απαγόρευσε στην αντίδικο να αφαιρεί σελίδες της πολωνικής ΜΚΟ με την επωνυμία «Πρωτοβουλία Κοινωνίας των Πολιτών για μια Πολιτική Ναρκωτικών» («SIN») στο Facebook και το Instagram, καθώς και να αποκλείει σχετικές αναρτήσεις στο μέλλον. Ηρθε η ώρα να υπάρξουν δημοκρατικοί κανόνες σε όλες τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.
Εκτύπωση στις: 2024-04-26
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=12325